Η Αγία Παρασκευή της Τενέδου

01/02/2017 - 14:11

Στη νότια παραλία του νησιού είναι η Αγία Παρασκευή, η ομώνυμη περιοχή, το Ayasma των Τούρκων. Αποβραδίς στήθηκε τρικούβερτο γλέντι κάτω από τα πλατάνια της υπέροχης τοποθεσίας! Η μουσική έδωσε όλο το φάσμα των ελληνικών χορών και χόρευαν οι Τενέδιοι απ’ όλο τον κόσμο.

Δείτε Επίσης

Ανοιχτά, ολόφωτα τα φορτηγά, σ’ ένα τριανταφυλλένιο πέλαγος, ακίνητα να περιμένουν το πέρασμα από τον Ελλήσποντο! Έτσι ήταν πάντα η θέση της Τενέδου! Στις 26 του Ιούλη, έγινε η λειτουργία στην εκκλησίτσα και ακόμα ένα «συμπόσιο» υπόσχεσης στον προαιώνιο τόπο τους.

Η Αγία Παρασκευή αναφέρεται στους κώδικες της Παναγιάς σαν μοναστήρι χωρίς μοναχούς, με το αγίασμα «με προσκτίσματα δύο οικίες, ένα καφενείο (ανακαινίστηκε), ένα φούρνο, αυλάς και αμπέλους 15 στρεμμάτων, 17.000 κλήματα, κήπους, λόφους και αγρούς 60 στρεμμάτων».*

Η εκκλησιά, ανακαινισμένη, έχει εντοιχισμένα αρκετά δομικά και αρχιτεκτονικά μέλη του παλιού ναού. Ένα πεσσό θωρακίου, ένα ελεύθερο, σπασμένο αμφικιονίσκο και δύο ανέπαφους, μεγάλους, μαρμάρινους, στην είσοδο του αγιάσματος! Δύο, ωστόσο, κομμάτια στην πρόσοψη, το ένα (κόκκινη πέτρα) ιωνικό κυμάτιο και οδόντες, το δε άλλο με ιωνικό κυμάτιο (κίτρινη πέτρα) από θριγκό αρχαίου κτηρίου ή ανήκουν σε προχριστιανικό ιερό ή σε μια πρώιμη παλαιοχριστιανική. Η υπόγεια δεξαμενή (κάτω από το ιερό) είναι καλοφτιαγμένη με θόλο από λαξευμένη πέτρα, αποτελούσε την cisterna του μοναστηριού. Η παλαιά βρύση, του 1731(4), εκεί στα πλατάνια αναφέρει: «ΜΝΗΜΙ ΤΙΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΑΝΑΚΕΝΗΣ ΤΟΥ ΗΔΑΤΟΣ ΜΑΝΟΛΑΚΗΣ ΤΟΥ ΙΚΟΝΟΜΟΥ 173. ΙΟΥΛΙΟΥ 26».

Η Τένεδος είχε πολλά εξωκλήσια, άλλα ανύπαρκτα πια και άλλα ερειπωμένα! Δύο από αυτά, ανακαινισμένα, ο Άγιος Σπυρίδωνας και ο Άγιος Ευστράτιος, έχουν αρχιτεκτονικά μέλη παλαιών χριστιανικών ναών.

Το νησί, μέσα στο Αιγαίο και δίπλα στη Μικρά Ασία, έχει χλωρίδα από 481 φυτά, από τα οποία τα 69 διαφορετικά απ’ αυτά της Λέσβου.** Ένα μάλιστα απ’ αυτά, το Peganum harmala, παίζει σημαντικό ρόλο στη λαϊκή ιατρική της θεραπευτικής των καρδιακών παθήσεων στην Ανατολή.

Αφήνοντας το νησί προς την απέναντι στεριά, σκέφτηκα αυτήν τη συνθήκη της Λοζάνης, που τόσο σεβάστηκε η γείτονα με τους 12 Έλληνες που υπάρχουν πια εκεί. Το Αιγαίο ήταν μπουνάτσα, τα καράβια ανεβοκατέβαιναν το στενό, το Αιγαίο ήταν φουρκισμένο προχτές, τα καράβια έπιασαν τα λιμάνια, αιώνες τώρα βαρέθηκε την αποκοτιά των ανθρώπων να βουλιάζουν και να πνίγονται στα νερά του.

*Από το βιβλίο για την Τένεδο του πρωτοπρεσβύτερου κ. Δουμούζη.

** Bozcaada’nin cicecleri ve yararli bitkilari .Doc.Dr Gizem Bulut et al.Istanbul 2009.