Μετά τον προϊστορικό οικισμό, προς τα βόρεια, η παραλία είναι γεμάτη από οικιστικά λείψανα που εισχωρούν στη θάλασσα, κλιβάνους κεραμικής, μεταγενέστερων εποχών, μέχρι την έκταση του ξενοδοχείου «Βότσαλα», μιας μονάδας που το 1988 έδινε 94 κρεβάτια από τα 130, τότε, της Λουτρόπολης (με 91 στους Πύργους). Στα 1997, τα «Βότσαλα», το «Lesvos Inn» και η περιοχή διαθέτουν συνολικά 580 κλίνες. Γιατί φθάσαμε στο επίνειο της Θερμής, στη Λουτρόπολη.

... μέχρι την προκυμαία με τα κέντρα

Τη βρίσκουμε πρώτη φορά να αναφέρεται την εποχή των Γατελούζων, το 1457, με την ονομασία Termini (νοταριακά έγγραφα). Έναν αιώνα αργότερα, στο τουρκοκρατούμενο νησί (κιτάπια φόρων τού Ναχιγιέ Μυτιλήνης), το 1548, το Σαρί Ίλιτζα (κίτρινα νερά) έχει 111 χριστιανικές οικογένειες και από το φόρο των 17.340 άσπρων, μόνο το 6,4% αφορά την ελαιοπαραγωγή. Όλα τα άλλα δίνονται για το κρασί.

... το παλιό καφενείο

Οι δύο ψαροταβέρνες κοντά στον αιωνόβιο πλάτανο με τη βρύση που καθαρίστηκε από τους ασβέστες και τα θερινά κέντρα μετά, κλείνουν με ένα ωραιότατο φυτεμένο, πλακόστρωτο χώρο, το σχετικά μεγάλο λιμανάκι, με τις επαγγελματικές και ιδιωτικές ψαρόβαρκες και τον αλιευτικό συνεταιρισμό. Αυτά συμπληρώνονται από τα τρία κέντρα (καφετέριες) και τη γωνιακή ψησταριά του αμαξιτού.

 ... που η ασπρισμένη βρύση (1998)

Είναι ένας παραθαλάσσιος τόπος υπέροχος για τον καφέ και το φαγητό. Κάποτε ο Ανεμόμυλος βρισκόταν σχεδόν μέσα στο νερό (η μπαζωμένη έκταση). Γύριζε η φτερωτή του από το 1846. Μετά ανακαινίστηκε από το Στρατή Φραντζέσκο, με φεγγίτες κάτω από τη στέγη, σαν τόπος εκδηλώσεων. Δυστυχώς ξεχάστηκε πια.

... έδειξε τα χρώματά της

Ο χώρος, βέβαια, διαμορφώθηκε διαχρονικά, από την αρχαιότητα, γύρω από τις θερμές πηγές και την ιαματική τους εκμετάλλευση. Όμως αυτό αποτελεί κεφάλαιο αυτοτελές της συνέχειας των κειμένων. Μέχρι τότε απολαύστε τον καφέ και το ούζο σας απέναντι από τις χαμηλές λοφοσειρές που κρύβουν το Αϊβαλί.

... δίπλα στο λιμανάκι