Την Δευτέρα 31 Μαρτίου 2025, στις 7:00 πρόκειται να συνεδριάσει το Δημοτικό Συμβούλιο Μυτιλήνης έχοντας στην ατζέντα της ημερήσιας διάταξης «Ενημέρωση, συζήτηση και λήψη απόφασης επί της Εκπόνησης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για τις περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 στον Δήμο Μυτιλήνης».

«Η άποψη μας είναι ότι, για τις περιοχές του δικτύου NATURA δεν διασφαλίζεται η απαραίτητη ισορροπία μεταξύ περιβαλλοντικής προστασίας και ανάπτυξης, αλλάζει το νομικό καθεστώς των χρήσεων γης δημιουργώντας αναστάτωση στους πολίτες και στους ιδιοκτήτες ακινήτων και δημιουργούνται προβλήματα στην ανάπτυξη της περιοχής, καθώς οι νέοι περιορισμοί καθιστούν δυσκολότερη την οικιστική και οικονομική δραστηριότητα» αναφέρει ο κ. Μαρινατος και ακολούθως σημειώνει τις 5 προτάσεις που θα εισηγηθεί ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Σωτήρης Μαρινάτος  προτείνονται:

• Τα όρια των ζωνών σύμφωνα με τις οποίες καθορίζονται συγκεκριμένες χρήσεις γης και περιορισμοί, της προτεινόμενης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης, να συμπίπτουν πλήρως με τα εγκεκριμένα όρια των περιοχών Natura 2000, χωρίς επιπλέον επεκτάσεις.
• Να ληφθεί υπόψη ο υφιστάμενος πολεοδομικός σχεδιασμός (ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ, δασικοί χάρτες κ.λπ.), ώστε να μην επιβληθούν αυστηρότερες ρυθμίσεις από τις ήδη θεσμοθετημένες, ειδικά όσον αφορά τη χρήση της κατοικίας.
• Στις ΖΔΟΕ του Δ. Μυτιλήνης, ως παρέκκλιση του ΠΔ 59/2018, να επιτρέπεται η ανέγερση νέων κατοικιών.
• Για τις περιοχές προστασίας να καθορίζονται οι αποστάσεις δόμησης σε 20 μέτρα εκατέρωθεν των γραμμών πλημμύρας.
• Να μην υπάρχει περιορισμός στην αύξηση του ζωικού κεφαλαίου μέχρι την σύνταξη του Διαχειριστικού Σχεδίου Βόσκησης από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

Η εισήγηση

Σκοπός της εισήγησης είναι να τεθεί υπόψη του Δημοτικού Συμβουλίου Μυτιλήνης το θέμα της διαβούλευσης για την Εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) και τις επιπτώσεις της στον σχεδιασμό της περιοχής του Δήμου. «Το συγκεκριμένο θέμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς άπτεται της περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά και της πολεοδομικής και χωροταξικής πολιτικής, επηρεάζοντας άμεσα τη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου μας αλλά και τα δικαιώματα των πολιτών κατοίκων των περιοχών του Δήμου Μυτιλήνης» σημειώνει ο κ. Μαρινάτος.

Μέσω της μελέτης, όπως αναφέρεται αξιολογούνται περιοχές βάσει της οικολογικής τους αξίας, των ειδών που φιλοξενούν και των οικοτόπων που αναπτύσσονται σε αυτές. Ανάλογα με την ευαισθησία της κάθε περιοχής αλλά και την υφιστάμενη κατάσταση (ανθρώπινη παρουσία), εντάσσονται σε ανάλογες ζώνες προστασίας.

Με το Π.Δ. 59/2018 περί χρήσεων γης, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τον Ν.4685/2020, ορίστηκαν τέσσερεις (4) ζώνες προστατευόμενων περιοχών  και καθορίστηκαν περιορισμοί (ως προς τα τ.μ. κλπ) και οι χρήσεις γης που επιτρέπονται.

Α. Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης (ΖΑΠΦ)

Β. Ζώνη προστασίας της φύσης (ΖΠΦ)

Γ. Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών (ΖΔΟΕ)

Δ. Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων. (ΖΒΔΦΠ)

Οι διαπιστώσεις της Δ/νσης Πολεοδομίας

Η Διεύθυνση Πολεοδομίας όπως αναφέρει η εισήγηση , α) λαμβάνοντας υπ΄οψη ότι στο πλαίσιο της εκπόνησης της μελέτης η κυρίαρχη λογική είναι αυτή της προστασίας του περιβάλλοντος ως συνολικά επωφελές για την ποιότητα της ζωής των κατοίκων των περιοχών, όπως και αυτή του ελέγχου των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται προκειμένου για την αειφορία του περιβάλλοντος β) παρακολουθώντας τη σχετική διαβούλευση και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, διαπίστωσε και καταγράφει σύντομα ως κάτωθι τα εξής: «Μετά από αντιπαραβολή των Ζωνών Προστασίας που προτείνονται από την ΕΠΜ με τα εγκεκριμένα όρια των περιοχών Natura 2000, διαπιστώθηκε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα νέα όρια των ζωνών, σύμφωνα με τις οποίες καθορίζονται συγκεκριμένες χρήσεις γης, υπερβαίνουν τα ήδη θεσμοθετημένα όρια Natura 2000. Αυτό σημαίνει ότι περιοχές που μέχρι τώρα δεν υπόκεινται σε αυστηρούς περιορισμούς ενδέχεται να ενταχθούν σε καθεστώς αυξημένης προστασίας, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά τη χρήση της γης και τις υφιστάμενες δραστηριότητες».

