Λίγες ώρες πριν τη συνεδρίαση σήμερα του Περιφερειακού Συμβουλίου Βορείου Αιγαίου για να γνωμοδοτήσει σχετικά με την επένδυση της «Αιγαίας Ζεύξης», αίσθηση προκάλεσε η δήλωση του γενικού γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννη Σπιλάνη, που μιλώντας στην εφημερίδα «Τα Νέα της Λέσβου» τόνισε μεταξύ άλλων πως θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η προοπτική να αυξηθεί το ΑΕΠ στο Βόρειο Αιγαίο απ’ την επένδυση, στερώντας πιθανόν μελλοντικά, αν υπάρξει ΕΣΠΑ 3 (δηλαδή μετά το 2020), χρηματοδοτήσεις απ’ τα κοινοτικά προγράμματα. Η θέση του κυβερνητικού στελέχους έρχεται και σε αντίθεση με την άποψη που δημοσίως έχει εκφράσει η πολιτική γραμματεία της Δημοκρατικής Αριστεράς, μέλος της οποίας είναι ο κ. Σπιλάνης.

Πριν έναν περίπου μήνα, με κατά πλειοψηφία απόφασή της - είχε διαφωνήσει ο κ. Σπιλάνης -, η Γραμματεία Λέσβου τής ΔΗΜΑΡ είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ της επένδυσης, δημοσιοποιώντας το σκεπτικό με το οποίο την είχε αξιολογήσει ως θετική. «Έχουμε την ελευθερία ο καθένας, σεβόμενος την απόφαση της πλειοψηφίας, να εκφράζει δημόσια τις απόψεις του», σχολίασε το μέλος της Γραμματείας Δημήτρης Βελούτσος, τονίζοντας πως όλως περιέργως δεν υπήρξαν και οι κατηγορίες που ανέμεναν να δεχθούν για τη στάση τους αυτή ως χώρου.

Πόσο;
Ο κ. Σπιλάνης ανέφερε για το θέμα: «Επανέλαβα για ακόμη μία φορά την άποψή μου ότι θα πρέπει πριν την κάθε απόφαση να σταθμίσουμε όλους τους παράγοντες που αφορούν στην επένδυση, συνυπολογίζοντας και το κατά πόσο συμβάλλει στην τοπική ανάπτυξη. Θεωρώ ότι σε κάθε επένδυση οφείλουμε να εξετάζουμε και ποια είναι τα οφέλη της και σε τοπικό, κι όχι μόνο σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.»

Ο κ. Σπιλάνης αναφέρθηκε στη δήλωσή του επιπρόσθετα των όσων κατά καιρούς έχει διατυπώσει για την επένδυση, εκφράζοντας τον προβληματισμό του για το μέγεθος του έργου και τις επιδράσεις του στη βιοποικιλότητα και στην προοπτική να αυξηθεί το ΑΕΠ στο Βόρειο Αιγαίο. Αυτό, όπως είπε, ενδέχεται να επηρεάσει την κατάταξη της Περιφέρειας και να την «αναβαθμίσει» στις πλέον πλούσιες.

Σε συνέχεια της δήλωσης του κ. Σπιλάνη, υπήρξε ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Πολιτών για το Ενεργειακό της Λέσβου, που βασιζόμενη στα όσα ανέφερε για το ΑΕΠ, εμφάνισε ως συνέπεια της επένδυσης μείωση των χρηματοδοτήσεων, ακόμη και των επιχορηγήσεων στα νησιά.

Μπορεί όμως η επένδυση να ανεβάσει το ΑΕΠ της περιοχής; Πράγματι, μία επένδυση προσμετρά στο ΑΕΠ και ανάλογα με το ύψος της μπορεί να το επηρεάσει, αλλά η όποια αύξηση εξ αιτίας μίας μόνο επένδυσης δεν μπορεί να είναι αξιοσημείωτη ή μεγαλύτερη του ενός ή δύο τοις εκατό τού ΑΕΠ, αφού το ύψος της επιμερίζεται στο σύνολο του πληθυσμού. Σε ό,τι αφορά στην ενέργεια που θα παράγεται, υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για το εάν θα εμφανίζεται ως προϊόν στην περιοχή που παράγεται, ή στην περιοχή που θα πωλείται, δηλαδή στην ηπειρωτική χώρα, επηρεάζοντας το εκεί ΑΕΠ.

Πότε;
Στο ερώτημα πότε η επένδυση και η όποια πιθανή αύξηση του ΑΕΠ απ’ αυτήν θα επηρεάσει τις χρηματοδοτήσεις, θα πρέπει κατ’ αρχάς να θυμίσουμε ότι σήμερα, που είναι σε εξέλιξη το ΕΣΠΑ ή τα επιχειρησιακά προγράμματα του Δ΄ Κ.Π.Σ., το Βόρειο Αιγαίο, είναι μεταξύ των περιφερειών του Στόχου 1 της σύγκλισης, δηλαδή μεταξύ των φτωχών περιφερειών. Για το ΕΣΠΑ 2 που αφορά στην προγραμματική περίοδο 2014 - 2020, το Βόρειο Αιγαίο έχει περάσει στις μεσαίας ανάπτυξης περιφέρειες, είναι δηλαδή στις Περιφέρειες Μεταβατικής Στήριξης, που δικαιούνται χαμηλότερες χρηματοδοτήσεις. Για την κατάταξη αυτή, λήφθηκαν υπόψη τα στοιχεία τού ΑΕΠ της τριετίας 2007 - 2009.

Τα στοιχεία που αναμένεται να καθορίσουν την κατάταξη της Περιφέρειας για το ΕΣΠΑ 3, αν υπάρξει τέτοιο πακέτο, το έκτο κατά σειρά για ενισχύσεις στις περιφέρειες της Ευρώπης, και αν αφορά και στη χώρα μας, θα ληφθούν κατά πάσα πιθανότητα βάσει τού ΑΕΠ της περιόδου 2015 - 2017.