Η, κατά τον Αντισθένη, των ονομάτων επίσκεψις μας υποχρεώνει να ερευνήσουμε καταρχάς το έτυμον.

Ά-συλον (εκ του στερητικού α και της «σύλης», που ήταν η αρπαγή, η κατάσχεση) σημαίνει το ασφαλές, το απαραβίαστο και κατ’ επέκταση το ιερό.

Άσυλο θεωρείται και το σπίτι του κάθε ενοίκου, όπως ορίζει το Σύνταγμα (άρθρο 9 παργρ. 1) αλλά και όλα τα συντάγματα του κόσμου, αρχής γενομένης από το αγγλικό.

Επιτρέπεται βέβαια η κατ’ οίκον έρευνα σε περιπτώσεις κακουργηματικών πράξεων.

Ασυλία έχουν και οι Πρεσβείες όλου του κόσμου, καθώς και τα ξένα πολεμικά πλοία.

Πρωτίστως βέβαια άσυλα ήταν ανέκαθεν οι ναοί και οι μονές της χριστιανικής θρησκείας καθώς και οι ναοί της αρχαίας θρησκείας. Ονομαστά άσυλα υπήρξαν ο ναός του Λυκαίου Δία στην Αρκαδία, του Ποσειδώνα στον Πόρο, του Απόλλωνα στη Δήλο και στα Δίδυμα της Ιωνίας, της Ήρας στη Σάμο και της Εφεσίας Αρτέμιδας.

Ακόμη και φονείς εδικαιούντο να χρησιμοποιήσουν το άσυλο και η σύλληψή τους ήταν ανοσιούργημα και επέφερε την οργή των θεών (άγος).

Ένα τέτοιο άγος έπεσε στην Αθήνα το 612 π.Χ.

Ο δημοκρατικός Κύλων εξεγέρθη και μαζί με τους οπαδούς του κατέλαβε την Ακρόπολη για να ασκήσει πίεση στον αριστοκρατικό άρχοντα Μεγακλή εκ των Αλκμεωνιδών.

Ο Κύλων πολιορκήθηκε και κατόρθωσε μεν να διαφύγει, οι οπαδοί του όμως, παρά την δοθείσα υπόσχεση και το τηρούμενο καθεστώς της ασυλίας, εξερχόμενοι θανατώθηκαν.

Οι Αθηναίοι πίστεψαν ότι αυτό το ανοσιούργημα ήταν υπεύθυνο για κάποιες επιδημίες που ενέσκηψαν, και έφεραν τον σοφό και μάντη Επιμενίδη από την Κρήτη να τους εξαγνίσει.

Άκρως ενδιαφέρουσα είναι η περίπτωση του Σπαρτιάτη Παυσανία (την έχουμε ιστορήσει και παλαιότερα) που από τροπαιούχος των Πλαταιών κατέληξε προδότης της πατρίδας του συνδιαλεγόμενος και συναλασσόμενος με τους Πέρσες.

Διώχθηκε μόλις επέστρεψε στη Σπάρτη και κατέφυγε στο ναό της Χαλκιοίκου Αθηνάς. Εκεί οι Σπαρτιάτες βρήκαν τρόπο να τον εξοντώσουν χωρίς να παραβιάσουν το άσυλο: η ίδια η μάνα του, όπως λέγεται, έχτισε την πύλη του ναού, μέχρι που ο Παυσανίας πέθανε από ασιτία!

Να έρθουμε τώρα και στο θέμα ενός άλλου ασύλου, του πανεπιστημιακού, που έχει γίνει αφορμή μεγάλης κρίσης και ανομίας. Είναι εκπληκτικό το ότι πουθενά στο Σύνταγμα δεν προσδιορίζεται πανεπιστημιακό ή άλλο εκπαιδευτικό άσυλο.

Όλως αντιθέτως μάλιστα το άρθρο 16 παργρ. 1 αναφέρει ρητά: «Η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα».

Κάτι λέει βέβαια ο Νόμος 3549/2007, αλλά ένα τόσο σοβαρό θέμα θα έπρεπε να το αναφέρει και να το ορίζει σαφώς το Σύνταγμα.

Γιατί λοιπόν τόσος αποπροσανατολισμός από τα θεσμικά πλαίσια, και από πού αυτός εκπορεύεται;

Και να καταλήξουμε με το περιβόητο άρθρο 86 περί «βουλευτικής ασυλίας».

Δεν γνωρίζω τι ισχύει σε όλο τον άλλο κόσμο, όμως το άρθρο 86 παργρ. 1 και 2 συνιστά απαράδεκτη ευτέλεια του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Εκείνο που πρέπει, πολύ απλά, να λαμβάνεται υπόψη είναι ο χαρακτήρας του αδικήματος και, εάν μεν είναι κυρίως πολιτικό να ασκείται πειθαρχική δίωξη από ειδικό σώμα της Βουλής, εάν δε είναι κυρίως ποινικό (ή ποινικό και πολιτικό ταυτόχρονα) να υπάγεται στα τακτικά δικαστήρια χωρίς προθεσμία παραγραφής.

Το υπό αναθεώρηση Σύνταγμα (πέραν των εννέα σημείων σύγκλισης μεταξύ των κομμάτων) έχει δυστυχώς περισσότερες από πενήντα ασάφειες, παρανοήσεις και εννοιολογικά και συντακτικά λάθη, τα οποία δεν πρόκειται να διορθωθούν και αυτή τη φορά, απλά διότι ουδείς δημόσιος λειτουργός τα γνωρίζει, τα κατανοεί σε βάθος και έχει την πολιτική βούληση να τα διορθώσει…