«Ο Γιάννης δε μένει πια εδώ...», όπως σπαρακτικά ανακοίνωσε ο αδελφός του.
Έφυγε μέσα στο Θαυμασμό των φίλων και των συναδέλφων του για την απαράμιλλη στάση ζωής του, το σθένος και τον τρόπο με τον οποίο δοκίμασε τις νοητικές του δυνάμεις, ως καθηγητής και ως πολίτης, ως άνθρωπος απέναντι σ’ αυτό που πεζά ονομάζεται «άνισος αγώνας».

Είναι, ίσως, ένα σπάνιο δείγμα πραγμάτωσης του κορυφαίου αξιακού καβαφικού ρητού: «...Και αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον… μη την εξευτελίζεις»!
Γνωστό το βιογραφικό και η πορεία του: πλούσιο, εγγράμματο, συγκρουσιακό, θετικά ή αρνητικά αξιολογούμενο κατά περίπτωση, συγκυρία ή κρίση -δεν έχει καμία σημασία, κοσμοπολίτικο, ευρωπαϊκό, της «μεγάλης εικόνας» πομπός!

Ο Γιάννης ήταν ομορφάντρας· και το ότι βίωσε δημόσια την προϊούσα σωματική φθορά του, μόνο για να εκφέρει τις βαθιές σκέψεις και αγωνίες του, ως κραυγή παρακαταθήκης του, αποτελεί πρότυπο περίσκεψης και αποδοχής της υπέρτατης Αλήθειας! Γενναιότητας, δηλαδή.
Ας μιλήσει ο Ίδιος, όπως έκανε πριν δύο μήνες στην παρουσίαση του τελευταίου του βιβλίου, στον Ιανό:
«…Ξέρετε η Κρίση είναι μια συνάντηση μ’ ένα Τέλος· κι εκεί που συναντιέσαι με το Τέλος, αναρωτιέσαι για τις εναλλακτικές. Σαφέστατα μια εναλλακτική είναι να ακολουθήσεις το δρόμο της αναβολής “Δώστε μου λίγο Χρόνο”.

Με το ίδιο σύστημα, θα δω τί θα κάνω, θα προσαρμοστώ... Δώστε μου λίγο Χρόνο... Αυτός είναι ο προσαρμοστικός εκσυγχρονισμός... Τον ακολουθήσαμε από τότε που μπήκαμε στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και συνέχεια ζητάγαμε λίγο Χρόνο... για να αποφύγουμε το Τέλος της μεγάλης κρίσης που θα ερχόταν... Και κάναμε πάντα αυτά που ο ελάχιστος χρόνος μας επέτρεπε να κάνουμε γιατί είμαστε πια υποχρεωμένοι... Απέναντι σ’ αυτήν την κρίση, υπάρχει και η εναλλακτική να ξανασχεδιάσεις τη Ζωή σου, να δεις τα πράγματα αλλιώς... Όχι μέσα από γενικότητες, μας έχουν φάει οι γενικότητες... της ελευθερίας, της ισότητας, γενικότητες που παράγουν άκρατο λαϊκισμό...

Μέσα από την εξειδίκευση των μεγάλων λέξεων: τί σημαίνει ελευθερία για ένα μαθητή, για έναν αγροτικό παραγωγό, για έναν υπάλληλο. Τί σημαίνει ισότητα για ένα νέο παιδί, για ένα μεσήλικα... εκεί η χώρα μας υπολείπεται. Κι εκεί χρειάζεται αυτός ο φοβερός ανασχεδιασμός, που πρέπει να ακουμπά τα πάντα με ειλικρίνεια... Εάν δεν συνδυασθούν τα μέσα πολιτικής που διαθέτει ένα Κράτος, δεν πρόκειται ποτέ να έλθει η ανάπτυξη... δεν μπορεί να είναι κάποιοι έξω από το Νυμφώνα κάθε φορά...

