«Ίσως, λοιπόν, η αληθινή δύναμη της τέχνης είναι ακριβώς αυτή: να δημιουργεί ρήγματα στις συμβάσεις και να μας προσκαλεί να φανταστούμε την ελευθερία όχι μόνο ως ατομικό δικαίωμα, αλλά ως συλλογική δυνατότητα» αναφέρει σε συνέντευξή του στο «Ε» ο καλλιτεχνικός διευθυντής της K-Gold Temporary Gallery, Νικόλας Βαμβουκλής με αφορμή την έκθεση «Power Love» της Γερμανίδας φωτογράφου Anne Morgenstern, της οποίας το βραβευμένο έργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αγία Παρασκευή με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.  

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου στις 12:00. [Για τα εγκαίνια, θα υπάρχει δωρεάν λεωφορείο μετ’ επιστροφής από τη Μυτιλήνη. Αναχώρηση από το σταθμό ΚΤΕΛ, την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου στις 11:00 - Κρατήσεις: 6942202222]. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 16 Φεβρουαρίου και θα είναι επισκέψιμη Σάββατο και Κυριακή 15:00-20:00 με ελεύθερη είσοδο.  

Η έκθεση στη Λέσβο, σε επιμέλεια του Νικόλα Βαμβουκλή, περιλαμβάνει εικόνες που εστιάζουν στη σωματικότητα και διερευνούν την περίπλοκη σχέση μεταξύ επιθυμίας, ταυτότητας και πολιτικής. 

Μέσα από τις φωτογραφίες της, η Morgenstern αμφισβητεί τα παραδοσιακά πρότυπα ομορφιάς και φύλου, δίνοντας φωνή και ενδυναμώνοντας σώματα που υπερβαίνουν τις κοινωνικές συμβάσεις. Η σειρά εξυμνεί την ατομικότητα και το πλήρες εύρος των ανθρώπινων συναισθημάτων, αποτυπώνοντας με ωμότητα τις απτικές ιδιότητες του δέρματος. Παράλληλα, ο δυναμικός συνδυασμός πορτραίτων με εικόνες από αντικείμενα, ζώα και αρχιτεκτονικά στοιχεία αποκαλύπτει την στενή μας σύνδεση με το περιβάλλον, φωτίζοντας τη ρευστότητα των καθημερινών στιγμών. Η Morgenstern μας ενθαρρύνει να αγκαλιάσουμε την ποικιλομορφία ως θεμελιώδες στοιχείο της ύπαρξης μας, αναδεικνύοντας την ομορφιά της διαφορετικότητας με έναν βαθιά ποιητικό τρόπο. 

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της έκθεσης πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον βιωματικό πολυχώρο τέχνης «Λευκό Χαρτί» στη Μυτιλήνη και περιλαμβάνει εργαστήρια με τη Μαρί Μουσταϊζή. Την έκθεση συνοδεύει μια νέα μονογραφία της Anne Morgenstern σε ελληνικά και αγγλικά, σχεδιασμένη από τη Marlon Tate. Η έκδοση είναι διαθέσιμη στη Gallery και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία. 

«Το δημιουργικό γραφείο Marlon Tate, το οποίο έχει αναλάβει τον σχεδιασμό της νέας οπτικής ταυτότητας της γκαλερί και της έκδοσης, ανήκει στον Νίκο Γεωργόπουλο, που κατάγεται από τη Μυτιλήνη. Είναι μια συνειδητή επιλογή μας να συνεργαζόμαστε, όσο το δυνατόν περισσότερο, με δημιουργούς που έχουν σχέση με τον τόπο. Λαμβάνουμε πολλές προτάσεις συνεργασίας, αλλά επιδιώκουμε να δίνουμε προτεραιότητα σε ανθρώπους που μπορούν να προσφέρουν γνώση της τοπικής κουλτούρας, ενισχύοντας έτσι τη διασύνδεση της Λέσβου με τη σύγχρονη δημιουργία» αναφέρει μεταξύ άλλων στην συνέντευξη του ο κ.Βαμβουκλής.  

