Ένα μπαούλο με προικιά [Vid & Pics]

Στο View Γάμος-Βάφτιση

Ένα μπαούλο με προικιά [Vid & Pics]

28/02/2024 - 09:00 Ενημερώθηκε 28/02/2024 - 18:15

Δεν ξέρουμε μέχρι που θα φτάνατε εσεις για τον δικό σας γάμο, εμείς πάντως για το τεύχος του περιοδικού View Γάμος διασχίσαμε 40 χιλιόμετρα οδικού δικτύου ταξιδεύοντας αρκετά χρόνια πίσω.

Τόπος προορισμού η Φίλια, το μικρό ορεινό χωριό της Δυτικής Λέσβου, εκεί μας υποδέχτηκε η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Φίλιας «Η Ανάπτυξη» Εριφύλλη Σαλατέλλη που εκτός από το σπίτι της μας άνοιξε και το μπαούλο των προγόνων της, Μικρασιατών προσφύγων.

*H πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Φίλιας «Η Ανάπτυξη», Εριφύλλη Σαλατέλλη*

Ο φακός της Ελένης Γαλάνη εστίασε σε αυτό το ξύλινο αντικείμενο που μέσα του έκρυβε θησαυρούς τριών γενεών.

Όλοι αυτοί οι θησαυροί εκθέτονταν παραμονές των γάμων των ιδιοκτητών σε μια σύνθεση γνωστή σε όλους με τον όρο στρωμματοθέση.

Η στρωμματοθέση δεν ήταν άλλο από την τοποθέτηση των υφαντών αντικειμένων το ένα πάνω στο άλλο με λεπτομερή τρόπο προκειμένου να διακρίνεται το κάθε μοναδικό στοιχείο της σύνθεσης των δεκάδων υφαντών που «παντρεύονταν» και αυτά για να εκτεθούν στα σόγια..

Το μπαούλο άνοιξε και το πρώτο πράγμα που παρατηρήσαμε ήταν η ζωγραφιά στην πλάτη του μπαούλου. Απεικόνιζε ένα λιμάνι με τον φάρο του και τα καΐκια στο βάθος.. Το άρωμα λεβάντας μας πλημμύρισε και τα χέρια μας ξεκίνησαν να χαϊδεύουν δημιουργήματα που είχαν υφή μαλακή και μεταξένια...

Όσο σκούρο ήταν το μπαούλο άλλο τόσο δυνατό ήταν το λευκό του εσωτερικού του που αποπνέει μια τεράστια δύναμη, υπενθυμίζοντας την συμβολή του και την ηλικία του. Οι χρωματιστές κλωστές θα έρθουν αργότερα ως αποτέλεσμα της συστηματικής επέμβασης του ανθρώπου στις πρώτες ύλες.

Κουβέρτες, κουρτίνες, τραπεζομάντιλα, πεσέτες προσόψεως - σώματος - χεριών, χαλιά, πεσέτες για την κουζίνα, ντιβανοπανα, τραπεζοκαρέ, πίνακες, εσώρουχα, χαλιά, σεντόνια, προσκέφαλα, μαξιλαροθήκες μόνες και διπλές, μαντίλια, καροπάνια, γωνιές, τρουβάδες, καβαλαρίες είναι μερικά μόνο από τα δημιουργήματα.

Βαμβάκι, μαλλί και μετάξι ή καλύτερα μεταξοσκώληκες αποτελούσαν τις πρώτες ύλες.

Αργαλειός ή κρεββατή, αδράχτι, κλώστρης, τελάρο, βελονάκι, βελόνα ήταν μερικά από τα εργαλεία.

Φούσκωμα, πισωβελονιά, στραβοβελονιά, βυζαντινή βελονιά, κομποβελονιά στα κεντήματα ριζούλα, ριζάκι, φρυδάκι, βαγιοφυλλο στην κρεββατή, φιστόνια, αζούρια λεπτά και φαρδιά, κοφτό και φούσκωμα ήταν οι τεχνικές στην μηχανή την Singer που επικρατούσε τότε.

Εκτός από την δημιουργία της κλωστής, του υφαντού, του κεντήματος οι δημιουργοί επιμελούνταν και το σχέδιο. Μάλιστα πολλές από τις εν δυνάμει νύφες κρατούσαν «μυστικά» τα σχέδια δημιουργίας τους, διατηρώντας έτσι τα πνευματικά τους δικαιώματα αλλά και θέλοντας να κάνουν εντύπωση την περίοδο της αποκάλυψης.

Μπορεί ο θεσμός της προίκας να καταργήθηκε το 1983 επί του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου, ωστόσο ο παραδοσιακός αντίκτυπος του θεσμού αυτού ακόμη διατηρείται σε κάποια χωριά.

Και μπορεί έκτοτε να έχει καταργηθεί το προικοσύμφωνο, ωστόσο τα προγαμιαία συμβόλαια έρχονται να υπενθυμίσουν την «πεζότητα» των -κάθε άλλο- παρά ερωτευμένων ανθρώπων.

Θα πρέπει βέβαια να πούμε ότι η συστηματική δημιουργία από υφαντά χρηστικών αντικειμένων στην εποχή όπου η οικιακή οικονομία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο οδηγούσε στο μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα των δημιουργών, καθώς αξιοποιούσαν τις πρώτες ύλες που έβρισκαν αβίαστα στην φύση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο φτιάχνοντας αντικείμενα που έμεναν -τις περισσότερες φορές - ανέπαφα στον χρόνο. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο τα σκουπίδια συνδέονται με την χρήση αντικειμένων που δεν δημιουργούσε ο άνθρωπος αλλά οι μηχανές.

Τέλος για όσους περιφρονούν τα υφαντά αυτά και προσπαθούν να ζεστάνουν το κοκκαλάκι τους με ηλεκτρική κουβέρτα τον κρύο χειμώνα να σας πούμε ότι σαν την ζεστασιά της μάλλινης κουβέρτας, που διοχετεύεται αβίαστα και ανέξοδα, πάνω στο γυμνό κορμί.. δεν έχει!!!