Σήμερα παρουσιάζουμε μια επιγραφή του νησιού, για την οποία πολύς λόγος έχει γίνει ανάμεσα σε όσους ντόπιους γνώριζαν την ύπαρξή της. Βρίσκεται εντοιχισμένη στον λεγόμενο «Πύργο» Βοστάνη, στην θέση Χαρέμι, στην περιοχή της Ουτζάς κοντά στην Μόρια, 6 χλμ. περίπου από την πόλη της Μυτιλήνης. Από τις φωτογραφίες μπορεί κανείς να διακρίνει ότι δεν πρόκειται για Πύργο, αλλά για εξοχική κατοικία, εγκαταλελειμμένη σήμερα. Φωτογραφίες της επιγραφής και της κατοικίας μου παραχώρησαν ντόπιοι φίλοι, ο Ασημάκης Παυλέλλης, ο Παναγιώτης Χλίμπος και άλλοι, τους οποίους ευχαριστώ θερμά.

Η οικία Βοστάνη στην περιοχή της Ουτζάς, κοντά στην Μόρια.

Η οικία έχει χτιστεί σε προνομιακή θέση με καταπληκτική θέα στο ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μόριας.

Η θέα του ρωμαϊκού υδραγωγείου της Μόριας από την οικία Βοστάνη.

Συγκεκριμένα, η επιγραφή έχει εντοιχιστεί στον τοίχο της δεξαμενής νερού.

Η δεξαμενή του νερού με την επιγραφή σε κόκκινο περίγραμμα εντοιχισμένη πάνω δεξιά.

Η επιτύμβια επιγραφή του Μάρκου Βιψανίου Κλονίου.

Πρόκειται για επιτύμβια λατινική στήλη από γκρίζο μάρμαρο Μόριας, από την οποία σώζεται μόνο το ενεπίγραφο τμήμα της. Την επιγραφή γνωρίζαμε από μνεία που περιέχεται στο άρθρο του Μάκη Αξιώτη, Οδοιπορικό στη Λέσβο, εφημ. Εμπρός, 13/6/2012. Κατόπιν αδείας του Υπουργείου Πολιτισμού, η μετάφραση της επιγραφής είναι η εξής:

Μετάφραση στην ελληνική: Ο Μ(άρκος) Βιψάνιος Κλόνιος, που ανήκε στην Καμιλ(ία) φυλή, έζησε 10 (δέκα) έτη.

Από την μετάφραση προκύπτει ότι η επιγραφή χαράχτηκε στον τάφο του μόλις δεκάχρονου άτυχου αγοριού Μάρκου Βιψανίου Κλονίου. Το πατρώνυμο του παιδιού δεν αναγράφεται, όπως είναι το τυπικό. Ποιος ήταν λοιπόν ο μικρός Κλόνιος; Τὸ nomen και το praenomen Μ(arcus) Vipsanius ή στην ελληνικὴ Μ(άρκος) Βιψάνιος παραπέμπουν στον Μάρκο Βιψάνιο Αγρίππα, τον διακεκριμένο στρατηγό και προσωπικό φίλο του Αυγούστου, που έμεινε στην Μυτιλήνη τον χειμώνα του 23 π.Χ. Την παραμονή του στο νησί ενισχύουν και τα οκτώ βάθρα προς τιμήν του, που σώζονται στην Λέσβο.

Εύκολα μπορεί λοιπόν να σκεφτεί κανείς ότι ο πατέρας του παιδιού ήταν δούλος του Αγρίππα που τον απελευθέρωσε ο ίδιος το 23 π.Χ. που βρισκόταν στην Μυτιλήνη. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση μπορούσε κάποιος να πάρει το όνομα ενός επιφανούς Ρωμαίου. Το παραπάνω εύλογο συμπέρασμα όμως δεν είναι και αληθές, αφού από τα γράμματα η επιγραφή τοποθετείται τον 1ο αι. μ.Χ., αργότερα δηλαδή από την εποχή του Αυγούστου και του Αγρίππα. Τι είναι πιθανόν να έχει συμβεί, που να δικαιολογεί την παραμονή του μικρού Κλονίου και της οικογένειάς του τον 1ο αι. μ.Χ. στο νησί; ήταν γιος ή απόγονος απελευθέρου του Αγρίππα, ο οποίος θα μετοίκησε στην Λέσβο οπωσδήποτε πολύ αργότερα από το 23 π.Χ. ή ήταν απόγονος ντόπιου Μυτιληναίου, ο οποίος έλαβε την ρωμαϊκή πολιτεία από τον Αγρίππα, κατά την παραμονή του στο νησί.

Όποια και να ‘ναι η αλήθεια, το σίγουρο είναι ότι αυτό το μικρό λίθινο κατάλοιπο με τα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου έχει «αέρα» και από Αγρίππα και από το σύστημα πατρωνίας των Ρωμαίων.