Η Anne Morgenstern 

Η Anne Morgenstern (γεν. 1976) είναι φωτογράφος με έδρα τη Ζυρίχη, η οποία εξερευνά τις ανθρώπινες σχέσεις και τα κοινωνικά πρότυπα. Με σπουδές στη φωτογραφία στο Μόναχο και τη Ζυρίχη, επικεντρώνεται σε ήσυχες στιγμές που αποτελούν τον πυρήνα της έρευνάς της. Τα έργα της έχουν παρουσιαστεί διεθνώς σε εκθέσεις στο Fotomuseum Winterthur, το Deichtorhallen Hamburg και το Centre de la Photographie Genève. Παράλληλα, συνεργάζεται με κορυφαίες εκδόσεις, όπως το Der Spiegel, η ZEIT, η Vogue και οι Financial Times. 

H K-Gold Temporary Gallery μετρώντας 10 χρόνια από την «γέννηση» της στη Λέσβο φέρνει τη σύγχρονη τέχνη σε επαφή με το ευρύ κοινό μέσα από εκθέσεις, περφόρμανς, προβολές, προγράμματα φιλοξενίας, εκπαιδευτικές δράσεις και εκδόσεις. 

Συζητώντας με τον Ν. Βαμβουκλή  

-Τι το ξεχωριστό εντόπισες στην Anne Morgenstern και πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; 

-Το 2022 επισκέφθηκα μια μεγάλη ατομική έκθεση της Morgenstern στο Κέντρο Φωτογραφίας της Γενεύης, και οι εικόνες της με εντυπωσίασαν αμέσως. Ο τρόπος που ενσωματώνει την κίνηση στις φωτογραφικές συνθέσεις της είναι μοναδικός. Επειδή το δικό μου υπόβαθρο είναι στον χορό, η σύνδεση με το σώμα με ενδιαφέρει ιδιαιτέρως. Οι εικόνες της Anne είναι εξαιρετικά δυνατές και πολυεπίπεδες, γι’ αυτό επικοινώνησα μαζί της για να συζητήσουμε την πιθανότητα μιας παρουσίασης του έργου της στην Ελλάδα. Εδώ και έναν χρόνο σχεδιάζουμε αυτή τη συνεργασία. 

Πέρα από εξαιρετική καλλιτέχνιδα, η Anne είναι και ένας ευγενικός άνθρωπος, κάτι που θεωρώ καθοριστικό στις συνεργασίες. Η K-Gold Temporary Gallery, στη δεύτερη δεκαετία της λειτουργίας της, επικεντρώνεται περισσότερο στις ατομικές εκθέσεις. Αυτή η πιο προσωπική προσέγγιση δίνει έμφαση στην έρευνα γύρω από το έργο του κάθε καλλιτέχνη, κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό. Η Anne είναι ενθουσιασμένη που το έργο της θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μέσα από μια νέα εκδοχή της έκθεσης που είδα στην Ελβετία. 

Επιπλέον, σκοπεύει να μείνει για ένα διάστημα στη Λέσβο, ώστε να γνωρίσει το νησί και να αναπτύξει ένα νέο σώμα δουλειάς μέσα από ένα σύντομο πρόγραμμα φιλοξενίας. Αυτή η διάδραση με τον τόπο θα μπορούσε να προσφέρει νέα καλλιτεχνική έμπνευση και δυναμική στην πρακτική της. 

-Πόσο σημαντικό είναι για την ίδια τη Λέσβο οι δουλειές σου να έχουν την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού; 

-Η συνεργασία μας με το Υπουργείο Πολιτισμού, που ξεκίνησε το 2019, είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του οργανισμού μας. Η υποστήριξή τους είναι απαραίτητη όχι μόνο για την υλοποίηση των εκδηλώσεων μας αλλά και για την εξασφάλιση μιας ολοκληρωμένης παρουσίασης των έργων τέχνης, την υποστήριξη των συντελεστών και, γενικότερα, τη διασφάλιση πρόσβασης στη γνώση, την έρευνα και την παραγωγή γύρω από τις τέχνες. 

Ο καλλιτεχνικός μας προγραμματισμός λειτουργεί ως καταλύτης για την ανάπτυξη νέου κοινού στην ελληνική περιφέρεια, προβάλλοντας τη Λέσβο ως έναν σύγχρονο πολιτιστικό προορισμό. Ωστόσο, είναι προφανές ότι χρειαζόμαστε περισσότερες δομές υποστήριξης για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε το έργο μας και να διευρύνουμε τον αντίκτυπό μας. 

