Υπέρ της τροποποίησης-επικαιροποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) γνωμοδότησε το Δημοτικό Συμβούλιο Λέσβου, συνηγορώντας στο στόχο που θέτει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για τα επόμενα 20 χρόνια, έως το 2032, να μειωθεί δραστικά ο όγκος των απορριμμάτων που θα φτάνει προς ταφή στον κεντρικό Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) του νησιού, στην Κλεφτόβιγλα.

Για να επιτευχθεί όμως αυτό, χρειάζονται μια σειρά από νέα έργα που θα βοηθήσουν στην ανακύκλωση και βιοαποδόμηση σημαντικών ποσοτήτων αποβλήτων, όπως για παράδειγμα η κατασκευή κτηρίου ανακύκλωσης στη Λεμονού, που έχει περιληφθεί στο σχεδιασμό. Την ίδια ώρα, όμως, και επιβεβαιώθηκε και απ’ την εισήγηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο, ακόμη υπολείπονται έργα για τον σε εξέλιξη σχεδιασμό που έχει εγκριθεί ήδη απ’ το 2006.

Αξιοσημείωτη υπογράμμιση στο όλο θέμα των απορριμμάτων αποτελεί το οικονομικό σκέλος τους, τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης των απαιτούμενων έργων, όσο και στην υλοποίηση των σχεδιασμών διαχείρισης. Γιατί ενώ τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης συγχρηματοδότησαν ή και πληρώνουν ακόμη μέσω του ΕΣΠΑ τις αναγκαίες παρεμβάσεις προκειμένου να τηρηθεί το ισχύον και εναρμονισμένο με την κοινοτική νομοθεσία θεσμικό πλαίσιο, το λειτουργικό κόστος της διαχείρισης επιβαρύνει τις τοπικές κοινωνίες, όλους τους δημότες.

Ας μην ξεχνάμε ότι μέρος των ανταποδοτικών τελών που εισπράττει ο Δήμος μέσω των λογαριασμών τής ΔΕΗ, δίνεται απ’ ευθείας στο φορέα για τα απορρίμματα. Σήμερα ο τόνος των σκουπιδιών που φτάνει στο ΧΥΤΑ της Λέσβου, κοστίζει στη Διαδημοτική Επιχείρηση Διαχείρισης Απορριμμάτων και Περιβαλλοντικής Ανάπτυξης (ΔΕΔΑΠΑΛ) Α.Ε. 26 ευρώ, αλλά με την εφαρμογή των δράσεων για μείωση των σκουπιδιών αναμένεται το κόστος ανά τόνο να εκτοξευτεί, λόγω και των ιδιαιτεροτήτων της νησιωτικότητας, κοντά στα 120 ευρώ.

Τι έγινε / γίνεται
Όπως ανέφερε στο Συμβούλιο ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και πρόεδρος της ΔΕΔΑΠΑΛ Α.Ε., Γιάννης Βατός, σε τοπικό επίπεδο βάσει του προηγούμενου ΠΕΣΔΑ έχει ήδη γίνει η κατασκευή του κεντρικού ΧΥΤΑ που λειτουργεί από το 2009, ενώ προβλεπόταν η κατασκευή πέντε Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), σε Μυτιλήνη στη θέση «Ουτζά - Λεμονού», στην Αγία Βαρβάρα Πέτρας, στη Σκαμνιούδα Άντισσας, στην Πευκάρα Σκοπέλου της Δημοτικής Ενότητας Γέρας και στη θέση «Οξύς» Πολιχνίτου, εκ των οποίων υλοποιήθηκε και λειτουργεί μονάχα ο ΣΜΑ Μυτιλήνης, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή Σταθμών σε Γέρα, Πολιχνίτο και Άντισσα.

Πρόβλημα δημιουργήθηκε με το ΣΜΑ Πέτρας, για αυτό η ΔΕΔΑΠΑΛ προέβη στην κατασκευή ενός πρόχειρου ΣΜΑ στην περιοχή του Μολύβου. Στο σχεδιασμό προβλεπόταν και η κατασκευή πέντε Χώρων Υγειονομικής Ταφής Αδρανών (ΧΥΤ Αδρανών), που θα εξυπηρετούν το νησί στις θέσεις «Καμμένος» Άντισσας, «Χαλκέλια» Πλωμαρίου, «Λεμονού» Μυτιλήνης, «Οξύς» Πολιχνίτου και «Κλεφτόβιγλα», δίπλα στον κεντρικό ΧΥΤΑ. Όμως μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί κανένα έργο ΧΥΤ Αδρανών, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στη διαχείριση τέτοιων υλικών.

