Διαδρομές στη Λέσβο

Η Πηγή

Θα γράψουμε περισσότερα για την Πηγή και την Κώμη. Απομονωμένα στο βάθος της υπέροχης ρεματιάς του Τενέγια, πρέπει κανείς να αποφασίσει να κοινωνήσει στην ομορφιά του τοπίου.

…με χωματόδρομο το 1986

Η Πηγή, που το 1986 την έβρισκες με χωματόδρομο, με το μεγάλο πλάτανο της πλατείας που αρρώστησε και τώρα φυλάγουν να μεγαλώσει το νέο δένδρο, η Πηγή του λαϊκού ζωγράφου Δουργούνα με τις εμβληματικές του ανθρώπινες μορφές στους τοίχους - αλήθεια, άφησαν καμιά για να τον θυμούνται; Τότε (1999) που το παμπάλαιο καφενείο ήταν ανοιχτό (πλήρης ημερών έφυγε ο καφετζής στο γηροκομείο) και ο διπλανός, παραδοσιακός φούρνος έβγαζε ακόμα ψωμί.

…με το ποτάμι της

Το ποτάμι έχει στα βορινά του το χωριό, που είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στο λόφο. Εκεί και το μεγάλο του γεφύρι. Έρχεται από μια χαράδρα, από πέτρινες «πόρτες», με πεύκα και ελιές. Ελιές που ζώνουν παντού την περιοχή. Κύριο προϊόν μαζί με την κτηνοτροφία, την υλοτομία του πευκοδάσους και κάποτε το ρετσίνι. Υπάρχουν ενδιαφέροντα στοιχεία στα Οθωμανικά κατάστιχα φόρων. Ανήκε στο Ναχιγιέ του Κόρακα. Το 1548, μαζί με τον «κάμπο» , έχει 71 Χριστιανούς κατοίκους και ο φόρος αφορά κύρια το λάδι.

…με τον πλάτανο το 1987

Ο κάμπος σίγουρα ήταν όλη αυτή η περιοχή του ποταμού και το άνοιγμα προς τον κόλπο της Γέρας. Το 1672, οι Οθωμανοί έχουν 2.798 λιόδεντρα και οι Χριστιανοί 1.590. Το 1882, έχει 300 κατοίκους και τετρατάξιο δημοτικό. Το 1894 διευκρινίζεται ότι οι κάτοικοι είναι όλοι Χριστιανοί και το σχολείο «των αρρένων»(Αρχοντόπουλος).Το 1850, ο Σταυράκης Αναγνώστης αναφέρει το «σμικρόν χωρίον» που κατοικείται από Χριστιανούς και Τούρκους.

…και τον σημερινό

Επομένως μέχρι το 1894 μάλλον μετακόμισαν στην Κώμη. Υπάρχει η θέση «Κονάκι» και ψηλά στην σημερινή θέση της δεξαμενής ήταν το τζαμί. Σώζεται η κρήνη του στο δρόμο.

…με το φούρνο και το παλιό καφενείο

Ο Αρχοντόπουλος επίσης αναφέρει και το «αγίασμα στο παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής», δίπλα στην σημερινή εκκλησία. Μια εξήγηση για το όνομα του χωριού.