Θυμάμαι τον γάμο έγκριτου ποινικολόγου με ελληνίδα καλλονή το 2000. Θυμάμαι να τον παρακολουθούμε με φίλη γιατρό από τον καναπέ του ευρύχωρου καθιστικού της, τρώγοντας φακές. Εκείνοι Άγιο Διονύσιο, εμείς όσπριο. Ήρθαν δίσεχτοι χρόνοι αργότερα, χώρισε το ζευγάρι, χώρισε δύσκολα, ο πανδαμάτωρ έκανε το θαύμα του, πολλοί ακόμη επώνυμοι παντρεύτηκαν και χώρισαν, εμείς συνεχίσαμε να τρώμε φακές και άλλα υγιεινά, παρακολουθώντας την ευτυχία και τα βάσανά τους. Μόνον ο καναπές του ευρύχωρου καθιστικού άλλαξε ύφασμα, γιατί ο ήλιος που έμπαινε από τις μεγάλες μπαλκονόπορτες έκαψε όλη τη δεξιά πλευρά του υφάσματος.

Την εβδομάδα που πέρασε δεν φάγαμε φακές. Σχολιάσαμε στο τηλέφωνο έναν ακόμη έγκριτο ποινικολόγο, που ζήλεψε, έσπασε στο ξύλο την κυρία του και τελικά κατέληξε στη φυλακή, γιατί, μάλλον μαύρο ήταν το μαρούλι, και άντε να το ζητήσεις από την ανακρίτρια και να αρχίσει αυτή τα τι και τα πώς. Η φίλη θυμήθηκε το δικό της δύσκολο διαζύγιο από επίσης μεγαλόσχημο δικηγόρο και αράδιασε αρκετές περιπτώσεις διαζυγίων που η φάπα έπεφτε right through, λίγο πριν η δικαιοσύνη χωρίσει μία οικογένεια, δύο ζωές, δύο (πλέον) περιουσίες και μία μεγάλη (;) αγάπη που τίναξε τα πέταλα σε ορίζοντα δεκαετίας. Απλώς στη μεσαία τάξη δεν συνηθίζονται τα ξεκατινιάσματα στα κανάλια, οι κάμερες, οι δηλώσεις, τα τηλεοπτικά αφιερώματα, οι φυλακίσεις, τα μεγάλα σκάνδαλα, οι χλιδές. Τίποτα μεγάλο δεν υπάρχει στο μέσον. Το είπε αιώνες τώρα ο Αριστοτέλης. Οι δε αρχαίοι μας πρόγονοι φιλοσόφησαν ότι από το ζενίθ ή το ναδίρ είναι μακράν προτιμότερο το μέτρο! Όταν βλέπω την κόκκινη Φεράρι απέναντι από τον Πύργο του Άιφελ αναρωτιέμαι αν είχαν δίκιο. Όταν διαβάζω τη συνέχεια βεβαιώνομαι πως είχαν.

Δεν ξέρω το μυστικό του επιτυχημένου γάμου. Μεγάλες αγάπες που έπεσαν στα δίχτυα του έληξαν πολύ άδοξα. Έτσι συνέβαινε ανέκαθεν. Στις περισσότερες περιπτώσεις. Απλώς τα διαζύγια άρχισαν να αποκτούν κοινωνική νομιμοποίηση δειλά στην ανατολή της δεκαετίας του ογδόντα. Έτσι αναδείχτηκε η παθογένεια. Το κοινωνικό στερεότυπο όμως επιμένει. Μαζί του και όσοι έκαναν σκοπό της ζωής τους να το δικαιώσουν. Να καταχωρηθούν στους πετυχημένους. Στους ευτυχισμένους. Χωρίς απαραίτητα να γίνουν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Μισομεθυσμένες ακούγαμε ένα βράδυ με άλλη φίλη το success story μιας μεγάλης αγάπης. Που κατέληξε (κι αυτή) στον χωρισμό. Το πρωί με πρησμένα μάτια από το ξενύχτι η φίλη μου αναπολούσε της νύχτας τα καμώματα και ζήλευε πόσο περιποιητικός υπήρξε ο τέως σύζυγος της νυχτερινής αφήγησης. «Ξεχνάς ότι χωρίσανε» την προσγείωσα ανώμαλα. «Αν όλα ήταν καλά, θα συνεχιζόταν». Άλλο η πραγματικότητα, άλλο η μυθοπλασία που χτίζεται κατόπιν εορτής, για να δικαιώσει ένα ακόμη στερεότυπο: Ήμασταν οι ιδανικοί σύντροφοι, υπήρξαμε θύματα, η ζωή συνεχίζεται, συνεχίζουμε όλοι να χτίζουμε τον προσωπικό μας μύθο. Ωραίο είναι. Ανθρώπινο πάνω από όλα! Γιατί άραγε είναι τόσο κακό να παραδεχτεί κάποιος ότι επένδυσε αλλά δεν του βγήκε;

Δεν κατέχω το μυστικό του επιτυχημένου γάμου. Τείνω να πιστεύω ότι ίσως και να είναι συγκυριακό. Υπάρχει άραγε συνταγή επιτυχίας; Υπομονή; Κατανόηση; Υποχωρητικότητα; Πόσο ευτυχισμένος γίνεσαι ότι υπομένεις και υποχωρείς; Να παντρευόμαστε πρόσωπα που επιθυμούμε ή ανθρώπους που δείχνουν ότι μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες μας; Έχει αρχή και τέλος η πλήξη; Ή μήπως έχει το πάθος;

Υποθέτω δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση. Σημασία μάλλον έχει ο άνθρωπος να ζει με αυθεντικότητα κάθε περίοδο της ζωής του, χωρίς να απολογείται. Δεν οφείλει σε κανέναν ούτε ότι συμβιβάζεται ούτε ότι ενδίδει στο πάθος. Μονάχα στον εαυτό του λογοδοτεί. Ούτε είναι ανάγκη κάποιος να είναι πετυχημένος, για να είναι ευτυχισμένος. Ας απολαμβάνει όσα θέλει και όσα αντέχει κάθε φορά. Ας αισθάνεται πληρότητα με τις επιλογές του καθημερινά. Ακόμη και αν αυτές περιλαμβάνουν την απόσταση από άλλους. Η ενδοσκόπηση και η στροφή στις προσωπικές ανάγκες έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Δε χρειάζεται πίεση, μόνον τόλμη.