Η Ιατρός Νεφρολόγος [MD, MSc] και επιστημονικά υπεύθυνη Μονάδας Τεχνητού Νεφρού του Γενικού Νοσοκομείο Μυτιλήνης, Ευαγγελία Αγγελή^* μιλά στο «Ε» για την Χρόνια Νεφρική Νόσο, τα συμπτώματά της, τις επιπτώσεις της στον ανθρώπινο οργανισμό, τους παράγοντες κινδύνου και τους προδιαθεσικούς παράγοντες, τα στάδια της νόσου και την αντιμετώπισή της.

-Τι είναι η χρόνια νεφρική νόσος;

Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μόνιμη νεφρική βλάβη , με ή χωρίς έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή του πάσχοντα.

-Ποια η συχνότητα εμφάνισης της νόσου στον γενικό πληθυσμό;

Η συχνότητα εμφάνισης της ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ κυμαίνεται παγκοσμίως στο 10%-14%, που σημαίνει ότι 1 στους 10 κατοίκους έχει ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Το 50% των ατόμων άνω των 75 ετών έχουν κάποιο βαθμό χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας, και φυσικά δεν το γνωρίζουν.

-Ποιες οι επιπτώσεις της χρόνιας νεφρικής νόσου;

Οι πάσχοντες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικών επεισοδίων, μείωση της ποιότητας ζωής και πρόωρο θάνατο.

-Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου είναι η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η δυσλιπιδαιμία, η υπερουριχαιμία,τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το κάπνισμα, τα νεφροτοξικά φάρμακα (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, η μακροχρόνια λήψη ακόμα και ήπιων αναλγητικών, ενδοφλέβιες σκιαγραφικές ουσίες κ.α.)

-Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες;

Προδιαθεσικοί παράγοντες για τη ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ είναι η μεγαλύτερη ηλικία των ασθενών, το άρρεν φύλο, το οικογενειακό ιστορικό ,η ύπαρξη πρωτεινουρίας, αιματουρίας, η αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση και ο σακχαρώδης διαβήτης.

-Ποια είναι τα συχνότερα συμπτώματα της νεφρικής ανεπάρκειας;

Τα συχνότερα συμπτώματα είναι η αλλαγή στη συχνότητα της διούρησης μέσα στο 24ωρό,το οίδημα, η κόπωση, το εξάνθημα στο δέρμα, η ματαλλική γεύση στο στόμα, η ναυτία και οι έμετοι , η δύσπνοια, το αίσθημα του κρύου, η ζάλη, τα προβλήματα συγκέντρωσης και η υψηλή αρτηριακή πίεση.

-Ποια είναι τα στάδια της νόσου ;

Η ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ χωρίζεται σε πέντε στάδια . Στο στάδιο 1 η νεφρική λειτουργία είναι φυσιολογική, δηλαδή οι εξετάσεις αίματος είναι φυσιολογικές. Υπάρχουν συνήθως ενδείξεις νεφρικής βλάβης από τη διαπίστωση αιματουρίας (δηλαδή ύπαρξη ερυθρών αιμοσφαιρίων στη γενική ούρων ή διπίστωση μικροαλβουμινουρίας ή πρωτεινουρίας σε εξετάσεις ούρων ), καθώς επίσης η ύπαρξη παθολογικών ευρυμάτων στο υπερηχογράφημα νεφρών ή ιστολογικών βλαβών στη βιοψία νεφρού. Συνήθως οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται στο τρίτο στάδιο, όπου υπάρχει απώλεια της νεφρικής λειτουργίας κατά 50%, χωρίς εμφανή συμπτώματα. Υπάρχουν όμως ενδείξεις νεφρικής βλάβης στις εξετάσεις αίματος και ούρων. Έχει παρατηρηθεί ότι περίπου το 95% των ασθενών με νεφρική βλάβη και επηρεασμένη νεφρική λειτουργία δεν το γνωρίζουν. Όταν ο ασθενής βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ έχει χαθεί το 85% της λειτουργίας των νεφρών και για να επιβιώσει ο άρρωστος θα πρέπει να υποβληθεί σε εξωνεφρική κάθαρση.

-Ποια η αντιμετώπιση της χρόνιας νεφρικής νόσου;

Η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου εξαρτάται από την έγκαιρη παραπομπή του ασθενούς στον ειδικό νεφρολόγο και η χρήση των κατάλληλων φαρμακευτικών και διαιτητικών παρεμβάσεων, που στόχο έχουν την αντιμετώπιση του πρωταρχικού αιτίου που προκάλεσε τη νεφρική βλάβη. Ο σκοπός της θεραπείας σε μια χρόνια νεφρική νόσο είναι να επιβραδυνθεί η εξέλιξή της , δηλαδή να καθυστερήσει το τελικό στάδιο της ασθένειας. Αυτό απαιτεί διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα, απώλεια των περιττών κιλών, διατροφή φιλική για τους νεφρούς που πάσχουν, πρόγραμμα άσκησης που θα δώσει ο γιατρός (μειώνει το σάκχαρο και την αρτηριακή πίεση), ,με διακοπή καπνίσματος , μείωση του αλκοόλ και καλη ρύθμιση του σακχάρου στους διαβητικούς.

Στα αρχικά στάδια της νόσου η διατροφή πρέπει να περιέχει υψηλής αξίας λευκώματα, υδατάνθρακες (φρούτα , λαχανικά, όσπρια) και λίπη που θα παρέχουν ικανή ποσότητα θερμίδων. Αν συνυπάρχει διαβήτης πρέπει να περιοριστούν οι υδατάνθρακες ή αν υπάρχει υπέρταση πρέπει να κοπεί το αλάτι. Όλα τα παραπάνω εξατομικεύονται σύμφωνα με τις οδηγίες του νεφρολόγου.

Στη ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ πρέπει να ρυθμίζονται οι δόσεις των φαρμάκων σύμφωνα  με τη νεφρική λειτουργία και να αποφεύγονται νεφροτοξικά φάρμακα ( μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη). Τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επάρκεια των νεφρών δεν κρίνεται από την ποσότητα των ούρων που έχουμε καθημερινά. Ακόμη και άτομα που είναι κοντά στην αιμοκάθαρση έχουν αρκετά ούρα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λειτουργούν φυσιολογικά. Το κύριο εύρημα στη γενική ούρων είναι η παρουσία λευκώματος (αφρώδη ούρα) ή αίματος και η παρουσία μειωμένου ειδικού βάρους ( το οποίο κλινικά εκφράζεται με νυχτουρία).

-Πότε ο ασθενής χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση στο Νοσοκομείο;

Όταν ο άρρωστος έχει διαταραχές των παλμών (λόγω διαταραχών καλίου), όταν έχει πόνο στο στήθος (ισχαιμία), σοβαρή δύσπνοια (πνευμονικό οίδημα),όταν έχει έντονη κόπωση , ναυτία ,εμέτους, απώλεια όρεξης κ. α.  (ουραιμικά συμπτώματα).

*Η Ευαγγελία Ε. Αγγελή αποφοίτησε από το Πειραματικό Λύκειο Μυτιλήνης, στην συνέχεια σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ολοκλήρωσε τη θητεία της ως αγροτικός ιατρός στο άγονο Περιφερειακό Ιατρείο Στύψης του ΚΥ Καλλονής.

Το παθολογικό τμήμα της ειδίκευσής της διετέλεσε στο Γενικό Νοσοκομείο Μυτιλήνης και στη συνέχεια ειδικεύθηκε στην Νεφρολογική Κλινική – Μονάδα αιμοκάθαρσης – Μονάδα Περιτοναϊκής Κάθαρσης – Εξωτερικά Νεφρολογικά Ιατρεία του Γενικού Νοσοκομείου Νέας Ιωνίας – Κωνσταντοπούλειο – Αγία Όλγα και του Νοσοκομείο Ευαγγελισμός (Νεφρολογική Κλινική – Μονάδα Μεταμόσχευσης Οργάνων – Εξωτερικό Ιατρείο Μεταμοσχεύσεων). Έλαβε τον τίτλο της Ιατρικής Ειδικότητας της Νεφρολογίας το 2013 όπου και ξεκίνησε να εργάζεται στην Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του ΓΝ Μυτιλήνης. Από το 2019 κατέχει την θέση της επιστημονικά υπεύθυνης Νεφρολόγου στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης. Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών και μέλος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας.