Πήγα να περπατήσω προς πέψη του οβελία... με τον εγκέφαλο τίγκα στο εθνικό και πατροπαράδοτο τριγλυκερίδιο. Σκεφτόμουν, χύμα κι ανάκατα, λιανές κουβέντες, μικρά «σήματα» με βάρος και μεγαλόσχημους «θορύβους» των τελευταίων ημερών, χωρίς να μπορώ αυθεντικά να τους κατατάξω σε κάποιο λογικό σχήμα. Ώσπου, ως περιπατητής, κοντοστάθηκα στην προκυμαία να θαυμάσω ένα όμορφο «πλαγιοδετημένο κότερο»!

Και τότε βγήκε στο κατάστρωμα του, ο «τοπικός παράγων», ο εκφραστής της πολιτισμικής λοιμικής της Μεταπολίτευσης, «επιστήμων» και συστηματικός «αιρετός» όλων των τοπικών βαθμίδων και κλάδων επί δεκαετίες, ανακράζων χυδαία «τί κοιτάς, ρε Καθεστωτικέ;»!
Χίλιες, μύριες σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου, ως ότι ο «δημοκράτης» μου επεφύλαξε μιαν πνευματική garotta, δηλαδή τον τρόπο εκτέλεσης δια στραγγαλισμού στην Ισπανία, έως τη δεκαετία του '80. Ασφυξία! Έμεινα, χωρίς να βλέπω σχεδόν! Κάλπαζαν μέσα στο μυαλό μου πληροφορίες, ανάκατα, χωρίς τάξη, αλλά με θυμό! Ίσως κι απόγνωση για το σφυροκόπημα απέναντι στο τελευταίο καταφύγιο μου: τον ορθολογισμό!

Δεν είναι η αναίτια κι αναιτιολόγητη επιθετικότητά του έναντι ενός τρίτου -που δεν του έκανε τίποτα: αντιθέτως, και το σκάφος θαύμαζα και τον ιδιοκτήτη του αγνοούσα. Ήξερε ότι «γνωρίζω» το τι ακριβώς εκπροσωπεί, όχι ως άτομο αλλά ως «σύστημα». Προφανώς, κι ο ίδιος γνωρίζει το τι ακριβώς εκπροσωπεί: αυτό τον ενόχλησε! Θα ήταν πανεύκολο να παραμείνω σε μιαν απλή κι αυθόρμητη αντίδραση: π.χ. εγώ, που έχω κάνει το «σκ... μου παξιμάδι» επί έτη είμαι «Καθεστωτικός», ενώ Αυτός, το πρότυπο του κ. Νικολούδη και της λίστας του, είναι «Έλλην αντιστασιακός στο Μνημόνιο»! Τέτοια διαστροφή της πραγματικότητας, είναι όντως ενοχλητική ως σύλληψη! Έφυγα σιωπηλός, με τάσεις εγκεφαλικού, όχι από τον οβελία αλλά από την κατάντια μας!
Το γνωρίζουμε κι οι δύο μας;

Γνωρίζουμε, καλά, ότι κατά τη Μεταπολίτευση εδραιώθηκε ένα «σύστημα»/δίκτυο πολιτικών παραγόντων και παραγοντίσκων που προάγει, εξακολουθητικά και πέραν κυβερνήσεων, τα συμφέροντα των διακεκριμένων στελεχών του. Δεν είναι θέμα «κομματικής ταυτότητας», όσον κι αν ο χώρος του παλαιο-ΠΑΣΟΚ αποτέλεσε το εκκολαπτήριό τους: είναι πολιτισμικό θέμα που έχει να κάνει με τη διαχείριση των Αξιών, την υιοθέτηση στρατηγικών στόχων και μοντέλου ανάπτυξης καθώς και τη διαμόρφωση ενός σχετικού δημόσιου λόγου. Η «νομενκλατούρα» αυτή υφίσταται και ελέγχει τη Διοίκηση και τους μηχανισμούς λήψης απόφασης. Λίγο ως πολύ, ίδιοι ήταν και επί Κυβερνήσεων Σαμαρά και, δυστυχώς, υπό «εκσυγχρονιστική» μορφή και στη νυν Κυβέρνηση.
Το «σύστημα» αυτό, όπως κι αν ονομάζεται κομματικά, είναι ΤΟ πρόβλημα για τη χώρα, ως απολύτως υπεύθυνο για την πολύπλευρη Κρίση. Όχι μόνον οικονομικό πρόβλημα. Αλλά πολιτικό και στρατηγικό πρόβλημα.