Επί της ανέγερσης κατοικίας, της οικοδομικής δραστηριότητας και των χρήσεων γης

Σημειώνεται ότι εξετάζοντας τα εγκεκριμένα πολεοδομικά σχέδια της περιοχής, όπως το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) Δ.Ε. Μυτιλήνης, τα Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) της Δ.Ε. Ευεργέτουλα, Θερμής και Γέρας, καθώς και τους κυρωμένους δασικούς χάρτες, τα στελέχη της Πολεοδομίας Μυτιλήνης διαπίστωσαν ότι οι προτεινόμενες ζώνες προστασίας της ΕΠΜ σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυσμενέστερες από τις υφιστάμενες χρήσεις γης. «Ιδιαίτερα όσον αφορά τη χρήση της κατοικίας, παρατηρείται αυστηροποίηση των περιορισμών σε σχέση με όσα έχουν προβλεφθεί από τον πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου».

Ενδεικτικά αναφέρουμε  ότι στις ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών - ΖΔΟΕ

«Απαγορεύεται η ανέγερση νέων κατοικιών, επιτρέπεται μόνο η συντήρηση διατήρηση και ανακατασκευή των νομίμων υφιστάμενων κατοικιών, σύμφωνα με τους ισχύοντες πολεοδομικούς κανονισμούς.

Ενώ στην ζώνη αυτή μεταξύ άλλων επιτρέπονται εγκαταστάσεις εστίασης μέχρι 200 τμ (στις ζώνες ΖΔΟΕ -18,23,25 απαγορεύεται ), αναψυκτήρια μέχρι 100 τ.μ. (στις ζώνες ΖΔΟΕ -18,23,25 απαγορεύεται ), τουριστικά καταλύματα μέχρι 150 κλίνες, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις (ν. 4276/2014, Α’155). (στις ζώνες ΖΔΟΕ -17,18,19 απαγορεύεται ) και επαγγελματικά Εργαστήρια για την επεξεργασία τοπικών προϊόντων, μέχρι 400 τ.μ (άρθρο 17 του ν. 3982/2011, Α’143) (στις ζώνες ΖΔΟΕ -18,19,20,24,25 απαγορεύεται)».

Επί των δραστηριοτήτων σε απόσταση από υδατορέματα

Ακόμη σημειώνεται ότι σύμφωνα με την ΕΠΜ, οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες ανά ζώνη μπορούν να αναπτύσσονται σε απόσταση 50 μ. από τις όχθες όλων των υδατορεμάτων. Ωστόσο σύμφωνα με τους ισχύοντες πολεοδομικούς κανονισμούς οι αποστάσεις δόμησης από τα υδατορέματα είναι μικρότερες από την ανωτέρω κατά περίπτωση.

Επί των δραστηριοτήτων που άπτονται του πρωτογενή τομέα

«Στον πρωτογενή τομέα (όπως κτηνοτροφία) επιτρέπονται οι δραστηριότητες των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, με τον περιορισμό όμως στην βόσκηση δηλαδή χωρίς αύξηση του ζωικού κεφαλαίου μέχρι την εκπόνηση και έγκριση  από τις αρμόδιες υπηρεσίες ειδικής μελέτης βοσκοϊκανότητας (Περιφέρεια Β.Α), εμποδίζοντας έτσι τους κτηνοτρόφους, να ενταχθούν σε αναπτυξιακά προγράμματα. Σε αυτό το πλαίσιο τίθεται επιπλέον ο προβληματισμός για το ενδεχόμενο δημιουργίας ανασταλτικού παράγοντα στους ήδη ενταγμένους κτηνοτρόφους σε αναπτυξιακά προγράμματα στα οποία ενδεχομένως τίθεται το ζητούμενο της προοδευτικής αύξησης του ζωικού τους κεφαλαίου ως απαιτούμενο για την συνέχιση του προγράμματος.

Επιπλέον αναφορικά με την χρήση των υδατοκαλλιεργειών και ειδικότερα στη ζώνη ΖΔΟΕ-35(Κόλπος Γέρας) επιτρέπεται η διατήρηση, η συντήρηση, ο εκσυγχρονισμός και η μετεγκατάσταση υφιστάμενης μονάδας στον Παλαιόλουτρο Γέρας χωρίς αύξηση δυναμικότητας. Ωστόσο όμως γνωρίζουμε ότι πρόταση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) επί του ζητήματος ήταν η σταδιακή κατάργηση της υδατοκαλλιέργειας μέσα στον Κόλπο Γέρας».