Στον καθημερινό μας λόγο έχουν εισχωρήσει φράσεις της Βίβλου και του Ευαγγελίου πολλές φορές με λάθος διατύπωση ή κατά διαφορετική έννοια.

Τα κάνει αυτά η φθορά της γλώσσας.

Να σημειωθεί ότι υπάρχει και ελαφρώς διαφορετική διατύπωση ορισμένων χωρίων κατά Ευαγγέλιο, γεγονός που αποδίδεται στην μεταξύ τους αντιγραφή των τεσσάρων Ευαγγελίων αλλά και στη μετάφραση των τριών εκ της εβραϊκής στην ελληνική γλώσσα.

Ξεκίνησα να θυμηθώ αυτές τις περιπτώσεις όταν άκουσα προχθές στην τηλεόραση «πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις» (Ματθ ΚΣΤ34) που βέβαια το σωστό είναι ότι «προτού να λαλήσει ο πετεινός, τρεις φορές θα μ’απαρνηθείς» και όχι «τρεις φορές να λαλήσει».

Να σημειωθεί ότι ο Μάρκος στο ΙΔ72 προσθέτει «πριν αλέκτορα φωνήσαι δις, ….»

Λέμε «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» (Μαρκ Α3) για κάποιον που μιλάει αλλά δεν εισακούεται, ενώ η ρήση εννοεί ακριβώς το αντίθετο.

Λέμε «εν χορδαίς και οργάνοις» ενώ ο Ψαλμός 150,δ αναφέρει «οργάνω».

Πράγματι υπήρχε αυτό το όργανο το λεγόμενο «ψαλτήριο» που έδωσε και το όνομα στους ψαλμούς. Ήταν ένα δεκάχορδο μουσικό όργανο, τα βιβλία το αναφέρουν εν είδει σαντουρίου (ψαλτήριον-σαλτίρ-σαντίρ-σαντούρ) αλλά μάλλον επρόκειτο για είδος «κανονακιού» ως εκ του τρόπου παιξίματος του «ψάλλειν», δηλαδή να τσιμπάς τις χορδές.

Λέμε «δεν έχει πού την κεφαλήν κλίναι» ενώ στο Ευαγγέλιο λέει υποτακτική «κλίνη» (Ματθ Η20 και Λουκ Θ58).

Ένα άλλο που λέμε στον γάμο είναι το «ους ο θεός συνέζευξεν άνθρωπος μη χωριζέτω» ενώ ο Μάρκος στο Ι9 λέει «ο» και όχι «ους», δηλαδή το γεγονός του γάμου.

Λέμε ευρέως «ο κήπος της Γεσθημανής» ενώ είναι «της Γεθσημανής».

Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός στα ιδιόμελα της Νεκρώσιμης Ακολουθίας λέει «επελθών γαρ ο θάνατος ταύτα πάντα (δηλαδή ο πλούτος και η δόξα) εξηφάνισται».

Πολλοί το μετατρέπουν σε «εξηφάνισε» για να δικαιολογήσουν την απουσία της γενικής απολύτου, μη γνωρίζοντας ίσως ότι υπάρχει και ονομαστική απόλυτος!

Ο Μάρκος στο Ι,25 αναφέρει για τον άφρονα πλούσιο «ευκοπώτερον (δηλαδή ευκολότερον) εστίν εισελθείν κάμηλον δια τρυμαλιάς ραφίδος ….» και θα έπρεπε μάλλον να γραφτεί με «ι» (κάμιλον) εννοώντας το παλαμάρι που δεν χωράει να περάσει από την τρύπα της βελόνας, και όχι φυσικά μια καμήλα. Οι γνώμες πάντως διίστανται.

Ακόμα και οι «ακρίδες και μέλι άγριον» που έτρωγε ο Ιωάννης στην έρημο αμφισβητήθηκε αν πρόκειται για ακρίδες ή για είδος αγκαθωτού χόρτου, επειδή υπάρχει και η ετυμολογική συνάφεια της ακρίδος με την άκανθα.

Να πούμε ότι το «υπό γης έκρυψαν» του κανόνα «Κύματι θαλάσσης» είναι τελικά σωστό καθότι τοπικώς το «υπό» συντάσσεται και με γενική προς δήλωσιν του υποκάτω! Άβυσσος η ελληνική γλώσσα! Κι αυτή την άβυσσο την είχε οργώσει σαν τον Ιωάννη Δαμασκηνό και η Κασσιανή που φέρεται ότι συνέθεσε τον κανόνα του Μεγάλου Σαββάτου.

Σύγχυση υπάρχει με τον υπερσυντέλικο «φόνον επεποιήκεσαν» (Μαρκ ΙΕ7) καθώς και με το «Ιερουσαλήμ η αποκτεννούσα τους προφήτας» με το «αποκτεννούσα να μην κολλάει σε κανέναν δόκιμο γραμματικό τύπο.

Εκεί όμως που υπάρχει αληθής διχογνωμία είναι το εδάφιο του 136^ου Ψαλμού του Δαβίδ «επί τον ποταμόν Βαβυλώνος» όπου εκάθησαν εν αιχμαλωσία οι Ισραηλίτες και έκλαψαν στη θύμηση της πατρίδας.

Πολλοί συγγραφείς αλλά και το ίδιο το Ψαλτήριον αναφέρει «επί των ποταμών» πράγμα παράξενο γιατί όπως είναι γνωστό μόνον ένας ποταμός, ο Ευφράτης, διερχόταν από την Βαβυλώνα ενώ ο Τίγρης από την Νινευή.

Εξάλλου η πρόθεση «επί» συντάσσεται με αιτιατική όταν θέλει να δηλώσει κίνηση ή κινούμενον τι, όπως «ανέβη επί τον ίππον» ή το άλλο «επί πώλον όνου» όπως πολύ ορθά αναφέρει ο Ιωάννης στο ΙΒ13 στο επεισόδιο των Βαϊων.

Και να κλείσουμε αυτό το περίεργο άρθρο, με το ωραίο περιστατικό, εκείνο με τη Μάρθα και τη Μαρία και τη ρήση: «Μάρθα, Μάρθα μεριμνάς και τυρβάζη περί πολλά» (Λουκ Ι 41) που ως παθητικό σημαίνει «ταράζεσαι, ασχολείσαι εντατικά» ενώ όλοι σήμερα, λαός και κλήρος, το λέμε λανθασμένα στην ενεργητική φωνή, «μεριμνάς και τυρβάζεις» …

Αυτά, και καλό Πάσχα.