Σήμερα παρουσιάζουμε μία ιδιαίτερη για την επισημότητά της επιγραφή και την κομψότητα των γραμμάτων της. Βρίσκεται στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννη, στην οδό Κυπαρισσίων της συνοικίας Σαρή-Μπαμπά στην πόλη της Μυτιλήνης.

Είναι χαραγμένη σε κυλινδρικό, κιονόσχημο βάθρο από γκρίζο μάρμαρο. Φέρει εντορμίες εκατέρωθεν για την προσαρμογή άλλου λίθου, πιθανώς της επίστεψης του βάθρου, πάνω στην οποία θα ιδρυόταν το άγαλμα του τιμωμένου. Ο τιμώμενος είναι ο ρωμαίος αυτοκράτορας Αύγουστος, όπως διαβάζουμε στην επιγραφή: 

Ὀ [δ]ᾶμος

                Αὐτοκράτορα Θεὸν, Θεῶ παῖδα,

                Καίσαρα Σεβαστόν, τὸν κοινὸν

                εὐεργέταν, ἐαυτῶ δὲ σωτῆρα

                καὶ κτίσταν τᾶς πόλιος.

Στην άνω επιφάνεια του βάθρου είναι επίσης χαραγμένα γράμματα, τα οποία δεν αποδίδουν λέξεις. Διακρίνονται ευκρινώς τα ΒΕΣ και ΠΕΣ. Πρόκειται για σύμβολα των τεχνιτών, που κατασκεύασαν το μνημείο και αφορούν την μεταξύ τους συνεννόηση π.χ. για την προσαρμογή άλλου λίθου πάνω από το βάθρο, που σώζεται σήμερα. Τέτοια σύμβολα σώζονται και αλλού, γεγονός που δηλώνει ότι η συνεννόηση αυτού του τύπου ήταν συνήθης στην αρχαιότητα.

Ο δήμος των Μυτιληναίων τιμά τον αυτοκράτορα Αύγουστο. Τέλη 1^ου αι. π.Χ.-Αρχές 1^ου αι.  μ.Χ.

Στο προαύλιο της εκκλησίας εντοπίζει το μνημείο ο πρώτος που δημοσίευσε την επιγραφή, ο Λέσβιος γυμνασιάρχης Εμμανουήλ Δαυΐδ, Ανέκδοτοι επιγραφαί Λέσβου, Εν Μυτιλήνῃ 1913, σελ.7, αρ. 1: «εντός του περιβόλου ναῒσκου κειμένου κατά την συνοικίαν Σαρή Μπαμπά και κατεχομένου μέχρι της 8^ης Νοεμβρίου 1912 υπό των Οθωμανών». Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Σεραφείμ Χαριτωνίδης, έφορος αρχαιοτήτων του νησιού, εντοπίζει το μνημείο στην ίδια θέση και δημοσιεύει νέα ανάγνωση της επιγραφής, βλ. Αι επιγραφαί της Λέσβου. Συμπλήρωμα, Εν Αθήναις 1968, αρ. 61, πίν. 19^α, την οποία παραθέτω παραπάνω.

Η άνω επιφάνεια του βάθρου με τα σύμβολα των τεκτόνων.

Οι εκδότες της επιγραφής δεν παρέχουν χρονολόγηση, αλλά από το κείμενο της επιγραφής αυτής και από άλλες τιμητικές επιγραφές από την Κέα, την Ρόδο κ.α. είναι φανερό ότι ο τιμώμενος αυτοκράτορας είναι ο Αύγουστος, επειδή αναφέρονται οι τίτλοι που έφερε μεν (Αὐτοκράτωρ, Καῖσαρ, Σεβαστός), αλλά όχι το όνομά του. Αντιθέτως, το όνομα αναγράφεται και αποτελεί στοιχείο ταυτίσεως σε όλες τις επιγραφές, τιμητικές και αναθηματικές των ρωμαίων αυτοκρατόρων που ακολούθησαν. Δεδομένου επίσης ότι οι ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας, όπως η Λέσβος, υιοθέτησαν ανεπίσημα τον τίτλο Σεβαστὸς (στ. 3) για τον Αύγουστο και τον τίτλο Σεβαστὴ για την γυναίκα του Ιουλία Αυγούστα και πριν τον θάνατό του το 14 μ.Χ., η επιγραφή τοποθετείται στα τέλη του 1^ου αι. π.Χ. ή στις αρχές του 1^ου αι. μ.Χ. Για το θέμα αυτό, μπορεί κανείς να ανατρέξει στις εργασίες των R. Hodot, Le dialecte éolien d’ Asie, Paris 1990, σελ. 281, ΜΥΤ 142.  G. Labarre, Les cites de Lesbos aux époques hellénistique et imperiale, Lyon 1996, vol. I, σελ. 289, αρ. 24. Σοφία Ζουμπάκη-Λίνα Μενδώνη, Θεοὶ Σεβαστοί. Κέα-Κύθνος: Ιστορία και Αρχαιολογία. Πρακτικά Διεθνούς Συμποσίου, Κέα-Κύθνος 22-25 Ιουνίου 1994 [Μελετήματα 27, Αθήνα 1998] 669-674.

Αναζητώντας, τέλος, την ιστορία του ονόματος της συνοικίας Σαρή-Μπαμπά και έχοντας συλλέξει λίγες σχετικά πληροφορίες, έμαθα ότι Σαρή-Μπαμπάς είναι ο χλωμός γέροντας στην τουρκική γλώσσα και ότι έτσι ονόμασαν τον τεκέ που ίδρυσαν σιίτες μοναχοί κοντά στο σημερινό παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννη. Ο τεκές αυτός, που καταστράφηκε το 1912 μετά την απελευθέρωση του νησιού, έδωσε το όνομά του σε όλη την συνοικία, που βρίσκεται «πάνω» από την αγορά της Μυτιλήνης.

* Η Μαρία Σ. Διακουμάκου είναι φιλόλογος - επιγραφικός, Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία.