Παρά την οντολογική διαπίστωση ότι «καμιά φαντασία δεν μπορεί να φτάσει τη δύναμη και την ενάργεια της πραγματικότητας» η ιστορία, η μυθολογία και η λογοτεχνία (ακόμα και η θρησκεία, αν θυμηθούμε την Αποκάλυψη του Ιωάννη) κάθε έθνους είναι γεμάτες από φανταστικά και πολύμορφα τέρατα.

Μη μπορώντας, ως φαίνεται, ο άνθρωπος της γης να ερμηνεύσει τα φυσικά φαινόμενα, αλλά ούτε και τη φύση και την υπόσταση της ψυχής του, δημιούργησε από την αυγή της ιστορίας του δράκους και φανταστικά τέρατα.

Έτσι έχουμε τέρατα που δημιούργησαν τον κόσμο και παλεύουν για τη διαμόρφωσή του, χρυσά αβγά της κοσμογονίας, άτλαντες υπερφυσικών δυνάμεων, γιγαντοτιτάνες, ύδρες, σφίγγες που κρατούν τα μυστικά τής ζωής, κέρβερους, έχιδνες, κένταυρους και πάνω απ’ όλα δράκοντες, που ήταν τέρατα-φύλακες θησαυρών.

Δεν είναι τυχαίο το ότι ο δράκων, και στην καθομιλούμενη δράκος, εκ του ρήματος «δέρκομαι» που σημαίνει βλέπω καλά, είναι ένα φανταστικό ον με υπερφυσική όραση, που έρχεται -ευχολογικά- να θεραπεύσει τις ανθρώπινες φοβίες και αδυναμίες και να προστατεύσει τις προσδοκίες μας.

Η μελέτη των τεράτων της παγκόσμιας Μυθολογίας σε συνδυασμό με την γλωσσολογική και ετυμολογική τους ανάλυση μας δίνει εκπληκτικές πληροφορίες επί του θέματος.

Ο κορυφαίος λογοτέχνης και διανοούμενος του εικοστού αιώνα Χόρχε Λουίς Μπόρχες έχει καταγράψει σε ένα υπέροχο βιβλίο τα φανταστικά όντα των μυθολογιών του κόσμου, και φαίνεται ότι την ιδέα του βιβλίου την έδωσε η έννοια του «δράκοντα», καθότι λέει στην εισαγωγή του ότι «όσο αγνοούμε τη σημασία του δράκοντα, άλλο τόσο αγνοούμε και τη σημασία του Σύμπαντος»!

Ο δράκοντας, όπως πιστεύουν όλοι οι ανατολικοί λαοί και ιδιαίτερα οι Κινέζοι, συμβολίζει τη σοφία, και δεν είναι τυχαίο το ότι η σαλαμάνδρα, ένας μικρός δράκος, κατάφερε να μας απασχολήσει από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Έγινε μύθος και σύμβολο του πονηρού πνεύματος, της αιώνιας πίστης, της δύναμης της εξουσίας και τόσα άλλα λόγω της πιθανολογούμενης ικανότητάς της να αντέχει και να ζει στη φωτιά.

Αν μάλιστα σκεφτούμε και τα παιδικά μας παραμύθια, θα δούμε ότι οι δράκοι φυλάνε και παραδειγματίζουν τους ανθρώπους, και ποτέ δεν τους φόβισαν.

Οι Μυθολογίες είναι σπουδαία βιβλία συμβολισμών και παιδείας.

Ο μύθος του τρικέφαλου Κέρβερου, κατά τον Άγγλο συγγραφέα Ζ. Γκρέι (όπως αναφέρει ο Μπόρχες) συμβολίζει το τριμερές διάνυσμα του χρόνου (παρελθόν, παρόν και μέλλον) και το ότι τον νίκησε ο Ηρακλής δείχνει ότι τα μεγάλα και ηρωικά κατορθώματα ξεπερνούν τον χρόνο και συντηρούν ανεξίτηλη τη μνήμη.

Ο Μπόρχες στο βιβλίο του αυτό επιδεικνύει τεράστιες γνώσεις πάνω στις γλώσσες και στην ελληνική αλλά και την παγκόσμια Μυθολογία.

Την ιδέα αυτού του άρθρου μου την έδωσε το σουξέ των κινηματογραφικών έργων φαντασίας που τις τελευταίες δεκαετίες σαγηνεύουν παιδιά και ενήλικες και σπάνε ταμεία.

Η σειρά του «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» που βασίζεται στα μυθιστορήματα φαντασίας του Τζ. Τόλκιν, για παράδειγμα, έχει αποσπάσει ένα σωρό βραβεία και έχει αποφέρει στα κινηματογραφικά ταμεία μέχρι στιγμής 3 δις δολάρια, επιβεβαιώνοντας ότι «τέρας» σημαίνει το αφύσικο, το ασύνηθες και το υπερβολικό, και ότι το «τεράστιο» και το «πελώριο» είναι συνώνυμες λέξεις.

Τα έργα αυτά εν πολλοίς εστιάζουν στον αγώνα για επιβίωση καθώς και στην ανεκτίμητη αξία της φιλίας μέσα σε έναν κόσμο υβριδικό, σκληρό και παντάξενο.

Ο ίδιος ο Τόλκιν υπήρξε ένα «τέρας» γνώσεων. Μίλαγε περίπου είκοσι γλώσσες, προσπαθούσε να κατασκευάσει και δικές του (Ανιμάλικ, Νάφαριν, Σίνταριν, Νουμενόριαν κ.α.) και αναζητούσε εναγωνίως το έτυμον και τις πηγές των λέξεων σε ένα ταξίδι, που όπως το είχε χαρακτηρίσει κάποτε ο δικός μας Δημήτριος Βερναρδάκης, μοιάζει με «εμβρυολογία εις ατέκμαρτον σκότος»!

Σε συνέντευξή του μάλιστα που είχε δώσει το 1971 στο BBC ο Τόλκιν δήλωσε υπεροπτικά: «Δώστε μου ένα όνομα (μια λέξη) και σας φτιάχνω μια ιστορία», θυμίζοντας με κάποιο τρόπο τη μαθηματική διάνοια, τον Αρχιμήδη, που είπε όταν διατύπωσε τους μοχλούς και τους βραχίονες της κίνησης: «Δος μοι παστω και τανγανκινάσω» (Δωσ’ μου ένα μικρό μέρος να σταθώ και θα κινήσω όλη τη γη).

Χωρίς να είμαι προσωπικά λάτρης της επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο χαίρομαι ιδιαίτερα που υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν να αναβιώσουν τους παράξενους αρχαίους μύθους και ιδιαίτερα να αποκαταστήσουν τη σημασιολογία και το κύρος της ελληνικής Μυθολογίας.