Κούφον Χρήμα

02/01/2023 - 11:30

ρέφω προσωπικά μεγάλη αγάπη και εκτίμηση στον Πλάτωνα.

Μέσα στην όμορφη και λογοτεχνημένη ποικιλία των «διαλόγων» του διεξέρχεται και αντιμετωπίζει σχεδόν όλα τα θέματα της γνώσης και του επιστητού που απασχολούν μέχρι σήμερα την παγκόσμια διανόηση, και που φαίνεται ότι θα την απασχολούν εις το διηνεκές.

Έχει εξαντλήσει όλα τα θέματα της γνώσης και της αντίληψης -μέσω των σωκρατικών διαλόγων και αντιλογιών- και φτάνει πολλές φορές στο άκρο άωτο της σοφίας που υπαγορεύει σε πολλά δύσκολα ή αμφιλεγόμενα θέματα να μη δίνονται απαντήσεις, αλλά να αφήνονται να αιωρούνται εκκρεμή τα ερωτήματα!

Πολύ έξυπνα και σοφά ο Σωκράτης, και μέσω αυτού βέβαια ο Πλάτων, σε πολλά ζητήματα δεν καταλήγει σε ορισμούς ή συμπεράσματα.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε κάποιες περιπτώσεις:

Στον «Ευθύφρονα» συζητούν ότι η οσιότητα είναι εμπορική συναλλαγή (!) μεταξύ θεών και ανθρώπων, εντούτοις δεν καταλήγουν σε συμπεράσματα.

Στον «Ιππία μείζονα» εκτίθενται οκτώ πιθανοί ορισμοί για το βασικό και αιώνιο ερώτημα της αισθητικής, δηλαδή για το «τι είναι ωραίο», και τελικά αναιρούνται και οι οκτώ χωρίς κατάληξη.

Στον «Μένωνα» (που ήταν Θεσσαλός σοφιστής μαθητής του Γοργία) αναλύεται η διαδικασία της γνώσης και καταλήγει ότι η αρετή μάλλον δεν είναι διδακτή.

Το ίδιο επιχειρεί και στον «Ευθύδημο» βάζοντας δύο σοφιστές που έλεγαν ότι τα ξέρουν όλα, να πει ο καθένας πόσα δόντια έχει ο άλλος!

Στον θαυμάσιο «Πρωταγόρα» πραγματεύεται το θέμα της ατομικής και κοινωνικής αρετής, που όμως δεν καταλήγει σε οριστικό πόρισμα. Ερευνά μάλιστα και το αμφίσημο ρητό του Πιττακού «χαλεπόν εσθλόν έμμεναι» που σημαίνει ότι είναι δύσκολο κάποιος να είναι (πάντα) καλός.

Στον μεγαλειώδη «Φαίδωνα» αναλύει τα περί αθανασίας της ψυχής η οποία κυβερνά και κινεί αρμονικά τα σώματα.

Στον «Κρατύλο» προξενεί εντύπωση το πώς μεθοδολογικά προσεγγίζει σχεδόν όλα τα γλωσσολογικά θέματα, δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια προτού συσταθεί η γλωσσολογία ως επιστήμη.

Στον «Φίληβο» λέει κάπου ότι «η αιτία προηγείται της δημιουργίας», βάζοντας φιτίλια στις θεωρίες των υλιστών.

Στον «Γοργία» αναλύει τα της ρητορικής σε αντιπαράθεση με τη διαλεκτική.

Στον «Θεαίτητο» , όπως και στον «Κρατύλο», θεοποιεί τη θεία ηρακλείτεια κίνηση σε αντίθεση με την ολέθρια ακινησία, και στον «Τίμαιο» παραθέτει απίθανες για κείνη την εποχή κοσμολογικές γνώσεις επηρεασμένος βαθύτατα, όπως είναι φανερό, από τις πυθαγόρειες αντιλήψεις.

Εκεί μέσα ορίζει τον χρόνο και τις ελλειπτικές τροχιές των σωμάτων και λέει ότι «ο θάνατος είναι απαραίτητο στοιχείο του βιολογικού κύκλου, και φυσικά δεν είναι το τίμημα της αμαρτίας!»

Δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν τον Λαβουαζιέ διατυπώνει επίσης ότι δεν υπάρχουν μόνιμα φυσικά στοιχεία, αλλά το ένα περιπίπτει με κάποιο τρόπο στο άλλο.

Και εάν εξαιρέσει κανείς την τότε (ψυχική) παιδεραστία που πράγματι δεν εξηγείται με τα σημερινά στερεότυπα, μόνο δύο ενστάσεις θα μπορούσε να έχει κανείς σήμερα απέναντι στη συνολική φιλοσοφία και θεώρηση του Πλάτωνα.

Η μία αφορά την επιλεκτική του συμπάθεια προς κάποια γένη της μουσικής. Ήταν υπερβολικό και αναίτιο το ότι εξοβέλιζε το χρωματικό και το εναρμόνιο μουσικό γένος, καθώς και το ότι θεωρούσε αφελείς τους κιθαρωδούς και γενικά τους εκτελεστές των μουσικών οργάνων.

Και η άλλη είναι η κακή και απορριπτική του εντύπωση που είχε για τους ποιητές και την ποίηση.

«Ο ποιητής, έλεγε στον «Ίωνα» είναι κούφον χρήμα και πτηνόν και ιερόν» δηλαδή πράγμα ανάλαφρο που το παίρνει σαν πουλί ο αγέρας και ιερό, που για να δημιουργήσει πρέπει να χάσει τα λογικά του και να καταληφθεί από θεία έμπνευση.

Η ιστορία βέβαια, όσον αφορά την αξία και τον ρόλο της υψηλής ποίησης στο γίγνεσθαι των ανθρωπίνων κοινωνιών, δυστυχώς θα τον διαψεύσει ....

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey