Το 349-348 π.Χ. ο Δημοσθένης με αφορμή την πολιορκία της Ολύνθου από τον Φίλιππο τον Β΄, τον βασιλιά της Μακεδονίας, και τη βοήθεια που ζήτησε αυτή από τους Αθηναίους, εκφώνησε τους τρεις λεγόμενους Ολυνθιακούς λόγους του. Στον πρώτο Ολυνθιακό απευθυνόμενος στους συμπατριώτες του τονίζει πως «οι περιστάσεις λένε, μόνο που δεν βγάζουν φωνή, πως πρέπει να δραστηριοποιηθούν οι Αθηναίοι, αν θέλουν πραγματικά τη σωτηρία τους» (Ολυνθ. Α΄, 2: Ο μεν ουν παρών καιρός ….μόνον ουχί λέγει φωνήν αφιείς ότι των πραγμάτων υμίν εκείνων αυτοίς αντιληπτέον εστί, είπερ υπέρ της σωτηρίας εαυτών φροντίζετε). Εκφράζει μάλιστα την απορία του  για τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι Αθηναίοι στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η πατρίδα τους.  

Είναι βέβαιο πως, αν ο Δημοσθένης ζούσε τώρα, με τον ίδιο τρόπο θα αντιδρούσε. Η χώρα μας διέρχεται μια δεινή πολύμορφη και πολυεπίπεδη κρίση, όπως άλλωστε και οι περισσότερες, ακόμη και πιο ισχυρές οικονομικά, χώρες και εκπλήσσει όλους τους πολίτες η προχειρότητα και η επιπολαιότητα με την οποία αντιμετωπίζεται από τους πολίτες και  τους υπεύθυνους πολιτικούς αυτή η κρίση. Αντί αυτοί να καθίσουν και να σκεφτούν τρόπους εξόδου από την κρίση αυτή που απειλεί την ενότητα και τη συνοχή της κοινωνίας μας, δαπανούν τον χρόνο τους προσπαθώντας να βρουν ποιος φταίει γι’ αυτή την κρίση και ενοχοποιούν ανενδοίαστα ο ένας τον άλλο. Όλα τα κόμματα προσπαθούν με κάθε τρόπο να απαξιώσουν την κυβέρνηση και να αποκομίσουν κομματικά οφέλη. Την αποκαλούν αδιάφορη, ανάξια, επικίνδυνη κ.λπ., κλονίζοντας την εμπιστοσύνη  του λαού στα μέτρα που παίρνει ή πρόκειται να πάρει. Διακηρύσσουν πως η κυβέρνηση ούτε θέλει ούτε και μπορεί να σώσει τη χώρα υπονοώντας βέβαια ότι τα ίδια και θέλουν και μπορούν. Μια τέτοια όμως ρηχή πολιτική δεν ωφελεί ούτε τον λαό ούτε τα κόμματα ούτε και το πολιτικό σύστημα. Όλοι κάνουν ό τι περνά από το χέρι τους, για να διχάσουν τον λαό και αδιαφορώντας  για τον παιδαγωγικό τους ρόλο δημιουργούν ένα τοξικό κλίμα μέσα στο οποίο τίποτε καλό δεν μπορεί να ευδοκιμήσει. Όλων η γλώσσα, όταν μιλούν για τον εαυτό τους, στάζει μέλι, αν όμως αναφέρονται στους άλλους, στάζει δηλητήριο! 

Ο Δημοσθένης προειδοποιούσε στον ίδιο λόγο τους Αθηναίους λέγοντάς τους πως πρέπει να κάνουν αυτό που πρέπει, «γιατί δεν υπάρχει πια καμιά δικαιολογία και κανένα λογικό επιχείρημα σε αυτούς, ώστε να μη θέλουν να κάνουν αυτό που επιβάλλεται από τις  περιστάσεις» (Ολυνθ. Α΄., 6-7: ουδέ γαρ λόγος ουδέ σκήψις έθ’ υμίν του μη τα δέοντα ποιείν εθέλειν υπολείπεται). Αυτός αποδίδει στην αμέλειά τους τη δεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πόλη και τους κατηγορεί πως δεν αξιοποίησαν όπως έπρεπε τις ευκαιρίες που τους είχαν δοθεί* τους καλεί «να φροντίσουν πολύ, για να επανορθώσουν τα λάθη τους και να ξεπλύνουν την ντροπή για όσα έχουν κάνει» (Ολυνθ. Α΄., 11: Διό και σφόδρα δει των λοιπών υμάς ….φροντίσαι, ίνα ταυτ’ επανορθωσάμενοι την επί τοις πεπραγμένοις αδοξίαν αποτριψώμεθα).   

