Εκεί Πολυτεχνείο; Εδώ τι; Εκεί Μεταπολίτευση και ένα σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής. Εδώ μια κοινωνία απολιτίκ! Κάποτε έξω από το Πολυτεχνείο ο κόσμος εμψύχωνε τους φοιτητές. Σήμερα οι οδηγοί των οχημάτων είναι βιαστικοί. Κορνάρουν και βρίζουν στη μεγάλη λεωφόρο, κόντρα στις ανακοινώσεις από το μεγάφωνο, στη μουσική και στις καταθέσεις στεφάνου. Τότε το αίτημα ήταν η Δημοκρατία. Τώρα το μεγάλο αίτημα είναι η επίσπευση του χρόνου, του προσωπικού χρόνου. Από το εμείς στο εγώ. Από το χτες στο σήμερα και από την πολιτικοποιημένη σκέψη στην απαξίωση της πολιτικής. Στην αποχή ακόμη και από το εκλογικό δικαίωμα.

Εκεί Πολυτεχνείο; Πενήντα χρόνια τώρα εκεί! Πιο εδώ παλιότερα, πολύ πιο εκεί όσο περνούν τα χρόνια. Μια αμήχανη επέτειος που πρέπει κάθε χρόνο να γιορταστεί, όπως όλες οι επέτειοι: τηρώντας τα καθιερωμένα: Καταθέτοντας στεφάνια, βγάζοντας μερικούς πανηγυρικούς, θυμίζοντας μερικά τραγούδια, συμμετέχοντας σε μία πορεία που παραδοσιακά εξελίσσεται δυσάρεστα και ανακόλουθα του μηνύματος της ημέρας.

Αμήχανοι εορτασμοί δηλώνουν γεγονότα που θαμπώνουν μέσα μας. Τυποποίηση, ατομικό συμφέρον, πολιτικός καιροσκοπισμός, αδιαφορία για όλα, έλλειμμα παιδείας. Όχι δεν αναφέρομαι στους πολιτικούς. Στον «απλό κόσμο» αναφέρομαι. Στους ανθρώπους της βιοπάλης και του μόχθου, στους εραστές της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. «Δεν έρχομαι στη σχολή ανήμερα τη μέρα που σκοτώσανε τα παιδιά» δηλώνει εκπαιδευόμενος. (Για μεταλυκειακά κέντρα η επέτειος του Πολυτεχνείου έχει πάψει να είναι αργία). «Τι έγινε τότε; Γιατί ξεσηκώθηκαν οι φοιτητές;» ρωτάς αφελώς. Δεν ξέρει. «Ποιος φιλοτέχνησε το μνημείο του Πολυτεχνείου;» τον ρωτάς. Δεν απαντά. Δεν τον ενδιαφέρει. Δεν θέλει να τιμήσει την επέτειο. Να ξεκουραστεί ένα απόγευμα χρειάζεται. Δουλεύει και σπουδάζει. Σέβεται που έγινε ό, τι έγινε δεν τον ενδιαφέρει ακριβώς τι, μια ευκαιρία να ανασάνει, αυτό είναι γι’ αυτόν το Πολυτεχνείο σήμερα. Διατηρεί αναμφίβολα η επέτειος το θετικό της πρόσημο αναρωτιέμαι όμως αν αυτό είναι που θα τη δικαίωνε μέσα στην Ιστορία.

Παραμονή παρακολουθώ αρχηγό κόμματος στην τηλεόραση. Και η πολιτική γίνεται πια περισσότερο προσωποκεντρική, πιο life style, λιγότερο πολιτική με άλλα λόγια. Είναι μια τάση που φαίνεται ότι βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση. Θα γινόταν ένα Πολυτεχνείο; Αμφιβάλλω αν μετά το 1980 ο κόσμος θα θυσίαζε την καλοπέρασή του για το δημόσιο συμφέρον. Έτσι κι αλλιώς δεν το κάνει. Η οικονομική άνεση της μεσαίας τάξης έφερε πολιτική αδράνεια. Η οικονομική αιμορραγία της την περασμένη δεκαετία δεν την ενεργοποίησε. Χρειάζεται γνώση, εμπειρία, αγώνας, στόχοι, αξίες, συνθήματα, δεν υπάρχουν αυτά, δεν θέλω αλλά το φοβάμαι ότι δεν υπάρχουν. Ο κόσμος κοιτάζει τη δουλειά του, αδιαφορεί για όλα, χαζεύει, χωρίς να στοχάζεται, έχει μόνον προσωπικά όνειρα, αγαπά τον εαυτό του και τους οικείους του, αδιαφορεί για το δημόσιο συμφέρον.

Εκεί Πολυτεχνείο; Εδώ 21^ος αιώνας: Τεχνητή νοημοσύνη και πλαστικά λαμπιόνια - το φως που καίει και μας φωτίζει.

Ευτυχώς ακόμη τα σχολεία κάνουν γιορτές και οι δημόσιες υπηρεσίες έχουν ημιαργία. Η τηλεόραση προβάλει τηλεπαιχνίδια και ριάλιτι- κι οι φοιτητές κλεισμένοι μέσα δεν ήταν;- ρώτησε αφελώς η ανιψιά μιας φίλης, που φοιτά στην τελευταία τάξη του δημοτικού. Εδώ που τα λέμε με σύγχρονους τηλεοπτικούς όρους δεν έχει άδικο το παιδί. Ποιος τους εμπόδιζε να διαγωνιστούν σε επικίνδυνα σπορ, να μαγειρέψουν ή να συμμετέχουν μεταξύ τους σε διαγωνισμό μόδας;

«Και του χρόνου» λέω στη γειτόνισσα. «Καλά Χριστούγεννα με υγεία» μου απαντά. Δείχνω να μην καταλαβαίνω. «Είδες τις γιρλάντες στο μπαλκόνι και τα φωτάκια; Όλα τα προσέχεις, βρε θηρίο!» με αφήνει άφωνη. Ανοίγει και την πόρτα διάπλατα για του λόγου το αληθές: Το δέντρο καμαρωτό, στολισμένο με υποδέχεται!

Κάτι έχω χάσει. Κάτι προσπαθώ να ξαναβρώ. Ό, τι χαμένο δύσκολα ανακτάται. Εκτός και αν αποκτήσει νέο περιεχόμενο. Πιο ζωντανό, πιο λαμπερό. Σαν χαρτί περιτυλίγματος στα δώρα που θα μπουν κάτω από το δέντρο. Ανοίγω τον υπολογιστή. «Να τα πούμε;» σκέφτομαι. Τα λέω.

«Χρόνια πολλά»