Θα είναι οι πρώτες τους διακοπές μαζί. Τις έχουν οργανώσει στην εντέλεια. Θα εξερευνήσουν μαζί το νησί, θα φάνε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, θα χαλαρώνουν στην παραλία με τις ώρες. Τα νερά θα είναι γαλαζοπράσινα, ένα ελαφρύ αεράκι θα τους χαϊδεύει και ο ήχος της θάλασσας θα τους νανουρίζει... Αλλά, ωχ! Τι ήταν αυτό; Ένα μπαλάκι έχει προσγειωθεί στο κεφάλι της, εκείνη τινάζεται βίαια, τον γεμίζει άμμο και χύνει τους καφέδες, ενώ ένα κόκκινο καρούμπαλο σχηματίζεται στο μέτωπό της. Άουτς!

Υψηλές προσδοκίες
Μικροατυχήματα σαν κι αυτό, είναι πολύ πιθανό να συμβούν στις διακοπές, αλλά σίγουρα δεν περιλαμβάνονται στην εικόνα που πλάθουμε γι’ αυτές, αναμένοντάς τις. Και μπορεί να μην πρόκειται για σοβαρές αναποδιές, αλλά δεν είναι διόλου απίθανο να μας κάνουν τελικά να μην περάσουμε καλά, εφόσον έχουμε θέσει πολύ αυστηρές και πολύ υψηλές προσδοκίες σε σχέση με τις διακοπές μας.
«Το πρόβλημα ξεκινάει όταν οι ελπίδες υπερβαίνουν τις δυνατότητες και όταν η πραγματικότητα υπολείπεται της φαντασίας», γράφει ο επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Ευστράτιος Παπάνης, σε άρθρο του για την «ψυχολογική σημασία των διακοπών» (epapanis. blogspot. com). Μια επιδρομή... κουνουπιών κι ένα μικροέγκαυμα από τον ήλιο ή ένας καβγάς στην παρέα, είναι δυνατόν να διαταράξουν τις διακοπές μας σε καταλυτικό βαθμό, εάν προηγουμένως ο πήχης μας, έχει σταθεί πολύ ψηλά. Κι όμως, όπως αναφέρει ο κ. Παπάνης, ενώ μερικές φορές τέτοιες αναποδιές αποτελούν τις καλύτερες αναμνήσεις, αλλά και πηγή για ατελείωτες αφηγήσεις κατά την επιστροφή, «αυτό δεν γίνεται αντιληπτό τη στιγμή που οι αντιξοότητες ταλανίζουν τους παραθεριστές».
Αυτό, πάντως, που αποτελεί τη μεγαλύτερη παγίδα για τους περισσότερους στις διακοπές τους, είναι η πίεση που αισθάνονται «να περάσουν οπωσδήποτε καλά». Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό επιτείνει το άγχος τους, που με τη σειρά του, τους κάνει να μην απολαμβάνουν τις μικρές στιγμές, με αποτέλεσμα να «κοιτούν απελπισμένοι τις μέρες να ξοδεύονται χωρίς η πολυπόθητη ευχαρίστηση να επέρχεται»!
Η ευχαρίστηση επίσης μπορεί να ανασταλεί εάν μεταφέρουμε στον τόπο των διακοπών μας, τη δουλειά μας, είτε μιλώντας συνεχώς γι’ αυτήν είτε μαθαίνοντας νέα γύρω από αυτήν μέσω ίντερνετ, τηλεφώνων κ.λπ.
Δεν είναι ανάγκη, πάντως, ούτε πολλά χρήματα να ξοδέψουμε, αλλά ούτε και πολλές μέρες να ξεκλέψουμε, για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όπως αναφέρει ο κ. Παπάνης, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι οι μεγαλύτερες σε διάρκεια διακοπές, δεν είναι απαραίτητα και οι καλύτερες. «Αντίθετα, τα περισσότερα θετικά συναισθήματα αναδύονται όταν έχουν σχεδιαστεί μικρές εξορμήσεις. Η εναλλαγή των στιγμών χαλάρωσης στις βραχυπρόθεσμες διακοπές με την ολιγοήμερη επιστροφή στην πραγματικότητα, οξύνει την αντίθεση και οδηγεί τους ανθρώπους να εκτιμούν περισσότερο τον ελεύθερο χρόνο τους».
Όσο σημαντικό, πάντως, είναι το στάδιο της προσμονής, άλλο τόσο είναι και αυτό της αναπόλησης. Η μελαγχολία που συνδέεται με την επιστροφή από τις διακοπές, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, στην αδυναμία μας να ενσωματώσουμε στην καθημερινότητά μας, τις νέες εμπειρίες μας. Σε κάθε περίπτωση, έχει βρεθεί ότι σε δεκαπέντε ημέρες από το τέλος των διακοπών, τα επίπεδα της πίεσης και του άγχους θα έχουν επανέλθει στα προγενέστερα επίπεδα. Ένας τρόπος να κάνουμε την τονωτική ένεση του νησιού, του νερού, της χαλάρωσης, να διαρκέσει περισσότερο, είναι να διατηρήσουμε κοντά μας, τις φωτογραφίες από τις διακοπές μας. Να κρατήσουμε σε ένα κουτάκι του μυαλού μας, εύκολα προσβάσιμο, τις καλοκαιρινές αναμνήσεις μας.

Δέκα συμβουλές
Δέκα συμβουλές του επίκουρου καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Ευστράτιου Παπάνη, για καλύτερες διακοπές:
- Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες από τις διακοπές σας. Μην επαναπαυθείτε ότι οι διακοπές μπορούν να σας αποζημιώσουν για το υπόλοιπο έτος.
- Πληροφορηθείτε για την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής που θα επισκεφθείτε. Να έρχεστε σε επαφή με τους ντόπιους.
- Διαβάστε ένα βιβλίο και αποφύγετε την τηλεόραση και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
- Ακούστε πολλή μουσική.
- Κάντε νέες γνωριμίες.
- Μην προβείτε σε έξοδα που υπερβαίνουν τις δυνατότητές σας.
- Αποκοπείτε από όλα όσα σας αγχώνουν. Ξεχάστε τα e-mail, τα κινητά, την εργασία.
- Μεριμνάτε μόνο για τη σημερινή μέρα και όχι για το αύριο.
- Ενημερώστε τους φίλους και τον προϊστάμενό σας ότι δεν θα είστε διαθέσιμοι για την περίοδο των διακοπών.
- Επιλέξτε ένα αργό μέσο, για να σας μεταφέρει στον προορισμό σας. Αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσετε ότι φεύγετε.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Καθημερινή».