Μονάδα κομποστοποίησης
Στον αρχικό σχεδιασμό προβλεπόταν για τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα η κατασκευή μονάδας κομποστοποίησης στην Κλεφτόβιγλα, όπως και η εφαρμογή προγράμματος διαλογής στην πηγή. Το 2010 εκπονήθηκε η σχετική μελέτη με την οποία προβλέπεται η κατασκευή μονάδας επεξεργασίας των σύμμικτων απορριμμάτων, που περιλαμβάνει μηχανική επεξεργασία των αστικών στερεών αποβλήτων για την ανάκτηση ανακυκλώσιμων, αλλά και αναερόβια βιολογική επεξεργασία για την παραγωγή και αξιοποίηση βιοαερίου. Το υπόλειμμα της επεξεργασίας θα οδηγείται προς μετακομποστοποίηση προκειμένου να παραχθεί υλικό τύπου compost (CLO), το οποίο θα χρησιμοποιείται ως υλικό επικάλυψης στο ΧΥΤΑ, σε πρανή οδοποιίας κ.λπ.. Έως και σήμερα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι μελέτες για τη μονάδα, αλλά όπως ανέφερε ο κ. Βατός, δεν έχει ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης.

Σε ό,τι αφορά στην ανακύκλωση, όπως έγραψε προσφάτως το «Ε» και εξήγησε στην προχθεσινή συνεδρίαση και ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Ηλίας Κουνιαρέλλης, ζητώντας την έγκριση του Συμβουλίου για την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, ο Δήμος προώθησε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης. Ταυτόχρονα ο Δήμος προωθεί την ένταξη στο ΕΣΠΑ της προμήθειας κάδων ανακύκλωσης και home composting.

Ο 6ος μεγαλύτερος ΧΑΔΑ στην Ελλάδα, στο επίκεντρο του σχεδιασμού
Κτήριο ανακυκλώσιμων στη Λεμονού

Η μεγαλύτερη δράση που έχει υλοποιηθεί σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό για τα σκουπίδια, είναι η αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) του νησιού, που αριθμούν τους 57. Μέχρι τώρα έχουν ολοκληρωθεί έργα σε 45 ΧΑΔΑ, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η υλοποίηση των υπόλοιπων, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Ένας απ’ τους ΧΑΔΑ, ο μεγαλύτερος στο νησί και όπως εξήγησε ο κ. Βατός, έκτος σε μέγεθος πανελλαδικώς, είναι αυτός που εξυπηρετεί την πόλη της Μυτιλήνης, σχεδόν το μισό πληθυσμό του νησιού, και βρίσκεται στην Ουτζά, στη θέση Λεμονού. Αυτός ο ΧΑΔΑ θα είναι στο επίκεντρο και του ΠΕΣΔΑ, αφού όπως μας είπε ο διευθυντής Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, αλλά και δημοτικός σύμβουλος Λέσβου, Γιώργος Λεμονός, στη Λεμονού προβλέπεται η κατασκευή κτηρίου για τα ανακυκλώσιμα υλικά.

Η σχεδόν ομόφωνη - υπήρξε μία λευκή ψήφος - γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου Λέσβου ταυτίζεται με το σχεδιασμό που έχει θέσει και είναι σε διαβούλευση στο Βόρειο Αιγαίο, ο αντιπεριφερειάρχης και πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Νίκος Μάρκου, σχεδιασμός που αποσκοπεί στη μείωση των απορριμμάτων που θα καταλήγουν στο ΧΥΤΑ.

Στο στρατόπεδο Πέτρας
Σε επίπεδο Λέσβου, για την επίτευξη του στόχου θα πρέπει να ολοκληρωθούν όλα τα έργα που είναι σε εξέλιξη για ΧΑΔΑ, για τους ΧΥΤ Αδρανών και τους ΣΜΑ. Μάλιστα για το Σταθμό της Πέτρας προτείνεται ως νέα θέση το παλιό στρατόπεδο της περιοχής, που βρίσκεται κοντά και στο βιολογικό καθαρισμό.

Ομοίως προτείνεται η «ανάπτυξη» των δράσεων ανακύκλωσης, όπως και η κατασκευή κτηρίου για την προσωρινή αποθήκευση των ανακυκλώσιμων, με πρέσα δεματοποίησης για χαρτί, πλαστικό και μέταλλα και κοντέινερ αποθήκευσης για το γυαλί. Η επιλογή της Λεμονούς έγινε όχι μόνο γιατί είναι πλησίον της Μυτιλήνης, που παράγει τα περισσότερα απορρίμματα, αλλά και γιατί βρίσκεται πλησίον του λιμανιού, για την απομάκρυνση των ανακυκλωμένων προϊόντων εκτός νησιού. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, προβλέπεται και απ’ τη μελέτη περιβαλλοντικής αποκατάστασης του ΧΑΔΑ.

Τέλος, ο σχεδιασμός προβλέπει την ολοκλήρωση της μονάδας κομποστοποίησης, την κατασκευή, την κατασκευή μονάδας μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας των υπολοίπων της κομποστοποίησης, την ανάπτυξη ψηφιακού συστήματος παρακολούθησης της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, όπως και τη δημιουργία «πράσινων σημείων» σε μεγάλα αστικά κέντρα του νησιού, κατόπιν εκπόνησης των απαραίτητων μελετών.