Έχει πια καταστεί «κοινός τόπος» του πολιτικού μας πολιτισμού η εκάστοτε κυβέρνηση που ασκεί την εξουσία και έχει την ευθύνη για ό τι συμβαίνει στη χώρα μας, όταν αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα, να καλεί τα υπόλοιπα κόμματα να «συναινέσουν» και να βοηθήσουν στην επίλυση αυτού του προβλήματος και τα κόμματα αυτά να αρνούνται αυτή τη «συναίνεση».  Η Ιστορία δείχνει πώς λειτουργεί το θέμα αυτό.

Ας μεταφερθούμε στις αρχές του 2009. Η χώρα μας, παρασυρμένη από τη δίνη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, βίωνε μια τραγική κατάσταση που αναγνωριζόταν από όλους τους πολιτικούς και όλους τους πολίτες. Οι πολιτικοί ηγέτες όλου του κόσμου δεν μπόρεσαν, ως όφειλαν, να προβλέψουν την καταιγίδα που ερχόταν και να προστατέψουν τον κόσμο.  Δεν είχαν, βλέπετε, την αρετή της προνοητικότητας που πρέπει να διαθέτει κάθε ηγέτης. Πόσο σημαντική είναι αυτή η αρετή φαίνεται από το γεγονός πως ο Θουκυδίδης, σκιαγραφώντας την προσωπικότητα του μεγαλύτερου, κατά γενική ομολογία, πολιτικού ηγέτη που γνώρισε ο κόσμος, του Περικλή, τονίζει ιδιαίτερα αυτή τη διανοητική αρετή. Λέει χαρακτηριστικά πως, όταν άρχισε ο Πελοποννησιακός πόλεμος, «αυτός διέβλεψε και σε αυτή την περίπτωση την έντασή του» και συμπληρώνει πως «και όταν πέθανε, αναγνωρίστηκε ακόμη πιο πολύ η προνοητικότητά του η σχετική με τον πόλεμο» (Θουκ., ΙΙ 65: ο δε φαίνεται και εν τούτω προγνούς την δύναμιν..........και επειδή απέθανεν, επί πλέον έτι εγνώσθη η πρόνοια αυτού η ες τον πόλεμον). 

Όταν έγινε πρωθυπουργός ο Κ. Καραμανλής, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, θεώρησε καλό να συναντηθεί με τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων, να  εκθέσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας με τρόπο επίσημο και να ζητήσει τη «συναίνεσή» τους για την αποτελεσματική θεραπεία της κρίσης. Η πολιτική αυτή πράξη, που αποτελούσε και μια έμμεση ανάληψη των ευθυνών του για την αδυναμία του να αντιμετωπίσει το μεγάλο οικονομικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε η χώρα μας, όσο κι αν πολλά μέλη της κυβέρνησης μιλούσαν για «θωράκιση» της οικονομίας μας και για την ικανότητά της να αντεπεξέλθει με επιτυχία στην κρίση, έδειξε και την έλλειψη προνοητικότητας και ικανότητας να προβλέψει την αρνητική στάση των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αλήθεια, σε ποιο μείζον πολιτικό και κοινωνικό θέμα ομονόησαν μέχρι τώρα η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση; Μήπως στο θέμα της παιδείας ή το θέμα της υγείας; Η κακοδαιμονία της χώρας μας έγκειται στο γεγονός πως, από τη μεταπολίτευση και μετά, αμέσως μετά τις εκλογές όλοι προσπαθούσαν να ρίξουν την εκάστοτε κυβέρνηση με θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους, για να «αρπάξουν» την εξουσία οι ίδιοι (!). Δεν είναι άσχετο πως καθιερώθηκε στην πολιτική ζωή του τόπου μας ο όρος «δελφίνος» που δήλωνε τους αντιπάλους του εκάστοτε πρωθυπουργού μέσα στο ίδιο το κόμμα! 

