Προκηρύχθηκε την περασμένη εβδομάδα από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, το πρόγραμμα αστικών αναπλάσεων σε υποβαθμισμένες περιοχές, που αφορά τις πόλεις Μυτιλήνη και Χίο των Δήμων Λέσβου και Χίου, προϋπολογισμού 20 εκ. ευρώ.

Το πρόγραμμα προβλέπει ποικίλες παρεμβάσεις σε επιλεγμένες περιοχές των πόλεων που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα οικιστικής, περιβαλλοντικής ή κοινωνικοοικονομικής φύσης. Οι δυο Δήμοι καλούνται με βάση τις κεντρικές κατευθύνσεις του προγράμματος, να οριοθετήσουν τις περιοχές παρέμβασης και να υποβάλλουν πρόγραμμα έργων και παρεμβάσεων για την εξυπηρέτηση των κατευθύνσεων της σχετικής προκήρυξης.

Στόχος της σύντομης αυτής παρέμβασής μας, είναι να αναδείξουμε ένα κομβικό, κατά την άποψή μας, ζήτημα για την αυξημένη αποτελεσματικότητα των σχετικών παρεμβάσεων. Και αυτό δεν είναι άλλο από την -από πλευράς Δήμου Λέσβου- απαραίτητη κατά τη γνώμη μας, επιλογή να εμπλέξει άμεσα αλλά και έμμεσα τους ιδιώτες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται ή πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στις επιλεγμένες περιοχές.

Η άποψή μας αυτή, δεν είναι προϊόν κάποιας αυθαίρετης επιθυμίας. Η πείρα του παρελθόντος από ανάλογες παρεμβάσεις στον αστικό ιστό πόλεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, έχει αποδείξει ότι η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στις διαδικασίες, πολλαπλασιάζει την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης και διαφυλάσσει σε βάθος χρόνου τη διατήρηση των θετικών επιδράσεων στην περιοχή.

Αντίθετα, παρεμβάσεις που σχεδιάζονται ερήμην των δραστηριοποιούμενων ιδιωτών στην περιοχή, και πολύ περισσότερο που υλοποιούνται από κρατικούς ή κοινωνικούς φορείς από τα πάνω, κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό, για να μην πούμε ότι μπορεί να δημιουργήσουν μέχρι και εχθρικό κλίμα σε αυτούς που και προς όφελός τους -υποτίθεται- υλοποιείται το σχετικό πρόγραμμα.

Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, θεωρούμε απαραίτητο στο πλαίσιο του προγράμματος, να προταθούν από το Δήμο Λέσβου, πέραν κάποιων συγκεκριμένων έργων υποδομής ή και άυλων παρεμβάσεων που αναβαθμίζουν την περιοχή παρέμβασης, και δυνατότητες πραγματοποίησης επιδοτούμενων ιδιωτικών επενδύσεων ίδρυσης ή εκσυγχρονισμού επιχειρήσεων στην συγκεκριμένη περιοχή.

Μια τέτοια απόφαση, πέραν του ότι αφ’ εαυτής θα δημιουργήσει κλίμα αποδοχής και υποστήριξης του συνόλου των παρεμβάσεων από τους εμπλεκόμενους ιδιώτες, μπορεί να έχει και σαφή θετικά πρόσθετα αποτελέσματα. Ενδεικτικά:

- Τα έργα και οι παρεμβάσεις του ίδιου του Δήμου και άλλων φορέων του κοινωνικού τομέα, θα εντάσσονται σε ένα σύνολο παρεμβάσεων και μεμονωμένων ιδιωτών παράγοντας πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.

- Η παροχή δυνατοτήτων επιδοτούμενων δράσεων σε ιδιώτες, μπορεί να συνδυαστεί με επιβολή ενιαίων προδιαγραφών αλλά και όρων ένταξης και υπαγωγής στο πρόγραμμα, που αυξάνουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος. Επί παραδείγματι, θα μπορούσε να τεθεί ως όρος ένταξης σε επιδοτούμενο πρόγραμμα ιδιωτικής επένδυσης για ίδρυση ή εκσυγχρονισμό επιχείρησης στην περιοχή, η διαμόρφωση της πρόσοψης του καταστήματος σύμφωνα με την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της περιοχής και τη μορφή που συνολικά θέλει να δώσει ο Δήμος, ή η υποχρεωτική παροχή πρόσθετων υπηρεσιών στους θαμώνες ή διερχόμενους από την περιοχή (π.χ. ανάρτηση ενημερωτικών πινακίδων, ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο κλπ.).

- Όσο γενναία και αν είναι η πολιτική επιδότησης ιδιωτικών επενδύσεων -και προτείνεται να είναι γενναία για να αποτελέσει πραγματικά κίνητρο- ένα μέρος των ιδιωτικών επενδύσεων θα καλύπτεται υποχρεωτικά από ίδια κεφάλαια, με αποτέλεσμα τα χρήματα του προγράμματος να παράγουν μόχλευση και πολλαπλασιασμών των πόρων που τελικά θα διατεθούν στην περιοχή παρέμβασης.

- Επιπλέον, η επιλογή από πλευράς Δήμου, του είδους των επιχειρήσεων που θα είναι επιλέξιμες προς επιδότηση, επιτρέπει να δοθεί στην περιοχή χρώμα και χαρακτηριστικά χρήσεων, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης.

Όλα τα παραπάνω, να συνεκτιμηθούν με το γεγονός ότι το πρόγραμμα που προκηρύχθηκε είναι ανταγωνιστικό και επομένως η κατανομή του συνόλου του προϋπολογισμού μεταξύ Χίου Και Λέσβου, θα είναι και συνάρτηση της απορροφητικότητας των πόρων, καθιστούν την επιλογή εμπλοκής και του ιδιωτικού τομέα στο πρόγραμμα, επιβεβλημένη, αφού αυτός κατά κανόνα διαθέτει μεγαλύτερη ευελιξία στις σχετικές διαδικασίες.

Ας μη χάσει λοιπόν η Δημοτική μας Αρχή την ευκαιρία. Στις πολύ σωστές διαδικασίες διαβούλευσης για το πρόγραμμα που ήδη ξεκίνησε, ας εμπλέξει ουσιαστικά αλλά και θεσμικά, τους ιδιώτες της περιοχής και να είναι βέβαιη ότι μόνο οφέλη θα προκύψουν για το Δήμο και τους Δημότες του από μια τέτοια επιλογή.

* Ο Παναγιώτης Μυριτζής είναι οικονομολόγος, σύμβουλος επενδύσεων και έχει διατελέσει εξειδικευμένος σύμβουλος φορέων της αυτοδιοίκησης σε αναπτυξιακά ζητήματα.