Νικήτας Αλμπάνης, Νίκος Κουτάντος, Αταλάντη Μιχελογιαννάκη, Έφη Ψιλάκη
Καφενεία στην Κρήτη
Εκδόσεις Τυποκρέτα
Ηράκλειο 2009, σελ. 300

«Επιλέγοντας να φωτογραφίσουμε καφενεία, γνωρίζαμε εκ των προτέρων ότι το εγχείρημά μας εμπεριείχε αρκετές αντιφάσεις και ακόμη περισσότερες δυσκολίες. Γνωρίζαμε ότι δεν επρόκειτο για μια θεματική περιοχή που απαιτούσε εξάσκηση σε μια φωτογραφική τεχνική και ότι δεν υπήρχε κάποιο κοινό σημείο αναφοράς. Καφενείο είναι ο χώρος, μια κατασκευή, είναι αρχιτεκτόνημα. Είναι, όμως και οι άνθρωποι. Οι θαμώνες. Είναι το έθος και το ήθος. Καφενείο είναι ένα σύνολο δραστηριοτήτων που εκτυλίσσονται σε ένα συγκεκριμένο χώρο, που μπορεί να είναι κάποια παλιά οικοδομή ή ένα σύγχρονο κτήριο με αλουμινοκατασκευές και επιγραφές. Δεν είδαμε απλώς το καφενείο σαν ένα χώρο συνάντησης, αλλά σα μια λειτουργία με παλιές προεκτάσεις στο κοινωνικό γίγνεσθαι.»
Μ’ αυτά τα λόγια οι τέσσερις δημιουργοί του υπέροχου λευκώματος «Καφενεία στην Κρήτη» ξεκινούν το προλογικό του σημείωμα.
Οι πρώτες 63 σελίδες περιλαμβάνουν τα παρακάτω κείμενα: Έφη Ψιλάκη: «Το καφενείο και ο κόσμος του», Νικήτας Αλμπάνης: «Το καφενείο φωτογραφία της ανθρώπινης ζωής», Αταλάντη Μιχελογιαννάκη - Καραβελάκη: «Σε χρόνο αργό παρέα μ’ ένα βαρύ γλυκό και όχι», Νίκος Κουτάντος: «Άγγιγμα ψυχής. Καφενείο του σήμερα - αντανακλάσεις μιας άλλης εποχής».
Το εντυπωσιακό φωτογραφικό λεύκωμα από τον υπέροχο κόσμο του καφενείου χωρίζεται στις παρακάτω ενότητες: «Στον καφενέ απ’ έξω...», «Η ζωή στο καφενείο», «Οι άνθρωποι».
«Περπατήσαμε στους άδειους δρόμους των κρητικών χωριών, φιλοδοξώντας να φωτογραφίσουμε την ίδια τη ζωή, όπως εκδηλώνεται και εκφράζεται σε ένα χώρο με δικούς του κανόνες λειτουργίας, στο μεταίχμιο μιας εποχής. Χωριά που φθίνουν - θύματα της αστικοποίησης, άνθρωποι που ζουν με αναμνήσεις, αλλά και καφενεία που συνεχίζουν να επιτελούν ένα σπουδαίο κοινωνικό ρόλο. Εκεί συναντήσαμε τις αγέρωχες μορφές που θυμίζουν την Κρήτη του χθες, εκεί γίναμε κοινωνοί ενός πολιτισμού που εκφράζεται με ιδιαίτερους κανόνες και παράλληλα εκφράζει το ήθος των παραδοσιακών κοινωνιών, εκεί κατανοήσαμε τους απαράβατους κανόνες που διέπουν τη φιλοξενία. Και τους ακολουθήσαμε. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται σ’ αυτό βιβλίο φιλοδοξούν να δώσουν μια πολύπλευρη εικόνα του κρητικού καφενείου, να μεταφέρουν εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα, κώδικες συμπεριφοράς και τρόπους λειτουργίας. Εμείς αρκούμαστε να πούμε απλά πως προσεγγίσαμε το καφενείο με αγάπη. Και πως εισπράξαμε περισσότερη από αυτήν που προσφέραμε», σημειώνουν τα τέσσερα νέα παιδιά που δημιούργησαν αυτό το εξαιρετικό λεύκωμα με γνώση και αγάπη.