Δίπλα στη Ζωοδόχο Πηγή βρισκόταν το Ελληνικό Παρθεναγωγείο της Περγάμου! Το κτήριο είναι ακόμα εκεί και ανακαινίζεται! Ορθογώνιο κτίσμα, με διπλή σκάλα στη μαρμάρινη πρόσοψη, έχει νεοκλασική γρηπίδα με ταινία από «τρίγλυφα», ενώ η μνημειακή του πύλη με το μαρμάρινο θύρωμα φέρει επίστεψη από σπείρες και ανθέμια. Στη ρίζα της σκάλας βρίσκεται η μαρμάρινή του κρήνη, με υπέροχη μαρμάρινη επίστεψη, επίκρανα και λεοντοκεφαλή σαν βρύση! Επάνω απ’ αυτήν βρίσκεται ελληνική επιγραφή, με κατεστραμμένα από καλέμι τα γράμματά της! Είπαμε για την κοινή μοίρα των μνημείων στις δύο μεριές του Αιγαίου.

Ανηφορίζουμε πάλι στο μακρύ σοκάκι, κάτω από τον επάνω μαχαλά και την Ακρόπολη και συνεχίζουμε προς τα δυτικά, καταλήγοντας στη μεγάλη πλατεία του Αγίου Γεωργίου. Στα ΒΔ της πλατείας, στο οικόπεδό της δεν υπάρχει πια τίποτα, μόνο κάτι πέτρες! Ο Αϊ-Γιώργης χτίστηκε το 1889, μετά από ένα όνειρο του Κουνέλλη που βρήκε την εικόνα! Γινόταν μεγάλο, τριήμερο πανηγύρι εδώ, με τις βρύσες (Γκιορνέλια ή Γουρνέλια) να τρέχουν άφθονο νερό (τώρα βρίσκονται κάτι χαλάσματα απ’ αυτές)! Ο κόσμος μαζευόταν στα δύο υπέροχα καφενεία, στη ΝΑ γωνία, ιδιοκτησία των Σχολείων και δωρεά του συλλόγου ο Άτταλος. Του Σάμψων και του Κανέλλη! Το ένα έχει μετατραπεί τώρα σε ένα πολυτελές εστιατόριο!

Η πλατεία παλιά ονομαζόταν Ντομούζ αλάνι (των γουρουνιών) γιατί εδώ πουλούσαν στους Έλληνες και στους Αρμένηδες το απαγορευμένο κρέας για τους μουσουλμάνους οι κυνηγοί, που κατέβαζαν τα αγριογούρουνα από τον Πίνδασο! Εδώ την ορθογώνια πλατεία όριζε μια μεγάλη υπόγεια αρχαία θολωτή σήραγγα, από λαξευτή πέτρα, τούβλο και ποζολάνα, η οποία στη δυτική πλευρά οδηγούσε προς την ακρόπολη! Ίσως οδός διαφυγής! Ένα αναστηλωμένο τμήμα της είναι επισκέψιμο δίπλα στα καφενεία! Πολλά σπίτια τη χρησιμοποιούσαν σαν υπόγεια ποιμνιοστάσια! Γι’ αυτό πολλές φορές υποχωρούσε η οροφή, μια φορά με δύο ανθρώπινα θύματα (το 1910-Τσολίσος)!

Τώρα η πλατεία είναι υπέροχα διαμορφωμένη, πλακόστρωτη, με δένδρα, γκαζόν, παιδική χαρά, με μια παλιά ελληνική βρύση, με διακόσμηση από αρχαία κομμάτια (ακόμα και ένας ελαιόμυλος trapetum βρίσκεται εκεί). Την πλατεία διαμόρφωσε ο παλιός Δήμαρχος Σεφά Τασκίν, πρόσφυγας από τον Πολιχνίτο, με την επιστασία του αρχιτέκτονα Τζενκιζ Μπεκτάς.* Απ’ αυτό το μπαλκόνι η θέα είναι υπέροχη. Οι μιναρέδες των τζαμιών, το ποτάμι, αλλά και οι πολυκατοικίες που σκαρφαλώνουν στο Λόφο του Μουζάλα! Από το Bergama hotel, το πάλαι ποτέ Αρένων, μέχρις εδώ διανύσαμε περίπου 650 μέτρα, γεμάτα από την ομορφιά των σπιτιών του ελληνικού μαχαλά! Αυτά θα τα δούμε ιδιαίτερα, πριν περάσουμε τον Σεληνούντα, για την τουρκική αγορά!

* Ευχαριστώ τον Στρατή Μπαλάσκα που με ξενάγησε στην πόλη των προγόνων του, αφού το σπίτι τους βρίσκεται σ’ αυτήν την πλατεία! Επίσης τον κουμπάρο του Σεφά που μας συνόδευε στην περιήγηση!

Το υπέροχο Παρθεναγωγείο και ο Σεφά Τασκίν...

...με τη μαρμάρινή του κρήνη και τη σβησμένη επιγραφή...

...υπό το βλέμμα του Κεμάλ.

Η μεγάλη πλατεία...

...με την ελληνική βρύση...

...με τα δύο καφενεία...

...το ένα πολυτελές εστιατόριο...

..με τη μεγάλη αρχαία στοά από κάτω...

...η συμπαθητική γιαγιά...

...και τα παιδιά στον αρχαίο ελαιόμυλο!