Η χώρα χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με τη συμμετοχή όλων και την ευθύνη όλων... για να ξαναζήσει... Αυτή την αγωνία καταθέτω... κι αυτήν την αγωνία υπηρετώ και θα την υπηρετώ με τις διαφορές μου, με τα γραπτά μου, μ’ όλη τη δύναμη που μου έχει απομείνει... Σας ευχαριστώ πάρα πολύ...!»
Εκείνη την ημέρα, με τα λόγια του αυτά, ο Καθηγητής Γιάννης Τσαμουργκέλης σφράγισε το εισιτήριο άνευ επιστροφής.
***
Κι αν ο Γιάννης τελεύτησε το βίο του κατά την καβαφική προτροπή, ο μονίμως πρώτος επιλαχών και αντικαταστάτης στη Βουλή των όποιων εκ των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προέταξαν την ατομική τους ντροπή και αξιοπρέπεια -δικαίως ή αδίκως- επέλεξε τη σαιξπηρική εκδοχή του «Εμπόρου της Βενετίας»: «Ω! Τί όμορφο παρουσιαστικό που έχει το ψεύδος»!

Ο κ. Κυρίτσης, με την όζουσα ανετίλα της «οπισθοφυλακής» αυτών των «αριστερών», δήλωσε ότι θα πληρώσουν οι «μενουμευρωπαίοι». Είναι προφανές ότι δε χρήζει ανάλυσης ο λόγος ενός τύπου που εκλήθη ως εφεδρεία να ψηφίσει το Τσιπραϊκό Μνημόνιο πέρυσι το καλοκαίρι, με τη δημόσια ερμηνεία/απολογία ότι «ντράπηκα για δεύτερη φορά, η πρώτη ήταν όταν κατουρήθηκα πάνω μου στη Γ΄ Δημοτικού»! Στην καλύτερη περίπτωση πρόκειται περί χολερικής παράνοιας, κατά την τυπολογία του Ιπποκράτη!
***
Η σύγκριση όμως των δύο Λόγων, όσον άδικη κι αν είναι για το Γιάννη, αναδεικνύει τη νέα διχοτομική σύγκρουση στην ελληνική κοινωνία. Ζήσαμε για χρόνια με το ανύπαρκτο ζήτημα «Μνημόνιο / Αντιμνημόνιο». Πολλοί καλοπροαίρετα εύπιστοι συγκινήθηκαν από το «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», που έγινε «Παράλληλο Πρόγραμμα» και τώρα ονομάζεται «Ταμείο Αλληλεγγύης»: μόνο που ο τεχνικός ορισμός του είναι ότι θα παραλαμβάνει το 40% του πλεονάσματος του πλεονάσματος.

Τυχεροί «φευγου-μενουμ-ευρωπαίοι» που είμαστε, θα «φάμε με χρυσά κουτάλια» πάλι! Είναι σαφές ότι εγκαθίσταται πλέον σταδιακά αλλά αναπόφευκτα η νέα κρίσιμη και οριστική σύγκρουση: Αλήθεια ή Ψέμα (αυταπάτη, ψευδαίσθηση, παραίσθηση, κ.ο.κ.)...
***
Από παντού πηγάζει αυτό το αίτημα: ο Γιάννης το ονομάτισε, κατά τον ακαδημαϊκό λόγο, νέο κοινωνικό συμβόλαιο για την «εξειδίκευση της γενικότητας». Ο Μητσοτάκης το ονόμασε πολιτικά «Συμβόλαιο Αλήθειας». Ο Σ. Θεοδωράκης το είπε «Συμβόλαιο Πραγματικότητας».

Η Γεννηματά χρησιμοποίησε πάλι τη λέξη Αλήθεια και η Κεντρο-Αριστερά προσπαθεί να πείσει τον ορισμό του «πραγματισμού», τον Κ. Σημίτη, να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος. Και ο Α. Τσίπρας, στη Βουλή, υπό πίεση, μίλησε για την «ανάγκη Αλήθειας».
***
Ένα είναι βέβαιο: προχωράμε προς το τέλος του σχετικισμού και της μπούρδας! Δηλαδή, ο βουλευτής Σάμου κ. Σεβαστάκης δε θα μπορεί να λέει τον «κόφτη», σταμπιλιζατέρ, στον Παπαδάκη! Καταλάβατε;
***
Γιάννη, η ευπρέπεια, η ψυχραιμία και η επιστημοσύνη σου, συνέβαλαν επί χρόνια τώρα σ’ αυτήν την εξέλιξη!
***
Μενουμευρωπαίοι, Γιάννη, Αληθώς!