Προβληματίζομαι αν η εποχή μας έχει ξεπεράσει προ πολλού τη δική μου γενιά. Οι πρόσφατες εξελίξεις (και οι έντονες αντιδράσεις, μαζί με τον εντονότερο προβληματισμό) αναφορικά με τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών δείχνουν ότι όλα αλλάζουν με ρυθμούς καταιγιστικούς. Οι κόκκινες γραμμές ξεπερνιούνται, ο κόσμος προχωρά και η εποχή του Υδροχόου με τον Πλούτωνα επικυρίαρχο θα φέρει σαρωτικές αλλαγές στην καθημερινή μας πραγματικότητα. Η αρχή έγινε με την τεχνητή νοημοσύνη. Φαίνεται ωστόσο ότι έχει σκοπό να επηρεάσει έναν καίριο κοινωνικό θεσμό, αυτόν της οικογένειας, διαμορφώνοντάς τον και ουσιαστικά μεταμορφώνοντάς τον σε κάτι εντελώς διαφορετικό από ό, τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα και τροποποιώντας έναν από τους πιο σημαντικούς κοινωνικούς ρόλους για την ανθρώπινη ανάπτυξη: αυτόν της μάνας.

Η οικογένεια βέβαια, όπως τη γνωρίσαμε μέχρι σήμερα, διέρχεται τεράστια κρίση. Τα διαζύγια ανακοινώνονται σε βάθος το πολύ δεκαετίας, η ενδοοικογενειακή βία πολλαπλασιάζεται, η ψυχολογική πίεση μέσα στους κόλπους της γίνεται ασφυκτική και τα ψυχικά τραύματα πολλών σύγχρονων μεσήλικων ανθρώπων που δεν κατάφεραν να κατακτήσουν ή να συντηρήσουν στερεότυπα με τα οποία ανατράφηκαν και προσδοκίες παντοτινής αρμονικής συμβίωσης με το «άλλο τους μισό» γίνονται εμφανή από τις πρώτες, τις πιο ασήμαντες κουβέντες που ξεστομίζουν.

Με λίγα λόγια δεν είναι κακό που βρισκόμαστε στο μεταίχμιο αλλαγών. Κάθε φορά που μεγάλες ανακατατάξεις επίκεινται, γυρίζω πίσω τις σελίδες στην ιστορία. Επισημαίνω ιστορικές συνθήκες που σήμερα με αφήνουν άφωνη: Η στέρηση του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, σήμερα μου μοιάζει ασύλληπτη. Υποθέτω ότι η παραχώρησή της θα προκάλεσε τριγμούς στα τότε κοινωνικά θεμέλια. Ίσως όχι ισχυρότερους από τους αντίστοιχους που κατάφερε η κατάργηση της ανθρώπινης δουλείας! Είναι όμως η ώρα να σκεφτώ ότι σε εκατό χρόνια από σήμερα, αυτό που μου φαίνεται τώρα αδιανόητο, τότε θα μοιάζει φυσιολογικό, ίσως και παρωχημένο. Κάθε φορά που ξεφυλλίζω την ιστορία γαληνεύω και σκέπτομαι ότι οι κόκκινες γραμμές της κάθε γενιάς τίθενται και για ξεπερνιούνται κάποτε και αυτό είναι φυσιολογικό, όπως είναι αναμενόμενο ωστόσο, ποτέ δεν είναι εύκολο. Συνήθεια; Ιδεολογία; Εμμονή;

Μήπως πέρα και πάνω από όλα ο άνθρωπος πρέπει να είναι ευτυχισμένος και χαρούμενος, αναρωτιέμαι. Μήπως πρέπει αν μας στενεύει ένα ρούχο να το φαρδύνουμε ή να αγοράσουμε ένα άλλο που να ταιριάζει στη νέα μας σιλουέτα; Επειδή με συμφέρει διατρέχω σύντομα τα εκατό χρόνια που με χωρίζουν - έτσι πιστεύω τουλάχιστον- από την εξοικείωση της κοινωνίας με όσα σήμερα μας φαίνονται αδιανόητα και διαπιστώνω ως ταξιδιώτισσα με τη μηχανή του χρόνου: Σε εκατό χρόνια θα γεμίσει ο κόσμος με υστερικά ομόφυλα ζευγάρια. Σε εκατό χρόνια η κοινωνία θα ταλανίζεται από νευρωτικούς ομόφυλους που δεν θα καταφέρνουν να συνδυάσουν καριέρα με οικογενειακή ζωή. Σε εκατό χρόνια θα ψάχνουν νέα φόρμουλα, για να εξασφαλίσουν την ευτυχισμένη συμβίωση, αν κάτι τέτοιο δεν είναι απλώς μια ουτοπία!

Με αυτά και με εκείνα ο εγωισμός με νικά: Σκέφτομαι ότι οι νέες εξελίξεις εγείρουν σοβαρά ζητήματα βιοηθικής. Ειδικά το θέμα με τις παρένθετες μητέρες. Βέβαια το νομοσχέδιο που έρχεται δείχνει να το ρυθμίζει, στο εξωτερικό όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, εντελώς διαφορετικά. Θα παραγγέλνουμε λοιπόν ένα παιδί, από ένα υγιές και αισθητικά αποδεκτό ανθρώπινο μοντέλο και θα το μεγαλώνουμε; Θα μπούμε στη λογική της ευγονίας; Αυτή δεν οδήγησε στο ολοκαύτωμα; Και εν πάση περιπτώσει ό,τι λείπει από τον κόσμο είναι μωρά κατά παραγγελία; Μήπως λείπει;

Από την άλλη σκέφτηκα ζευγάρια ομοφύλων να διαλέγουν ανταλλακτικά κεριών πιασμένα από το χέρι στο ΙΚΕΑ. Θυμήθηκα ότι επιβάλλεται να μπορεί ο σύντροφος κάποιου να μπορεί να τον επισκέπτεται στην εντατική, να διεκδικεί τη σύνταξή του όταν ο άλλος φεύγει, να κρατά την κοινή περιουσία, χωρίς να την καρπώνεται βάναυσα μακρινός συγγενής που αποστρέφει με βδελυγμία το πρόσωπο από τον τεθνεώτα, λόγω «των ερωτικών του εκτροπών». Θυμήθηκα τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Ψυχραιμία» σκέφτηκα. «Θα δείξει!»