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης τότε, πλην, θαρρώ, ενός, αρνήθηκαν τη «συναίνεση». Η στάση αυτή «ακύρωσε» μια εξαιρετική ευκαιρία που είχαν τα κόμματα να δείξουν πως συμβαδίζουν με τη θέληση του ελληνικού λαού, μια και οι σχετικές σφυγμομετρήσεις έδειχναν πως ο ελληνικός λαός επιθυμούσε  τη συναίνεση για την έξοδο από την κρίση, να δώσουν ένα πολύτιμο παράδειγμα πολιτικής αρετής και σύνεσης και να αρθούν πάνω από τα μικροκομματικά τους συμφέροντα* να εγκαινιάσουν μια νέα πολιτική κουλτούρα και να εισαγάγουν ένα νέο «ήθος» στην πολιτική ζωή. Γιατί ο λαός νοιάζεται και αγωνιά για τη λύση του προβλήματος που αντιμετωπίζει, αλλά  αδιαφορεί πλήρως για το ποιος θα είναι ο «σωτήρας». Έχει συνειδητοποιήσει πια πως τα κόμματα και οι αρχηγοί τους θαμπωμένοι από τη λάμψη της εξουσίας και τα αγαθά που αυτή εξασφαλίζει δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την ευημερία των πολλών και αδύναμων, όσο κι αν υποστηρίζουν το αντίθετο, αλλά φροντίζουν για τους λίγους και δυνατούς, αυτούς που μπορούν να τους εξασφαλίσουν την εξουσία, δηλαδή για τον εαυτό τους.

Λέγεται πως λίγο πριν την ναυμαχία της Σαλαμίνας ο εξοστρακισμένος Αριστείδης συνάντησε τον πολιτικό του αντίπαλο Θεμιστοκλή  και του είπε: «Εμείς πρέπει σε αυτή την κρίσιμη  περίσταση να φιλονικούμε για το ποιος από τους δυο μας θα κάνει τα περισσότερα καλά για την πατρίδα». Οι δύο πολιτικοί αντίπαλοι τη  κρίσιμη για την πατρίδα τους ώρα ομονόησαν και την έσωσαν από ένα θανάσιμο κίνδυνο! Έτσι λειτουργούσε η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία για την οποία εμείς οι Έλληνες καμαρώνουμε. Σε κρίσιμες περιστάσεις οι πολιτικοί ηγέτες μπορούσαν να εγκαταλείψουν τους άγονους ανταγωνισμούς, την εμπάθεια, την ιδιοτέλεια και την αλαζονεία και να ομονοήσουν για το καλό της πατρίδας.

Με τη μικρόψυχη και επικίνδυνη στάση τους οι πολιτικοί μας ηγέτες έδειξαν πως δεν διαθέτουν την απαιτούμενη σοφία και φρόνηση, που ταυτίζεται με την ευβουλία, την ορθή σκέψη, μελέτη και εκτίμηση των πραγμάτων (Αριστοτέλης, Ηθικ. Νικ. 1140 α 27: το δύνασθαι καλώς βουλεύσασθαι). Έδειξαν πως δεν έχουν την επιστήμη των αγαθών και των κακών, «τη διάθεση με την οποία κρίνουμε τι πρέπει να κάνουμε και τι να μην κάνουμε» (Πλάτων, Όροι: διάθεσις, καθ’ ην κρίνομεν τι πρακτέον και τι ου πρακτέον), «την αρετή από την οποία πηγάζουν τρία πράγματα: η σωστή σκέψη και απόφαση, το να μιλά κανείς όπως πρέπει και να ενεργεί όπως πρέπει» (Δημόκριτος, Diels-Kranz, Αποσπ. Προσωκρ. ΙΙ 68. Β 2: από της φρονήσεως τρία ταύτα συμβαίνει: το ευ λογίζεσθαι, το ευ λέγειν και το πράττειν α δει). Όμως θα συνεχίσουμε στο επόμενο.