Ο παλιός μου δάσκαλος, Νίκος Παπαδέλλης, διαπρεπής φιλόλογος και εμβληματικός λυκειάρχης της Πέτρας, ήταν φανατικός λάτρης των πανελληνίων εξετάσεων. Δεν με εκπλήσσει που άντεξε να ολοκληρωθούν οι φετινές πριν ξεκινήσει το μεγάλο ταξίδι του!

Τοποθετήθηκε νεαρός φιλόλογος στο γυμνάσιο της Πέτρας στα χρόνια της δικτατορίας. Από την πρώτη στιγμή το χωριό αγκάλιασε τον γεμάτο όρεξη για προσφορά καθηγητή, που έγινε γρήγορα μέλος των πιο δημιουργικών φορέων της μικρής κοινωνίας. Παντρεύτηκε μία ωραία κοπέλα από καλή οικογένεια του χωριού, έζησε αρμονικά μαζί της, με τον μοναχογιό του ως το τέλος.

Ο Νίκος είχε ένα μεγάλο πάθος: τη φιλολογία. Διάβαζε ακατάπαυστα, ήταν βαθύς γνώστης όλων των γνωστικών αντικειμένων που δίδασκε: Αγαπούσε την ποίηση, έγραφε εξάλλου και δημοσίευε ποιήματα. Αγαπούσε πολύ την ιστορία. Μας άφησε ως παρακαταθήκη το πρώτο χρονικά από τα δύο έργα που μέχρι σήμερα εκδόθηκαν με αντικείμενο την ιστορία της Πέτρας. Διάβαζε λατίνους συγγραφείς, γνώριζε φιλοσοφία, ήταν υπέρμαχος της παραδοσιακής γραμματικής που κατείχε εξαιρετικά καλά. Καυχιόταν με καμάρι ότι σπουδαίοι φιλόλογοι της Μυτιλήνης και πρόσωπα της εγχώριας εκπαιδευτικής ιεραρχίας τον συμβουλεύονταν συχνά.

Αν η φιλολογία ήταν το πάθος του, η μεγάλη του αγάπη ήταν τα αρχαία ελληνικά. Δεινός γνώστης της μορφοσυντακτικής και της λεξικογραμματικής ανάλυσης, καλός μεταφραστής ο ίδιος έδειξε στους μαθητές του να νιώθουν το αρχαίο κείμενο και να το ερμηνεύουν σαν ζωντανό οργανισμό που πάλλεται και επιδιώκει να επικοινωνήσει. Κατάφερε να μεταλαμπαδεύσει στις τάξεις του ένα κομμάτι από τη δική του αφοσίωση και την αγάπη στα αρχαία κείμενα. Τους οδήγησε σε μονοπάτια άγνωστα για πολλούς εφήβους, τους έμαθε αρχαία γραμματολογία, τους βοήθησε να διαβάζουν αρχαία ελληνικά έργα ολοκληρωμένα, τους διάβασε Σαπφώ, Αλκαίο, Θρασύβουλο Σταύρου! Παραδοσιακός δάσκαλος, ποτέ δεν ευθυγραμμίστηκε με «διδακτικές μοντερνιές» όπως απαξιωτικά αποκαλούσε κάποιες εκπαιδευτικές καινοτομίες. Εφάρμοσε ωστόσο πρακτικές που ανακάλυψαν προγράμματα σπουδών της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δεκαετίες αργότερα. Καθόλου τυχαία μια γενιά φιλολόγων του νησιού και όχι μόνον είναι πνευματικά παιδιά του.

Ως φιλόλογος στην αρχή, ως λυκειάρχης αργότερα, ο Νίκος Παπαδέλλης βοήθησε πολλούς έφηβους της Πέτρας και των γειτονικών χωριών να βρουν τον δρόμο τους. Τους άκουσε, τους αγκάλιασε με πραγματικό ενδιαφέρον, τους συμβούλεψε, τους υποστήριξε. Αληθινά δημοκρατικός άνθρωπος ήξερε πως ο ρόλος της δευτεροβάθμιας είναι να μάθει στα παιδιά να αγαπούν τα γράμματα και μέσα από αυτά να αναζητούν και να βρίσκουν τη θέση τους στην κοινωνία. Άνθρωποι του μόχθου, επιχειρηματίες, δημόσιοι υπάλληλοι, άνθρωποι που δεν σπούδασαν κατάφεραν να πάρουν το «απολυτήριο» με την πολύτιμη υποστήριξή του. Πάλευε με πείσμα να ολοκληρώνουν μαθητές τη λυκειακή τους φοίτησή τους, σε μια εποχή που η τουριστική ανάπτυξη και το εύκολο χρήμα απειλούσαν να αυξήσουν επικίνδυνα τη μαθητική διαρροή. Αυτή στάθηκε, κατά τη γνώμη μου, και η μεγαλύτερή του συμβολή στον τόπο. Ήταν ανάμεσα στους πρωτεργάτες της ίδρυσης λυκείου στην Πέτρα, που υπηρέτησε ως πρώτος διευθυντής του. Αγωνίστηκε για την ανέγερση νέου κτιρίου για τη στέγασή του, στο οποίο έκοψε την κορδέλα των εγκαινίων ως διευθυντής λίγο πριν βγει στη σύνταξη. Η εμπιστοσύνη των ντόπιων και η οικειότητα μαζί του ενισχύθηκε από τον ενεργητικό του ρόλο ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου της τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας. Οι ντόπιοι έβλεπαν στο πρόσωπό του έναν σύμβουλο φερέγγυο και ένα ηθικό πρότυπο διαχρονικό. Ως υπεύθυνος της δημοτικής βιβλιοθήκης έδωσε πνοή σε ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο, όπου με ενέργειες του δήμου εγκαταστάθηκε η συλλογή βιβλίων και ένα μέρος από το αρχείο του χωριού. Ο ίδιος θα ήθελε να δηλώσει επίσης κληρονόμος και συνεχιστής της τοπικής ποτοποιίας και παραγωγός επί δεκαετίες του πετρανού ούζου.

Ανήμερα της Αγιάς Μαρίνας μου ανακοίνωσε την επιτυχία στο πανεπιστήμιο. Είχε συμβάλει αποφασιστικά ο ίδιος, ώστε ένα μελετηρό παιδί σε ένα απομακρυσμένο χωριό, να επιτύχει ηχηρά μάλιστα τον στόχο του. Καλό ταξίδι, δάσκαλε! Σ΄ ευχαριστώ πολύ για όλα!