Σε προηγούμενο άρθρο μου, δήλωσα ότι προτιμώ τον όρο «μωρία» από τον όρο «βλακεία» για να περιγράψω την αντικοινωνική συμπεριφορά ενηλίκων. Το «μωρία, μωρός» δεν είναι κάτι αφηρημένο, που ίσως υπαινίσσεται κάποια διανοητική καθυστέρηση. Εννοεί ξεκάθαρα και εστιάζει σε μια γενική ανωριμότητα του ενηλίκου, που μοιάζει με τη φυσική ανωριμότητα του νηπίου.

Υπάρχουν όμως και τεράστιες διαφορές μεταξύ των ενήλικων μωρών και των νηπίων. Ενώ το νήπιο ικανοποιείται με ένα αυτοκινητάκι μήκους λίγων εκατοστών, ο «μωρός» απαιτεί από την κοινωνία μια τεράστια, πολυτελέστατη Μερσεντές (το πάθος του αυτό αυξάνει σε μεγάλο βαθμό εάν τον προβληματίζει η κατάσταση των γεννητικών του οργάνων). Τέτοιου είδους διαφορές καθιστούν τους «μωρούς» πολύ πιο επικίνδυνους από τα νήπια, που η συμπεριφορά τους ελέγχεται συνεχώς από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Ουαί και αλίμονο αν «μωρός» είναι κάποιος που παίρνει αποφάσεις για πράξεις που καθορίζουν τις τύχες του συνόλου της κοινωνίας! Μου έρχονται στο νου οι τρομεροί βανδαλισμοί που υπέστησαν τα αρχαία μνημεία της Αθήνας από εχθρούς: χριστιανούς, ξένους εισβολείς… Και καλοπροαίρετους «μωρούς» σαν τον πολιτικό μηχανικό Μπαλάνο, που μεταχειρίστηκε σιδερένιες ράβδους για να συνδέσει τα μαρμάρινα κομμάτια από τις κολώνες. Το ότι δεν ήξερε ένας πολιτικός μηχανικός ότι το σίδερο διογκούται όταν σκουριάζει, είναι περίεργο, αλλά ας το δεχτούμε. Αφού δεν ήξερε, δε θα έπρεπε να πειραματιστεί; Η ζημιά που προξένησε στα μνημεία ο Μπαλάνος ίσως ξεπερνάει όλες τις άλλες!

Μετά ακολούθησε η χαριστική βολή στα μνημεία, η γυψοποίηση της επιφάνειας. Γιατί κάποιοι «μωροί» επέτρεψαν την καύση μαζούτ με 3,50 - 4,0% θειάφι για θέρμανση; Κατά τον πρώην προϊστάμενο του Κέντρου Λίθου υπάρχουν επιφάνειες με στρώμα γύψου (πολύ πιο διαλυτός και εύθραυστος από το μάρμαρο) πάχους ενός εκατοστού.

Εμείς, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, αποδείξαμε πειραματικά ότι τα μνημεία φθείρονται και από τους νιτρικούς ρύπους της φωτοχημικής ρύπανσης από την οποία πάσχει η Αθήνα (πολλές δημοσιεύσεις σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά και ανακοινώσεις σε συνέδρια).

Δεν είναι δύσκολο για έναν ενεργό πολίτη να καταλάβει πως η φθορά των αρχαίων μνημείων μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην τουριστική ανάπτυξη της πατρίδας μας. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια υπήρξαν και κάποιες θετικές εξελίξεις. Το καινούργιο Μουσείο της Ακρόπολης υπήρξε μια από τις σημαντικές!

Πάντως οι πιο πολλοί τουρίστες, επιπλέον των μνημείων, θέλουν να απολαύσουν την πανέμορφη ελληνική φύση, βουνό και θάλασσα, και ό,τι ανθρωπογενές υπάρχει εκεί, κυρίως κωμοπόλεις και χωριά. Πρόκειται συχνά για ανθρώπους που έχουν μπουχτίσει το μπετόν, την άσφαλτο και κάθε τι «μοντέρνο» στις δυτικές μεγαλουπόλεις.

Ας περιοριστούμε για μια στιγμή στα σπίτια των Ελλήνων της επαρχίας. Εντυπωσιάζει η ομορφιά τους, η λειτουργικότητά τους, αλλά και η αρχιτεκτονική τους ποικιλία. Δεν είναι διαμάντι η Ύδρα (λέγεται ότι την έσωσε από τα νεόπλουτα λαμόγια ένας Υδραίος ναυτικός που παρακολουθούσε με τα κιάλια του τις παρανομίες τους); Δεν είναι διαμάντια τα χωριά του Πηλίου, ο Μόλυβος της Λέσβου…;

Το προσφιλέστερο για την οικογένειά μας «μνημείο» είναι το σπίτι μας στο Σταυρό Ιθάκης, στη θέση Σκιωτάτα. Εκεί, στους πρόποδες του βουνού Νήριτος, έχτισαν οι πρόγονοί μας με πέτρα ένα καλύβι αποτελούμενο από τρεις τοίχους ακουμπισμένους σ’ ένα μεγάλο βράχο του βουνού. Είχαν κατέβει από το ορεινό χωριό της Ανωγής. Αργότερα, γύρω στο 1830, όταν η αγγλική κατοχή περιόρισε στο ελάχιστο τον κίνδυνο από τους Βορειοαφρικάνους πειρατές, εγκαταστάθηκε όλη η οικογένεια και το καλύβι έγινε η κουζίνα ενός αρκετά μεγάλου μονώροφου σπιτιού. Με λεφτά που έστειλε ο πατέρας μου από την Κίνα, ο νόνος (= παππούς) ο Διονύσης έκανε το σπίτι διώροφο (παλάτια τα λένε στην Ιθάκη).

Δίπλα στην κουζίνα χτίστηκε ο ληνός. Λέγεται ότι είναι ο μεγαλύτερος λινός στη βόρειο Ιθάκη. Μεταξύ του ληνού και του διπλανού σπιτιού (Συκιώτηδες κι αυτοί) υπήρχε ένα δρομάκι-σκαλούνια με καλντερίμι. Ο νεοπλουτισμός έκανε το καλντερίμι τσιμέντο («τσιμέντο να γίνει» δεν είναι το σύνθημά τους;).

Για κακή μας τύχη, ένα βλαχαδερό από τη Νότια Αφρική παντρεύτηκε Συκιώταινα (από τη μάνα της), έφτιαξε πισίνα στο σπίτι που κληρονόμησε και μας κουβαλιέται με μια μαύρη δούλα και μια άσπρη Μερσεντές κάθε τόσο.

Ισχυρίζεται ότι το δρομάκι δε χωράει τη Μερσεντές. Ψεύδεται ασυστόλως γιατί ο φίλος Χ.Σ. κατέβασε και ανέβασε ένα τεράστιο βυτίο από το δρομάκι (έχω φωτογραφίες).

Ο τοίχος του οικογενειακού μας μνημείου, του ληνού μας, γκρεμίστηκε για δεύτερη φορά (με κασμά;). Κάνουμε, με τον αδελφό, μήνυση κατά αγνώστου, αλλά δε συνεργάζεται η κρατική γραφειοκρατία, αστυνομία και πολεοδομία. Εγώ τώρα τι να κάνω; Να ξαναμπαλώσω το ληνό και να σπάσω στο ξύλο το λαμόγιο;

Τι γνώμη έχουν οι αναγνώστες;