Διαδρομή 36
Βόρεια της Άντισσας 14

Μετά την διασταύρωση προς τα Δελφόνια, με την θέα των Λαψάρνων χαμηλά, συναντάμε δεξιά ένα πλάτωμα. Εδώ επάνω είναι κτισμένος ο Άι-Λιας (θέση 24). Πετρόχτιστο, σχετικά μεγάλο το εκκλησάκι με πλακόστρωτο το δάπεδό του. Το ένα μέρος του πλατώματος το καταλαμβάνει ένα αγροτόσπιτο με τη μεγάλη δρυ και τα μαντριά των ζώων. Και ένα γύρω πληθώρα η κεραμική, από κεραμίδες στέγης, τούβλα κτισμάτων και όστρακα μελαμβαφών και γκρίζων αγγείων. Στο πλάτωμα ξεχωρίζουν θεμέλια κτισμάτων και ένα παμπάλαιο πηγάδι* με τις λαξευμένες, πέτρινες ποτίστρες του. Ένα μεγάλο οχυρό, ένας περίβολος με εντυπωσιακά τείχη λεσβίας δομής και εσωτερικά κτίσματα, έλεγχε από αυτό το στρατηγικό σημείο το βαθύ πέρασμα και όλη την μεγάλη παραλία. Σηματωρός για την Αρχαία Άντισσα, στα ανατολικά. Το τείχος σώζεται σε αρκετό ύψος στην νότια πλευρά, κάτω από το πηγάδι και σε μικρότερο βαθμό πίσω από το εκκλησάκι.
Κατηφορίζοντας προς τον κάμπο, δίπλα στον δρόμο δεξιά, βρίσκεται ο Άι-Γιώργης (θέση 23). Αυτό το εξωκκλήσι κατέχει την θέση παλαιού ναού. Τούβλα, κεραμίδια και σπασμένα αγγεία ξεπετιούνται από το ανάχωμα του δρόμου, ενώ αρκετά μέλη του παλιού ιερού, βρίσκονται στην πρόσοψη, στην Αγία τράπεζα και μέσα στον ναΐσκο. Το παλιό (1998) ήταν άχριστο, υπέροχο με τις λαξευμένες πέτρες του και τις μικρές στήλες των τούβλων. Τώρα τα πάντα έχουν σκεπαστεί από ασβεστοκονίαμα. Η επιγραφή του, σε πώρο, γράφει 1689 Ιουλίου. Σίγουρα ανήκει σε παλαιότερη φάση, μέσα στην πιθανή αλληλουχία των ιερών.

* Β. Κουμαρέλας, περ. «Αιολικά Φύλλα» τ. 16, 1990.

Κεντρική φωτογραφία: Ο Άι-Λιας και κομμάτι του ανατολικού τείχους


Το ανατολικό τείχος και ο Ματθαίος


Το παλιό πηγάδι




 

Μέλη στον Άι-Γιώργη το 1988