Προχωρώντας τον παραλιακό, από τη διασταύρωση της Μόριας, συναντάμε τους Αλευρόμυλους του Βονοφακίδη, με την καπνοδόχο, που κάποτε στέγασαν ένα κέντρο (1997). Είναι κτίσμα τού 1909 και είχαν και Βυρσοδεψείο. Πιο κάτω το ελαιοτριβείο του Ν. Μητρέλια και στο ποτάμι, τώρα κάποια επιχείρηση, το μικρό κτήριο του εργοστασίου επεξεργασίας του ρετσινιού, του Κλαδογένη.

«Ένεκα της καταστροφής την οποίαν υπέστη ο Αφάλων εκ του σεισμού του 1867, πολλαί οικογένειαι μετώκησαν παραλίως, δέκα πέντε λεπτά της ώρας μακράν εις τον Μακρύν Γιαλόν προς βορράν και έκτισαν οικίας επί τινος κτήματος κειμένου εγγύς της αμαξιτής οδού, πλησίον τινός ερημοκκλησίου, λεγόμενον Παναγιούδα, όθεν και ονομάσθη το νέον τούτον χωρίον Παναγιούδα. (Αρχοντόπουλος, 1894). Η Ειρήνη Κεφάλα δωρίζει το Βουνάρι και χτίζεται το νέο χωριό.

... τα μαγαζιά

Ήταν το Γενί Κιόι, το επίνειο του Αφάλωνα, με μια εκκλησίτσα και κάτι ψαροκαλύβες. Σίγουρα υπήρχε και η μεγάλη τουρκική βρύση του 1807. Η μεγάλη Παναγιά με τον τρούλο, χτίζεται στα 1896 και ανακαινίζεται στα 1927. Εμπορικά και καφενεία υπάρχουν στο δρόμο. Έχει 30 χριστιανικά σπίτια το 1894 και το 1909, 60 οικογένειες. Στην παραλία οι Καψιμάληδες λειτουργούν ελαιοτριβείο (καπνοδόχος), βυρσοδεψείο και σαπωνοποιείο, που καίγεται το 1912.

... τα εργοστάσια

Σε αποθήκες του, εγκαθίσταται ταρσανάς (είχε δύο) - τώρα κέντρο «Λεμβουργείο». Έχει τώρα το υπέροχο λιμανάκι και γύρω του τις γνωστές ψαροταβέρνες και τις καφετέριες, τα μαγαζάκια του στο δρόμο, τους ευκαλύπτους και την υπέροχη βρύση του 19ου αι. πίσω από την εκκλησιά. Το 1928 κτίζουν και οι πρόσφυγες τα δικά τους σπίτια. Όλοι ψαράδες, ιδρύουν το αγραλιευτικό συνεταιρισμό. Το 1981 είχε 667 κατοίκους.

... το σχολείο