Πριν προχωρήσουμε σε θέματα της νεότερης Γέρας, όπως και στο προηγούμενο άρθρο, θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε ένα μαρμάρινο μέλος, πεταμένο στον ελαιώνα, της περιοχής της Μάνας!

Ο μοναδικός αρχαιολογικός χώρος των Πηγών, είναι γνωστό πως μετά την επίσκεψη του R. Koldewey, το 1890 και του Γιάννη Κοντή, το 1970, έκανε τον τελευταίο να γράψει, ότι εκεί «υπήρχαν ίσως δύο διαμορφώσεις συνδυασμένες: ένα ιερό, με λατρεία που σχετιζόταν με την πηγή, κι ένας δρόμος που οδηγούσε σ’ αυτή πλαισιωμένος με ταφικά μνημεία! Γράψαμε σε τρεις συνέχειες, όλα αυτά και τις υποθέσεις*.

Τοποθετήσαμε στην σχεδιασμένη από τον Koldewey αψίδα, τα υπέροχα αρχιτεκτονικά μέλη που βρίσκονται ένα γύρο και συμπληρώσαμε άλλα, φέρνοντας κοντά μακρινά κομμάτια! Όμως ένα μαρμάρινο μέλος, ελεύθερο στον ελαιώνα, ήταν ξέμπαρκο ως προς την «θέση» σ’ αυτόν τον κάναβο! Το περιέγραψα το 1987**, με σχέδιο και πρόσφατα το θεώρησα σαν μέλος του αρχαίου ιερού! Δεν υπάρχει στην Αψίδα με την Άττικα και την Ζωφόρο! Αν το τοποθετούσαμε εκεί θα ’ταν «πολύπλοκη» η ανωδομή της! Πρόκειται για ένα κομμάτι επίστεψης μνημείου! Δεν γνωρίζουμε το πραγματικό του μήκος! Η πρόσοψη του είναι βαθμιδωτή και σώζεται τμήμα της επίπεδης κάτω επιφάνειας, που «πατούσε» στην άγνωστη υποδομή! Οι δύο πλάγιες επιφάνειες είναι σπασμένες, το ίδιο και η άνω που δεν γνωρίζουμε αν ήταν επίπεδη ή αν διαμορφωνόταν, π.χ. σε αέτωμα! Η βαθμιδωτή πρόσοψη είχε επάνω οδόντες, μετά μια οριζόντια ελαφρώς κοίλη ζώνη, μετά κάθετη ζώνη με κυματοειδείς σπείρες και τέλος προς τα άνω, ελαφρώς κοίλη προέχουσα ζώνη με Ιωνικά κυμάτια! Υποθέτουμε ότι επρόκειτο για την βαθμιδωτή επίστεψη, κάποιου από τα ταφικά μνημεία (βρέθηκε και σαρκοφάγος η οποία κατακερματίστηκε όπως και ο Λέων της Γέρας) που πλαισίωναν αυτόν τον τόσο εντυπωσιακό Ιερό Χώρο των Πηγών! Μίλησαν και για Πολυάνδριο! Ποιών άραγε!

Η υπόθεση που κάνω στηρίζεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της Αρχαιολόγου Χρυσάνθης Τσούλη με θέμα «Βαθμιδωτές επιστέψεις Ταφικών(;) Μνημείων από την Κω. Ένας Ιδιόμορφος τύπος μνημείων του Αιγαιϊκού Χώρου»***. Έχει αρκετές φωτογραφίες αυτών των «επιστέψεων» και θα ταίριαζε το κομμάτι της Μάννας, να είχε αυτόν το προορισμό! Τέτοια βαριά επίστεψη, με αέτωμα ,έχω αναφέρει (και σχέδιο),και στο αστέγαστο ιερό της Παναγιάς, απέναντι από το κέντρο Σορέντο, στα Θέρμα****! Βλέπουμε λοιπόν πόσο χρειάζεται επανεκτίμηση ο πολύτιμος αρχαιολογικός χώρος, πριν χαθούν κι άλλα τεκμήρια!

* Εφημερίδα «Εμπρός» 13/6, 20/6 και 27/6/18)

** Στα Χνάρια τα Παλιά, σελ. 207 και 213

*** Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου Ρόδος 27/11-1/12 2013, τομ. Γ, σελ. 187

**** Στα Χνάρια τα Παλιά σελ. 122 και 192

της ζωφόρου(2)

και της Άττικας (1)

με ένα ακόμα κομμάτι στα σέτια

και ένα άλλο σε ντάμι!

το τμήμα της «βαθμιδωτής επίστεψης» που αναφέρουμε

και σχέδιο του 1987

με ανάλογα μέλη στην Κω!