Στο Α΄ Μέρος του άρθρου μου αναφέρθηκα στην ιστορική διαδρομή της ελληνικής γλώσσας, στα συστατικά της στοιχεία και τον οικουμενικό της χαρακτήρα. Όλες οι ποικιλίες με τις οποίες παρουσιάζεται αυτή συναποτελούν και τροφοδοτούν την εθνική μας γλώσσα. Πέρα , όμως, από τις λέξεις που οφείλονται σε έξωθεν επεμβάσεις και έχουν προσαρμοστεί στο τυπικό της ελληνικής γλώσσας πολλές ξενικές λέξεις εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται απροσάρμοστες, όπως τρακτέρ, γκολφ κ.λπ. Και σήμερα οι νέοι μας βομβαρδίζονται από διάφορα μηνύματα προερχόμενα από τα τηλεοπτικά κανάλια (ελληνικά και ξένα), τα βίντεο, τη ροκ μουσική και γενικά την πολυεθνική βιομηχανία μαζικής κουλτούρας, η οποία παράγει ένα διεθνές πλέγμα από πολιτιστικά προϊόντα προορισμένα για τους νέους, στην προσπάθειά της να τους καταστήσει «αιχμαλώτους» διαφόρων εμπορικών και ιδεολογικών συμφερόντων. Οι εκτυφλωτικές και εναλλασσόμενες με αστραπιαία ταχύτητα εικόνες που προβάλλονται στη μικρή οθόνη (Τ/Β, Η/Υ) και οι αμείλικτα επαναλαμβανόμενοι εκκωφαντικοί ήχοι της σύγχρονης μουσικής όχι μόνο απειλούν την ελληνική γλώσσα αλλά και όλες τις γλώσσες -ίσως και την ελευθερία της ανθρώπινης σκέψης.

Οι γλωσσολόγοι επισημαίνουν τον κίνδυνο που απειλεί τη γλώσσα μας από την εισροή των ξένων λέξεων στο ποτάμι της νεοελληνικής γλώσσας και την άκριτη αποδοχή και υιοθέτησή τους από τον ελληνικό λαό, ιδιαίτερα τους νέους. Ο καθηγητής Μπαμπινιώτης θεωρεί το φαινόμενο ως μια από τις χειρότερες μορφές εξάρτησης, και ως μακροπρόθεσμα πιο επικίνδυνη, από ξένες γλώσσες, ιδίως την αγγλική. Αυτός παρατηρεί πως αυτούσιες, παραλλαγμένες ή μεταφρασμένες, σμήνη λέξεων και φράσεων ξένων έχουν εισαχθεί και εξακολουθούν να εισάγονται με αυξανόμενο ρυθμό από τα ποτάμια της τεχνολογίας και της διαφήμισης και κατακλύζουν τη ζωή μας με έννοιες, εργαλεία και καταναλωτικά αγαθά και φυσικά και με τις λέξεις που τα δηλώνουν. «Έτσι, αφύλακτο το κάστρο της γλωσσικής μας ρωμιοσύνης, χωρίς δική μας αντίσταση ή βοήθεια και με πρόθυμο και δραστήριο Εφιάλτη την ξενομανία μας, παραδίδεται από μας τους ίδιους στον γλωσσικό οδοστρωτήρα των ξένων γλωσσών», λέει. Πάντως, το λεξιλόγιο της ελληνικής γλώσσας με την ποικιλία και τον πλούτο του μαρτυρεί α) την αδιάψευστη ενότητα και συνέχεια της ελληνικής γλώσσας κααι του ελληνικού βίου από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα και β) τον διεθνή της χαρακτήρα που συμβάλλει στη παγκόσμια γλωσσική επικοινωνία και συνεννόηση.

Η ελληνική γλώσσα θεωρείται ομοιογενής, όπως η γερμανική, αλλά πλουσιότερη αυτής και τονίζεται πως αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί η ωραιότερη και πλουσιότερη γλώσσα της Ευρώπης. Πράγματι, η γλωσσολογική επιστήμη έχει δείξει πως η ελληνική γλώσσα δάνεισε σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες πλουσιότατη ορολογία για την επιστήμη και την τέχνη. Ας μη λησμονούμε πως στη γλώσσα μας γεννήθηκαν λέξεις-κλειδιά, όπως «πολιτική», «δημοκρατία», «φιλοσοφία», «τραγωδία», «μουσική», «ποίηση», «μαθηματικά», «ιστορία», «αρμονία» κ.ά., που ακόμα και σήμερα κάνουν τους λαούς της Ευρώπης να πάλλονται. Σε αυτή ανατρέχουν όλοι, όταν βρίσκονται σε αδιέξοδο, γιατί πιστεύουν πως Greeks have a word for it (=Οι Έλληνες έχουν μια λέξη γι’ αυτό).