Το «σύστημα» είναι ικανό να ανεβάζει ή να κατακρημνίζει κόμματα. Ο Ε. Βενιζέλος, μακράν ο επαρκέστερος απολογητής της πολιτικής της οικονομικής προσαρμογής και της ευρωπαϊκής προσήλωσης, σφάλλει όταν θεωρεί ως αποκλειστικό λόγο της συντριβής του ΠΑΣΟΚ, τις αντιλαϊκές πολιτικές της πενταετίας. Το ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε όταν αποφάσισε -ορθώς κατ’ εμέ- να αποκοπεί από ή να αποκόψει το «σύστημα» που το ίδιο εξέθρεψε.

Η «πρώτη-φορά-Αριστερά», ενσωματώνοντας το «σύστημα» -χωρίς καμμία δυσκολία ή φραγμό, γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε- κάνει ένα ιστορικό λάθος: θέτει σε αμφιβολία, ροκανίζει το θεμελιώδες νομιμοποιητικό γνώρισμα ή μύθο της. Την «ηθική ανωτερότητα» της και το δημόσιο λόγο που στηρίζεται σ' αυτήν. Η απλή επίγνωση καταστάσεων και ανθρώπων στο διάβα της ιστορίας επιτρέπει την άποψη ότι η θεωρία της «ηθικής ανωτερότητας» είναι περισσότερο μια αυτο-συγχαρητήριος αφηγηματική κατασκευή, παρά μια αντικειμενική πραγματικότητα. Αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα: αντιθέτως, η ενσωμάτωση του «συστήματος» δείχνει εκλογικό κυνισμό και, το κυριότερο, αποδοχή της «ιδιοτέλειας». Γνωστός ο κατάλογος των επιπτώσεων: σε λιγότερο από 100 ημέρες, ούτε η έλλειψη κυβερνητικής εμπειρίας, ούτε η έλλειψη αποφασιστικότητας, ούτε η αβεβαιότητα περί την οικονομία πλήττουν την Κυβέρνηση. Τα καμώματα του «συστήματος» είναι αυτά που ενοχλούν τον πολίτη, από την επ’ αμοιβή «εργατολογία» έως τον ακραίο νεποτισμό.

Τα παραπάνω είναι όμως εντέλει σχετικώς αδιάφορα ως προς την τύχη των κομμάτων. Εκείνο που προέχει είναι να γίνει αντιληπτό ότι το «σύστημα» προάγει, ιδιοτελώς και με ύπουλο τρόπο, τον αντι-ευρωπαϊσμό και την εκτροπή της χώρας προς Ανατολίτικα πρότυπα πολιτισμού. Η επίμονη πολιτική πισωγυρίσματος σε αποτυχημένα πρότυπα, π.χ. στην Παιδεία, είναι σαφής ένδειξη της ισχύος του εν λόγω «συστήματος».

Παραδόξως, ο τρέχων αγώνας υπέρ της Ευρώπης γίνεται αγώνας κατά του «συστήματος». Δεν υπάρχει κανένας άμοιρος ευθυνών στην επιλογή αυτή. Ο πολίτης πρέπει να αποδεχθεί ότι για την αντιμετώπιση τόσο θεμελιωδών ζητημάτων δεν αρκεί η «πολιτική αλλαγή» και η «κατάργηση του μνημονίου», δηλαδή η βολική αυτ-εξαπάτηση. Η Αντιπολίτευση πρέπει, ίσως, να επιχειρήσει μια «θέσει» συγκόλληση φιλ-ευρωπαϊκών δυνάμεων σε κοινωνικό επίπεδο, έστω κι αν «φύσει» θα φαίνεται τούτο πρόσκαιρο ή άτσαλο. Κι ο Πρωθυπουργός; Ξέρει πολύ καλά, τι έκανε μέχρι τώρα, τι αντιμετωπίζει και κυρίως τι θα αντιμετωπίσει... Απόλυτη η ευθύνη του!

Αυτά γνωρίζουμε κι οι δυο μας, εγώ και ο παράγων! Εγώ, ο «καθεστωτικός» στην αποβάθρα κι αυτός, ο «αγωνιστής του δεν πληρώνω» στο κότερο!

ΥΓ. Όταν γράφτηκε το παραπάνω άρθρο, δεν είχα διαβάσει το άρθρο του καθηγητή Κ. Σοφούλη περί «θεσμών» που αναδημοσιεύθηκε πρόσφατα στην εφημερίδα. Έκτοτε, κατάλαβα δύο πράγματα επιπλέον: πρώτον, ως φαίνεται, αυτού του τύπου η «προσβολή» αποτελεί μοτίβο ενός τρόπου σκέψης στην Ελλάδα, σήμερα. Δεύτερον, δεν είναι τυχαίο ότι δύο άνθρωποι που έχουν συμπορευθεί πνευματικά και λειτουργικά επί 30 χρόνια, ακολουθούν ανάλογα μονοπάτια σκέψης...