Επάνω από το γεφύρι, στο ποτάμι που γράψαμε, υπάρχει το Ιδιωτικό Ελαιοτριβείο των Αποστράγκοι-Τσαούση. Εδώ υπήρχε παλιός ελαιόμυλος, του οποίου σώζεται ο ληνός του πιεστηρίου μαζί με τις μυλόπετρες του. Εδώ όμως στέκεται όρθιος και ο Νερόμυλος του Παφλιά. Υψηλός, με κλιμακωτή την πρόσοψη, φέρει ψηλά την επιγραφή, «1928 Μαρτίου». και εντοιχισμένους σωλήνες του βαγενιού. Σύμφωνα με την κατασκευή του, δούλευε με εγκάρσια φτερωτή, αν και υπάρχει η πληροφορία ότι εγκαταστάθηκε κάθετη φτερωτή. (Εμπρός, 9-3-2004). Αποτελεί όπως θα δούμε τον 4ο στην σειρά νερόμυλο του χωριού Το 1936 τα προϊόντα της Φτερούντας είναι τα κτηνοτροφικά, τα κάρβουνα και τα βελανίδια, το λάδι και τα δημητριακά. Δουλεύει το ελαιοτριβείο του Σ. Βαζιργιαντζίκη, 3 αλευρόμυλοι (υδρόμυλοι), έχει 3 αρτοποιεία, 5 καφενεία και 6 παντοπωλεία. Το 1928 βλέπουμε 610 κατοίκους, το 1920, 824, το 1940, 639, το 1951 543 και το 1961, 382.Το 1988 υπάρχουν 2 καφενεία, 2 παντοπωλεία και το ελαιοτριβείο (Αφοί Απόστραγγοι-Τζαούζης Ο.Ε). H Ifterunda των Οθωμανικών κατάστιχων του 1548 (Κ.Κ σελ. 278) με τα 182 Χριστιανικά σπίτια και 6 Μουσουλμανικά, έχει 10 Νερόμυλους που πληρώνουν 600 Α, ίσως γιατί με τα νερά των πηγών, δούλευαν, όπως και μετά περισσότερο χρόνο. Επίσης καταγράφονται 5 ελαιόμυλοι.

Το Ποτάμι με τους Νερόμυλους έρχεται από τις δασωμένες πλαγιές του Λίβανου, από τα ανατολικά και περνά από τις νότιες παρυφές του χωριού. Ένας αγροτικός δρόμος έρχεται στην βορινή του πλευρά και ένας άλλος στην νότια. Στην κοιλάδα του, κοντά στο χωριό, υπάρχει ένα υπέροχο «δάσος» από αιωνόβιες καστανιές, μέσα σε μια υπέροχη φύση. Από εδώ έρχεται στο χωριό το αυλάκι με το νερό από τις πηγές των Πέντε Αγίων. Έτσι μέσα στο ποτάμι, λίγο πιο επάνω και δίπλα στο αυλάκι του νερού, βρίσκεται ένα πετρόχτιστο σπιτάκι με δίριχτη κεραμοσκεπή. Εδώ λειτούργησε ο 3ος Νερόμυλος, του Μαυρομάτη, με την ιδιομορφία της κάθετης φτερωτής. Αυτός δούλευε μέχρι το 1960 και είχε επίσης μια γεννήτρια που γέμιζε μπαταρίες. Αποτελεί με τον νερόμυλο του Ταπανλή στην Γέρα, την εξαίρεση του κανόνα των οριζόντιων φτερωτών, στους νερόμυλους του νησιού. Το νερό έφτανε με εναέριο ξύλινο αυλάκι στην φτερωτή στον πλάγιο τοίχο και μετά μέσα με γρανάζι γύριζε τον κάθετο άξονα με τις μυλόπετρες. Μέσα σώζεται ο μηχανισμός. Πιο ψηλά, στην βορινή όχθη, μια απλή πεταλοειδής κατασκευή που μάζευε το νερό και με εξωτερικό μεταλλικό ή και ξύλινο σωλήνα το οδηγούσε στο εργαστήριο, που σωζόταν σαν μαντρί, αποτελούσε τον 2ο Νερόμυλο του Καραντώνη. Και υψηλότερα, στέκεται ο υψηλός υδατόπυργος και τα ερείπια των κτισμάτων του 1ου Νερόμυλου, του Ντέλιου. Σώζεται ο μισογκρεμισμένος πύργος με ένα εσωτερικό βαγένι από επιμήκη δοκάρια επενδυμένα με κουρασάνι και κεραμίδια . Μετά τα δύο ορθογώνια κτίσματα ήταν το σπίτι του μυλωνά και το εργαστήρι. Όλοι αυτοί λειτουργούσαν εν παραλλήλω με το αυλάκι του νερού από τις πηγές , όλο τον χρόνο.

Φώτο 1 Το ελαιοτριβείο και ο Νερόμυλος

Φώτο 2 του Παφλιά

Φώτο 3 του 1928

Φώτο 4 από το «μωσαϊκό» πέτρωμα

Φώτο 5 Ο Νερόμυλος του Μαυρομάτη στις ανθισμένες καστανιές

Φώτο 6 με την κάθετη φτερωτή

Φώτο7 ο νερόμυλος και το βαγένι του Ντέλιου

Φώτο8 ο νερόμυλος και το εργαστήρι του Καραντώνη