Μετά τη συμβολή του παλιού δρόμου με την παράκαμψη, ο δρόμος διασχίζει τα καταστήματα, τα καφενεία του σημερινού οικιστικού κέντρου, που παλιά όμως ονομαζόταν «Κάτω Πύργοι» Θερμής. Έτσι, τα ενδιαφέροντα της ξενάγησης χωρίζονται σε δύο άξονες. Τον επάνω και τον παραλιακό. Αριστερά, ένας στενός δρόμος οδηγεί στην πάλαι ποτέ ενοριακή εκκλησία των Κάτω Πύργων, τον Άι-Νικόλα.

... με μια επιγραφή

Το παλιό λιθόστρωτο οδηγεί πρώτα σε μια μικρή εκκλησίτσα, κάτω από μια θεόρατη δρυ, ένα σαραντάπηχο ρουπάκι. Είναι ο Άι-Νικόλας ο παλιός, με το πηγάδι δίπλα, ένα μουσείο με εντοιχισμένη, διαχρονικά, την ιστορία του τόπου. Και αυτή είναι το «Ιερό της Θερμίας Αρτέμιδος», που αρχίζει να παρουσιάζεται από εδώ.

Ο τοίχος-μουσείο

Το σπάραγμα μαρμάρου με φυτικό διάκοσμο υπάρχει στην πρόσοψη, όμως τα δύο κομμάτια των επιγραφών είναι αφιερωμένα στη θεά Άρτεμη και στη θεά Αφροδίτη. Αριστερά, το γεφυράκι περνά το ρέμα και βρίσκεται μπροστά στον υψηλό αυλότοιχο του Άι-Νικόλα του νέου, μιας μεγάλης μονόκλιτης βασιλικής, στρωμένης με φωκιανή πέτρα.

... με μονομάχους

Μια επιγραφή αναφέρει ότι η θεμελίωση έγινε το 1815 στις 15 Δεκεμβρίου, ενώ άλλη καλλιτεχνική γραφή λέει ότι «εδώ βρισκότανε ερίπειον εκ χρόνων αμετρήτων που ανακαινίστηκε εκ βάθρων το αωκδ (1824). Στον αυλότοιχο υπάρχουν κι άλλα μαρμάρινα μέλη που ανήκουν σε παλαιοχριστιανικό ναό, όπως αμφικιονίσκος παραθύρου και κομμάτι θωρακίου.

... του νέου Άι-Νικόλα

Όμως η επιγραφή, η αφιερωμένη στον «Αυτοκράτορα τον Ανδριανό τον κτίστη» και τα δύο κομμάτια με του «μονομάχους», ανήκουν στο λαμπρό ιερό της Θερμής. Στο ίδιο ιερό, ανήκει και το άλλο κομμάτι με το μονομάχο και το κομμάτι της επιγραφής (..ΕΚΦΕΡΟΨ…) που είναι εντοιχισμένο δίπλα στην πόρτα του Πύργου την Καίτης Μεσηνέζη.

Και ο πύργος

Αυτός βρίσκεται στο δρόμο που από το μικρό Άι-Νικόλα κατευθύνεται δυτικά. Ο πύργος, ανακαινισμένος, έχει στο από κίτρινο πωρόλιθο υπέρθυρο το 1867 (;).