Υπάρχουν και οι δύο σαν λέξεις και σαν έννοιες και ο πρόσφυγας και ο μετανάστης. Τις βλέπουμε δυστυχώς σήμερα και τις δύο ζωντανές, απειλητικές και πολύχρωμες γύρω μας. Τι συμβαίνει όμως ακριβώς; Γιατί υπάρχει τόση σύγχυση; Οι λέξεις πάντως είναι αδιάψευστες, εμείς τις θολώνουμε και τις κάνουμε να χάνουν κάποιες φορές το νόημά τους. Κι ας επιχειρήσουμε το προσφιλές ετυμολογικό μας ταξίδι.

Ο πρόσφυγας είναι άνθρωπος που ζητάει παραμονή σε άλλο μέρος επειδή στην πατρίδα του διώκεται ή εξολοθρεύεται. «Προσφεύγει» σε ένα άλλο κράτος για βοήθεια. Η λέξη είναι μεταγενέστερη, μιας και οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν , όπως ξέρουμε και από τις τραγωδίες, τη λέξη «ικέτης» δηλαδή εκλιπαρών. Ο μετανάστης, εκ του μετά+ναίω (που σημαίνει εγκαθίσταμαι, κατοικώ) είναι ο άνθρωπος που για οικονομικούς κυρίως λόγους μετεγκαθίσταται σε μια ξένη χώρα με την άδειά της και την αποδοχή της για να εργαστεί και να καλυτερεύσει τον βίο του και το μέλλον των παιδιών του. Οι μετανάστες στις μεγάλες και ανεπτυγμένες χώρες πράγματι ωφελήθηκαν από αυτές και άλλο τόσο τις ωφέλησαν μπολιάζοντάς τις με ενδιαφέροντα εθνικά στοιχεία στους τομείς της γνώσης, της επιστήμης, της μουσικής, της μαγειρικής και της εν γένει παράδοσης.

Αυτό που συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας και ιδίως στα προκεχωρημένα νησιά μας, που τους πέφτει και το μεγαλύτερο βάρος, είναι πρωτάκουστο και ανεξήγητο. Και για να εξηγούμαστε: Ο πρόσφυγας είναι πρόσωπο ιερό, και ως τέτοιο έχει απασχολήσει και την ιστορία και ένα σωρό διεθνείς συμβάσεις (Βρυξέλλες, Δουβλίνα κλπ). Ο λαθρομετανάστης που βρήκε ευκαιρία να κάνει πληρωμένες (!) διακοπές είναι πρόσωπο ανίερο. Με το αρχικό λοιπόν πρόσχημα της προσφυγιάς έχουμε ήδη κατακλυσθεί σε σημείο έκρηξης από λαθρομετανάστες παντός τύπου και χρώματος. Ξεκινούν από την υποσαχάρια Αφρική, πάνε αεροπορικώς στην Κωνσταντινούπολη, από εκεί στη Σμύρνη και επιβιβάζονται στα φουσκωτά με προορισμό τα νησιά μας. Γυρίζουν αμέριμνοι και χωρίς προορισμό, διαπληκτίζονται, γεννοβολούν (και δικαίωμά τους), εμπορεύονται ουσίες, μιλούν με τις ώρες σε πανάκριβα κινητά και ρυπαίνουν και αδιαφορούν για τον δύσμοιρο τόπο που τους φιλοξενεί κατ’ ανάγκην. Κανείς δεν γνωρίζει τι σκοπό και προπαντός τι χρονικά όρια έχει αυτή η παραμονή τους.

Κάποιοι λένε ότι έχουν γίνει τα νησιά μας ο ισλαμικός δούρειος ίππος που θα αλώσει την Ευρώπη, μια Ευρώπη η οποία έχει χάσει ήδη το παιχνίδι. Νομοθετεί, χρηματοδοτεί, υποπίπτει σε παζάρια με τον μεγάλο προαγωγό που λέγεται Τουρκία, και αναπόφευκτα ανοίγει πληγές. Το χειρότερο είναι ότι κατάφερε να δοκιμάζονται οι έμφυτες και πανάρχαιες αρετές μας της φιλοξενίας και της ευεργεσίας. Πόσο φιλάνθρωπος όμως μπορεί να είναι κανείς απέναντι, όχι στον ικέτη, αλλά στον αδιάφορο καταπατητή; Και με ποια λογική είμαστε υποχρεωμένοι να τους προσφέρουμε έστω και τις στοιχειωδέστερες των ανέσεων; Η Ευρώπη θα πληρώσει πολύ σκληρά την πολιτιστική της ανεκτικότητα και την «προοδευτική» της ανεξιθρησκία. Αλίμονο όμως σε μας που είμαστε η εμπροσθοφυλακή της…