Μονή Λειμώνος και ο γύρω χώρος στ

Το Καθολικό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του 1795, φέρει υπέροχο ξυλόγλυπτο, επιχρυσωμένο τέμπλο! Είναι πτυχωτό και καλύπτεται από πυκνό και πολυποίκιλο διάκοσμο, από ανθρώπινες φιγούρες και φυτικά μοτίβα. Ανάμεσα στο επίχρυσο βασικό ξυλόγλυπτο έργο, μεσολαβούν μικρές εικόνες, που προσδίδουν επί πλέον τονισμό, στις χρωματικές αντιθέσεις ( πχ. στο βημόθυρο, στην κορυφή, κ.α.). Εδώ φιλοξενούνται εικόνες , βυζαντινής τεχνοτροπίας, του 18^ου αι .Στην νότια πλευρά του ναού, εξωτερικά, βρίσκεται η μεγάλη Κρήνη, μνημείο στην πορεία της Μονής. Είναι ενσωματωμένη στον ναό, και πίσω της, εντός του τοίχου, φέρει την δεξαμενή νερού (χαζινέ). Χαμηλά, το νερό ρέει από το εσωτερικό! Είναι άγνωστο από ποια πηγή, τροφοδοτείται η κρήνη! Υπάρχει μπροστά της λιθόστρωτο, σε χαμηλότερο ,από το έδαφος επίπεδο. Επάνω από την υπόγεια έξοδο, υπάρχουν δύο ρόδακες. Έχει δυό πεζούλια που στηρίζουν τους δύο πεσσούς από λαξευμένους, ορθογώνιους λίθους, με θυρίδα στα πλάγια.Στο στηθαίο, από λαξευμένους λίθους, φέρει θυροειδές άνοιγμα, με οξύληκτο τόξο, με μεταλλική πόρτα με σταυρό. Πρόκειται για την θύρα καθαρισμού της δεξαμενής. Καλύπτεται από τόξο οξυκόρυφο, από λαξευμένους θολίτες , με ρόδακα στο κλειδί. Κάτω από το τόξο, φέρει ορθογώνια πλάκα με κορνίζα, όπου σε διάχωρο με οξύληκτη κορυφή φέρει επάνω σταυρό και το ΙC Χ! Από κάτω, σε δύο στίχους ,σε βυζαντινή γραφή γράφει: «ΖΠΙΗ (από κτήσεως κόσμου 7118 (-5508), δηλαδή 1610!». Θεωρείται ένα μνημείο, που μάλλον δε μεταβλήθηκε με τις ανακαινίσεις του ναού και μάλλον, η εσωτερική στον ναό δεξαμενή, με το σύστημα τροφοδοσίας νερού, θα έμειναν αμετάβλητα στον χρόνο! Επίσης, μετά από αυτήν, της Μονής Μυρσινιώτισσας, του 16^ου αι., είναι από τις παλαιότερες ιστορημένες του νησιού!

Αξιόλογο επίσης είναι και το παμπάλαιο πηγάδι, στην αυλή, βόρεια του ναού. Φέρει υπέροχο, μονολιθικό επιστόμιο, που στενεύει στο άνω τμήμα. Αποτελείται από κόκκινο ανδεσίτη φέρει περιμετρικά, ανάγλυφους κίονες με κιονόκρανα! Στηρίζεται σε κυκλικό πεζούλι, από λαξευμένες πλάκες! Χάνεται στον χρόνο η κατασκευή και τούτου του μικρού μνημείου! Και κανείς δεν γνωρίζει, αν τα υπόγεια νερά του πηγαδιού και της κρήνης, έχουν τις ίδιες πηγές!

Το καθολικό , όπως γράψαμε, ήταν μάλλον βυζαντινό(;) και πιθανόν να ερημώθηκε, μετά την Οθωμανική κατάκτηση του νησιού, το 1462!

Κατά μια υπόθεση,¹ ίσως να κατέστρεψε τα μοναστήρια, η μανία του Βούλγαρου εξωμότη Μπαλτά-Ογλού, ο οποίος το έτος 1445 ή 1449, ερήμωσε την Καλλονή και τα χωριά της.

1.ΛΕΣΒΙΑΚΆ, τομ.ΣΤ, 1973, σελ.93

επίχρυσο, πτυχωτό και πυκνό σε μορφές

και χρώμα

με υπέροχο βημόθυρο

και βυζαντινές εικόνες

η Κρήνη

του 1610

και το παμπάλαιο πηγάδι