Ο άνθρωπος συγκεντρώνει όλες τις ουσιαστικές βαθμίδες της ύπαρξης εν γένει και ιδιαίτερα της ζωής και μέσω του ανθρώπου η φύση, τουλάχιστον ως προς τις ουσιαστικές της περιοχές, φθάνει στη συγκεντρωμένη ενότητα του είναι της.
Δεν υπάρχει αίσθηση ή παράσταση που να μην πηγάζει από την ανθρώπινη ορμή, που σαν φωτιά τροφοδοτεί αδιακρίτως τις απανταχού εγρηγόρσεις.
Αυτή η ορμή αντιπροσωπεύει την ενότητα όλων των ορμεμφύτων και παθών, που είναι τόσο πλούσια σε αποχρώσεις.
- Στην εγκεφαλική χώρα εντοπίζεται το κέντρο των λειτουργιών των ενδοκρινών αδένων, όπου παράγονται τα σωματικά και ψυχικά φαινόμενα -.
Η συναισθηματική ορμή στον άνθρωπο είναι το υποκείμενο του πρωτογενούς βιώματος αντίστασης, το οποίο βρίσκεται στην πηγή κάθε βίωσης της «πραγματικότητας» και της «πραγματικής παρουσίας», θεμελιώνοντας την εντύπωση ότι υπάρχει μια στέρεη πραγματικότητα η οποία διαθέτει ενότητα.
Ωστόσο απέχουμε πολύ από το να στοχαζόμαστε επί της ουσίας με τρόπο αποφασιστικό.
Η σκέψη είναι ο ομφάλιος λώρος τού είναι με την ουσία του ανθρώπου. Αυτό το πανηγύρι συντελείται στη γλώσσα, εκεί όπου ο άνθρωπος κάτω από τη στέγη της προστατεύεται από κάθε μορφή επιθετικότητας.
Και διά του λόγου που πάντοτε λαμβάνει υπ’ όψιν του το επικείμενο αναπόφευκτο, αναζητεί τους βηματισμούς της αλήθειας.
Είναι αναρίθμητες οι αλήθειες. Αναρίθμητες και οι θρησκείες. Έχουν κατοχυρώσει τη θέση τους στην αιωνιότητα.
Όλες, μα όλες, έχουν περίπου τα ίδια θεμέλια: Την αγάπη, την αδελφοσύνη, τη δικαιοσύνη, κι άλλα τινά μεγαλόστομα, και οικοδόμημα, τη φρίκη, το μίσος και τον αλληλοσπαραγμό.
Σ’ αυτό το βασίλειο ως χαμερπές τέρας έρπει η ανθρώπινη ζωή.
Η πίστη εφησυχάζει· κι αν προκληθεί οδηγεί στο φανατισμό. Καθώς επίσης και η απιστία κινείται στην ίδια ατραπό.
Την ποιοτική διαφορά θα την αξιολογήσουμε μόνον εάν εξέλθουμε και από τα δύο στρατόπεδα. Τότε θα ιδούμε πόσα δεινά προέκυψαν στην ανθρωπότητα από τις υπερβολές της πίστης και της απιστίας.
Δυστυχώς, ο πολιτισμός μας εγκαθίδρυσε μία σχέση σταθερή ή ασταθή ανάμεσα στην πίστη και στην αμφιβολία. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του δυτικού πολιτισμού μετά την Αναγέννηση είναι ότι απελευθέρωσε την αμφιβολία, η οποία επετέθη μ’ όλες τις πεποιθήσεις της και έκτοτε άρχισαν οι ανηλεείς συγκρούσεις μεταξύ πίστης και θολής απιστίας.
Στο σημείο αυτό ο συλλογισμός μου σηκώνει τα χέρια, δηλώνοντας ανικανότητα περαιτέρω επεξεργασίας και την τάξη να ασχοληθεί με την αποκρυπτογράφηση της ανίατης ανατριχίλας των πληγωμένων ερωδιών.

*Ο Εμμανουήλ Μαρώλιας είναι ποιητής, ζει και εργάζεται στη Συκαμιά Λέσβου.