Πέρα από τις εκθέσεις που διοργανώνουμε στην Αγία Παρασκευή, έχουμε δημιουργήσει μια βιβλιοθήκη, υλοποιούμε εκπαιδευτικά προγράμματα και συμμετέχουμε σε ανταλλαγές με άλλους οργανισμούς από όλο το κόσμο. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες ενισχύουν όχι μόνο την καλλιτεχνική σκηνή των ίδιων των νησιών αλλά και την πολιτιστική τους ταυτότητα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. 

- Αν έπρεπε να χαρακτηρίσεις ένα από τα έργα αγαπημένο, ποιο θα ήταν και γιατί; 

-Η έκθεση, όπως είναι δομημένη, προσφέρει μια συνεχή αφήγηση, με τις φωτογραφίες να παρουσιάζονται ανά δύο ή τρεις, δημιουργώντας σχέσεις που προκαλούν το βλέμμα και τη σκέψη. Με αγγίζει ιδιαίτερα ένα συγκεκριμένο ζεύγος εικόνων. Στη μια έχουμε κομμάτια πάγου να επιπλέουν στο νερό και στην άλλη πόδια που κολυμπούν στη θάλασσα. 

Υπάρχει μια μοναδική αίσθηση ελευθερίας και αναστοχασμού πάνω στη σχέση μας με το φυσικό περιβάλλον. Οι εικόνες, αν και φαινομενικά απλές, κρύβουν μια βαθιά πολυπλοκότητα: μια ποιητική διάθεση που μας καλεί να χαθούμε στη στιγμή, αλλά και μια ωμότητα που μας υπενθυμίζει τη λεπτή γραμμή μεταξύ ομορφιάς και ευθραυστότητας. Αυτός ο διάλογος ανάμεσα στο απλό και το σύνθετο, το φυσικό και το ανθρώπινο, δημιουργεί ένα έργο που μένει στη σκέψη, προκαλώντας τόσο συναισθήματα όσο και ερωτήματα. 

-Τα έργα όπως σημειώνεται διερευνούν την περίπλοκη σχέση μεταξύ επιθυμίας, ταυτότητας και πολιτικής. Μήπως τελικά πραγματικά ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που αγαπούν την ταυτότητά τους και ζουν ελεύθεροι με τα θέλω τους μακριά από τα πρέπει της κοινωνίας; Και πόσο τελικά η τέχνη μπορεί να επηρεάσει την πολιτική αυτή που γεννά η κοινωνία των πρέπει;  

-Αυτή η ερώτηση αγγίζει βαθιά ζητήματα που απασχολούν τόσο την τέχνη όσο και την κοινωνία. Η ευτυχία, όπως την περιγράφετε, είναι μια κατάσταση που προκύπτει από την αποδοχή της ταυτότητας και την ελευθερία να ζει κανείς με βάση τα θέλω του. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι συχνά πιο περίπλοκη. Τα "πρέπει" της κοινωνίας δεν είναι μόνο περιορισμοί· είναι και δομές που μας πλαισιώνουν και, ενίοτε, μας ωθούν να αναμετρηθούμε με τον εαυτό μας και να δημιουργήσουμε κάτι νέο. 

Η τέχνη, σε αυτό το πλαίσιο, λειτουργεί ως ένα είδος καθρέφτη αλλά και ως κινητήριος δύναμη. Διερευνώντας τις σχέσεις μεταξύ επιθυμίας, ταυτότητας και πολιτικής, αποκαλύπτει τις ρωγμές των κοινωνικών "πρέπει" και προσφέρει έναν χώρο όπου οι θεατές μπορούν να φανταστούν εναλλακτικές πραγματικότητες. Μπορεί να μην αλλάζει άμεσα την πολιτική, αλλά σίγουρα επηρεάζει τις αντιλήψεις, τους διαλόγους και, τελικά, τη συλλογική συνείδηση. 

Ίσως, λοιπόν, η αληθινή δύναμη της τέχνης είναι ακριβώς αυτή: να δημιουργεί ρήγματα στις συμβάσεις και να μας προσκαλεί να φανταστούμε την ελευθερία όχι μόνο ως ατομικό δικαίωμα, αλλά ως συλλογική δυνατότητα.