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους τωρινούς πολιτικούς: δεν αξιοποίησαν τα κονδύλια που εισέρευσαν στη χώρα μας από την Ε.Ε. από την ένταξή μας σε αυτή και μετά. Δαπάνησαν τα χρήματα  σε μικροκομματικούς σκοπούς και άφησαν τη χώρα απροστάτευτη, χωρίς τις αναγκαίες υποδομές, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της θύελλας που επρόκειτο να ξεσπάσει. Και, όμως, είναι γνωστό «πως δεν έχει συμβεί κι ούτε θα συμβεί ποτέ σε κανένα από τους ανθρώπους, αν ξοδέψει τα χρήματά του εκεί που δεν πρέπει, να έχει χρήματα να ξοδέψει εκεί που πρέπει» (Δημοσθ. Ολυνθ. Γ΄, 19: αλλά θαυμάζω εί τώι ποτε ανθρώπων γέγονεν ή γενήσεται, αν τα παρόντα αναλώσηι προς α μη δει, των απόντων ευπορήσαι προς α δει). Καλούνται, λοιπόν, οι πολιτικοί μας να επανορθώσουν τα λάθη τους και να δώσουν στην πολιτική τη χαμένη της αξιοπρέπεια. Να διδαχτούν από τα περασμένα, από τα λάθη τους, γιατί, όπως λέγεται, «αύτη εστί αρίστη διδασκαλία».  

Δυστυχώς, συμβαίνει εδώ αυτό που παρατηρούσε τον 4ο αι. π.Χ. ο Δημοσθένης, ότι δηλαδή κατά κανόνα οι πολιτικοί (και πολλοί πολίτες) «δεν κατηγορούν τους αίτιους ενός προβλήματος, αλλά αυτούς που τελευταίοι διαχειρίστηκαν αυτό το πρόβλημα και εναντίον αυτών στρέφουν την οργή τους, αν κάτι δεν πάει καλά» (Ολυνθ. Α΄, 16: πολλάκις υμείς ου τους αιτίους, αλλά τους υστάτους περί των πραγμάτων ειπόντας εν οργήι ποιείσθε, αν τι μη κατά γνώμην εκβήι). Τη λύση του προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα μας τη δίνει ο Δημοσθένης. Αυτός αναφωνεί: «Χρειάζονται χρήματα και χωρίς αυτά δεν μπορεί να γίνει τίποτε από αυτά που πρέπει» (Ολυνθ., Α΄, 20: Δει δε χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν έστι γενέσθαι των δεόντων). Χωρίς χρήματα δεν μπορεί να γίνει κοινωνική πολιτική, δεν μπορεί να υπάρξει δωρεάν παιδεία, υψηλού επιπέδου δημόσια υγεία, ασφάλεια κλπ. «Επιβάλλεται, λοιπόν», όπως λέει, «να συνεισφέρουν όλοι, αν χρειάζονται πολλά, πολλά, αν χρειάζονται λίγα, λίγα» (Ολυνθ. Α΄, 20: Έστι δη λοιπόν, οίμαι, πάντας εισφέρειν, αν πολλών δέηι, πολλά, αν ολίγων, ολίγα). Και ιδιαίτερα οφείλουν να εισφέρουν οι πλούσιοι «για να μπορούν να χαίρονται χωρίς αγωνία και φόβο τα υπόλοιπα, εισφέροντας από τα πολλά που κατέχουν και καλά κάνουν που τα έχουν» (Δημοσθ. Ολυνθ. Α΄., 28: Τους μεν ευπόρους, ίν’ υπέρ των πολλών ων καλώς ποιούντες έχουσι μικρά αναλίσκοντες  τα λοιπά καρπώνται αδεώς).  

Αυτό, όμως, δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κανείς στη χώρα μας. Κανείς δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κάποια θυσία χωρίς την οποία τίποτε σημαντικό δεν μπορεί να επιτευχθεί.   Και δεν καταλαβαίνουμε πως «παραμελώντας τα παρόντα προβλήματα και νομίζοντας πως το μέλλον αυτόματα θα αποβεί καλό» τα οξύνουμε και τα καθιστούμε πιο δύσκολα να αντιμετωπιστούν (Ολυνθ., Α, 9: Νυν δε το μεν παρόν αεί προϊέμενοι, τα δε μέλλοντα αυτόματ’ οιόμενοι σχήσειν καλώς, ηυξήσαμεν….. τον Φίλιππον).