Τη σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας και την ικανότητά της να αποδίδει και τις πιο λεπτές σκέψεις και τα πιο λεπτά συναισθήματα αναγνώρισαν πολλοί ξένοι ελληνιστές, όπως η Jacqueline de Romilly που είπε πως η ελληνική γλώσσα «είναι μια γλώσσα μοναδική που έχει το χάρισμα της σαφήνειας, της βαθύτητας, της λακωνικής περιεκτικότητας και της καλλιέπειας» και η Helen Keller που είχε πει πως «αν το βιολί είναι το τελειότερο από τα μουσικά όργανα, τότε η ελληνική γλώσσα είναι το βιολί της ανθρώπινης σκέψης». Ο Ισπανός φιλόλογος P. Olalla μιλώντας στην Πνύκα σε μια εκδήλωση που είχε οργανώσει το Σωματείο «Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά» στις 20 Ιουνίου του 2003 είπε: «Υπάρχει κάτι που η ελληνική γλώσσα προσφέρει ως αποκλειστικό προνόμιο: η εγγύτητα των λέξεων της στην πρώτη ύλη της σκέψης. Το να σκεφτόμαστε είναι να θέτουμε σε ενέργεια τον δικό μας κόσμο λέξεων, εικόνων και αισθήσεων, να συνδυάζουμε ασταμάτητα μια πελώρια συλλογή από μικρότατα πούλια, που εκπληκτικά φέρουν τη σφραγίδα του ελληνικού πνεύματος». Ο κορυφαίος φυσικός, πάλι, Χάιζενμπεργκ είπε: «Η θητεία μου στην αρχαία ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στη γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στις λέξεις και το εννοιολογικό τους περιεχόμενο».

Είναι, λοιπόν, σπουδαία η ελληνική γλώσσα και αυτή θα πρέπει να έχει στο νου του ο Έλληνας. Τη διαπίστωση αυτή είχε κάνει πρώτα ο εθνικός μας ποιητής Σολωμός που είχε πει στον «Διάλογο για τη γλώσσα» πως δεν έχει τίποτε άλλο στο μυαλό του «πάρεξ ελευθερία και γλώσσα» και, έπειτα, ο νομπελίστας ποιητής Ελύτης που είχε γράψει:

«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική* //Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.// Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου».

Η γλώσσα μας, όπως και κάθε γλώσσα, έχει εθνική διάσταση. Είναι το πιο βασικό διακριτικό γνώρισμα της εθνικής μας ταυτότητας. Το «ομόγλωσσον» του Ηροδότου είναι ο πιο ισχυρός συνεκτικός κρίκος των ατόμων που απαρτίζουν ένα έθνος. Γι’ αυτό λαοί που κατέκτησαν άλλους λαούς και θέλησαν να τους αφομοιώσουν τη γλώσσα τους προσπάθησαν να ελέγξουν και να περιορίσουν. Αντίθετα, λαοί που γνώρισαν τη σκλαβιά, όπως, για παράδειγμα, ο ελληνικός, κατόρθωσαν να επιβιώσουν, γιατί διατήρησαν αλώβητη τη γλώσσα τους. Ο Ν. Ανδριώτης είχε πει πως η γλώσσα που κάθε λαός έχει διαμορφώσει ήταν πάντα και είναι ο άξονας που γύρω του στρέφεται ο εθνικός βίος, ενώ ο Παλαμάς την ονόμασε γι’ αυτό τον λόγο «Νικήτρα του θανάτου».

Η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας σε όλη την Ελλάδα αποκτά τη βαρύτητα του πιο συντριπτικού τεκμηρίου για την ιστορική επιβίωση του ελληνισμού. Μαζί της και χάρη σ’ αυτή επιζεί ιστορικά το ελληνικό έθνος. Γιατί η γλώσσα μπορεί να διαφοροποιεί τους ανθρώπους από τα ζώα, αφού τα ζώα δε μιλούν, αλλά και μεταξύ τους, αφού δε μιλούν όλοι οι λαοί τη ίδια γλώσσα, παράλληλα, όμως, η γλώσσα ενώνει με θαυμαστό τρόπο τους ανθρώπους μεταξύ τους, αφού αποτελεί το κυριότερο γνώρισμα της εθνικής τους ταυτότητας και ιδιοπροσωπίας. Η χώρα μας μαζί της θα επιβιώσει, αν επιβιώσει, και μαζί της θα χαθεί, αν χαθεί. Αξίζει, λοιπόν, να την προσέξουμε, να τη σεβαστούμε και να τη μάθουμε σωστά και με αποτελεσματικό τρόπο.