Γράφει ο Γεώργιος Σιδηρόπουλος*

Μάκης Αξιώτης γεννήθηκε το 1950 στην Μυτιλήνη και πήγε Γυμνάσιο και Λύκειο στην Παππάδο της Γέρας. Ο πατέρας του ήταν ο ζωγράφος Στρατής Αξιώτης και η μητέρα του η Αθηνά Πασπάτη. Είναι παντρεμένος με τη Βούλα και έχει δύο παιδιά, τον Στρατή (1981) και τον Βαγγέλη (1983).Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ, πήρε ειδικότητα Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι διδάκτορας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτορας του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, και επιστημονικός συνεργάτης του τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Και ο μοναδικός Έλληνας μεταξύ 220 επιφανών κλασικιστών και πάνω από 25 χαρτογράφων, στο εμβληματικό έργο Barrington Atlas of the Greek and Roman World (Άτλας Μπάρινγκτον του ελληνορωμαϊκού κόσμου), το οποίο δημιούργησε το πανεπιστήμιο Καρολίνας, εξέδωσε το πανεπιστήμιο Πρίνστον και κόστισε πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια. Ασχολείται με τη ζωγραφική (5 ατομικές εκθέσεις), και την ποίηση, (τέσσερις ποιητικές συλλογές). Εξέδιδε τη σατιρική φυλλάδα «Μασέλα ή Ναυς» (1992-2010). Ασχολείται για πολλά χρόνια με την αρχαιολογία, την ιστορία, τη λαογραφία και την τοπογραφία της Λέσβου. Επίσης, με τη φύση του νησιού. Το εκτεταμένο έργο του περιέχεται, σε άρθρα σε περιοδικά, εφημερίδες, σε εργασίες των Εταιρειών Λεσβιακών Μελετών, Αιολικών Μελετών, στο Λεσβιακό Ημερολόγιο, στο Παιδαγωγικό Βήμα, στην Αρχαιολογία και συνεχίζεται και επικαιροποιείται, επί σειρά ετών, το «Οδοιπορικό στη Λέσβο» στην εφημερίδα «Εμπρός». Επίσης, είχε εβδομαδιαία εκπομπή Πολιτισμού και Πολιτικής Κριτικής στην Τηλεόραση Μυτιλήνης (περισσότερες από 800 εβδομαδιαίες εκπομπές). Μέρος του έργου του αποτέλεσε την ύλη για τα βιβλία που εκδόθηκαν ενώ πολιτικά του άρθρα, περιέχονται σε αρκετά έντυπα, κυρίως στη στήλη «Κυνόδοντες»,της Εφημερίδας Νέα της Λέσβου και στην Εφημερίδα Συντακτών Αθηνών.

Η Λέσβος, ο Τόπος στον Χρόνο. Από 20 εκατομμύρια χρόνια έως το 2024.

Το βιβλίο του κ.Αξιώτη με τίτλο «Η Λέσβος, ο Τόπος στον Χρόνο. Από 20 εκατομμύρια χρόνια έως το 2024», που εκδόθηκε το 2024, είναι μια εκτενής και πολυδιάστατη μελέτη που καλύπτει την ιστορική γεωγραφία, τον πολιτισμό και την αρχαιολογία της Λέσβου. Το έργο αυτό για τον κ.Αξιώτη αποτελεί έναν φιλοσοφικό και ποιητικό απολογισμό της φυσικής ομορφιάς, της ιστορίας και της πολιτιστικής ταυτότητας της Λέσβου. Μιλάει για τη Λέσβο, ως νησί γεμάτο φως και φυσική ομορφιά. Περιγράφει πώς το φως του νησιού, έχει βαθιά επίδραση στους κατοίκους και το τοπίο. Τόσο έντονο που γίνεται δύσκολο να ελεγχθεί εμπνέοντας τους ανθρώπους να εκφραστούν μέσα από τη τέχνη, τη μουσική, τον χορό και τη σκέψη. Μιλά για την φυσική ομορφιά του νησιού, τη βλάστηση τα δέντρα όπως η ελιά, το σύμβολο του νησιού, που έχουν μακρά ιστορία και συμβολή στην οικονομία και την επιβίωση των κατοίκων του. Αναφέρεται στην ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά της Λέσβου, με αναφορές σε αρχαία νομίσματα, κτηματολόγια και παραδοσιακές κατασκευές, στοιχεία που δείχνουν την βαθιά ριζωμένη σχέση των κατοίκων με τη γη και τη θάλασσα.Τέλος, υπογραμμίζει την αισθητική και την ιστορική σημασία του νησιού, με αναφορές σε γεωλογικά χαρακτηριστικά και την παρουσία απολιθωμένων δέντρων που χρονολογούνται εκατομμύρια χρόνια πίσω.

Η έρευνα του κ.Αξιώτη αποτελεί μια πολυδιάστατη και διεπιστημονική προσέγγιση της ιστορικής γεωγραφίας της Λέσβου. Είναι μια σφαιρική μελέτη που συνδυάζει ιστορικά, αρχαιολογικά, γεωγραφικά και πολιτιστικά στοιχεία, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα του νησιού από την προϊστορία έως τις μέρες μας. Το βιβλίο απευθύνεται τόσο για ειδικούς όσο και για το ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται για την ιστορία και τον πολιτισμό της Λέσβου.Ο συγγραφέας υπογραμμίζει τη σημασία της συνεχούς έρευναςκαι της καταγραφήςτης ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Λέσβου. Το βιβλίο αποτελεί μια προσπάθεια να διατηρηθεί η ιστορία του νησιού για τις μελλοντικές γενιές, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξής του μέσα στον χρόνο.

Το βιβλίο είναι οργανωμένο σε δύο τόμους χιλίων διακοσίων σελίδων συνολικά, με κάθε τόμο να εστιάζει σε διαφορετικές πτυχές του νησιού και δομημένο σε κεφάλαια που καλύπτουν διαφορετικές περιοχές και θέματα, με κάθε κεφάλαιο να εστιάζει σε συγκεκριμένες πτυχές της ιστορίας και της γεωγραφίας της Λέσβου. Περιλαμβάνειχάρτες,πλήθος σκαριφημάτων και διαγραμμάτων που στηρίζουν και συμπληρώνουν στην κατανόηση των πληροφοριών και στην απεικόνιση των αρχαιολογικών και γεωγραφικών χαρακτηριστικών, ως αποτέλεσμα της εμβριθούς και πολυετούς επιτόπιας έρευνας.

Ιστορικογεωγραφική Εμβάθυνση

Το βιβλίο καλύπτει μια τεράστια χρονική περίοδο, από 20 εκατομμύρια χρόνια πριν (γεωλογική εποχή) έως το 2024, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης του νησιού. Εστιάζει σε διάφορες περιοχές της Λέσβου, όπως η Μυτιλήνη, η Γέρα, η Καλλονή, η Ερεσός, και άλλες, αναλύοντας τη γεωγραφία, την ιστορία και την αρχαιολογία κάθε περιοχής. Περιλαμβάνει λεπτομερείς χάρτες και καταλόγους με προϊστορικούς οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους και γεωλογικά χαρακτηριστικά, που δείχνουν την πλούσια ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού.

Αρχαιολογικοί και Ιστορικοί Χώροι. Το βιβλίο αναφέρεται σε πολυάριθμους αρχαιολογικούς χώρους, όπως αρχαία Αρίσβη, Καστέλλια Βατούσας, Σπήλαιο Κατασουράς, και άλλους, που αποτελούν σημαντικά στοιχεία της ιστορικής ταυτότητας της Λέσβου. Επιπλέον, περιλαμβάνει αναφορές σε προϊστορικά νεκροταφεία,αρχαία λιμάνιακαιιερά, που υπογραμμίζουν τη σημασία του νησιού στην αρχαιότητα.

Πολιτιστική Κληρονομιά. Ο συγγραφέας εστιάζει στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Λέσβου, με αναφορές σε παραδοσιακές κατασκευές, μνημεία και τοπικές παραδόσεις. Το βιβλίο περιλαμβάνει και παραρτήματα που αναλύουν θέματα όπως η εθνογραφία, η αρχιτεκτονική και η οικονομική ιστορία του νησιού.

Η συμβολή στην Ιστορική Γεωγραφία. Η προσέγγιση του κ.Αξιώτη είναι ολιστική, με στόχο την κατανόηση της ιστορίας σε όλα τα επίπεδα και με όλους τους τρόπους. Ο τρόπος του είναι αφηγηματικός, με συνοχή και συστηματικότητα, με αρχή, μέση και τέλος. Η έρευνά του είναι επιτόπια, με βάση τη γνώση του τόπου και την αναζήτηση της αλήθειας. Η χαρά της αποκάλυψης και της αφήγησης χαρακτηρίζει τον επιστήμονα Αξιώτη, καθώς διαθέτει την ικανότητα να εξηγεί τα πεπραγμένα του με τρόπο που τον διαφοροποιεί από άλλους ερευνητές.

Ο κ.Αξιώτης διακατέχεται από έναν μόνιμο ενθουσιασμό για την έρευνα, που τον κρατά πάντα σε εγρήγορση και δημιουργικότητα. Έχει εξαιρετική γνώση της ιστορίας και της λειτουργίας της, αναζητώντας αυθεντικές υποθέσεις που οδηγούν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Όχι μόνο έχει τη θέληση, αλλά και τη δυνατότητα να πραγματοποιεί τις έρευνές του. Η επιστήμη για τον κ.Αξιώτη είναι ένα δοξολογικό γεγονός, μια πηγή απεριόριστης χαράς και ευχαρίστησης.

Η περίπτωση του κ.Αξιώτη είναι ιδιαίτερη. Διατρέχει επιστημονικά πεδία με ευελιξία, διατηρώντας έναν μόνιμο ενθουσιασμό για την έρευνα. Η γνώση του για την ιστορία και η ικανότητά του να συνδυάζει διαφορετικούς τομείς τον κάνουν έναν μοναδικό. Ο κ.Αξιώτης δεν θέλει απλώς να ερευνά, αλλά μπορεί και να το κάνει με επιτυχία, προσφέροντας προοπτική στην Ιστορική Γεωγραφία.

* Ο Γεώργιος Σιδηρόπουλος είναι Καθηγητής Ιστορικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου