Πολλοί - και ιδιαίτερα οι νέοι- θεωρούν πως οι ασκούντες την κυβερνητική εξουσία, στα δημοκρατικά καθεστώτα, έχουν την ευχέρεια και την δυνατότητα να αντιμετωπίσουν, σε κάθε περίπτωση, τις οποιεσδήποτε καταστάσεις, να επιλύσουν όλα τα αναφυόμενα προβλήματα και να ικανοποιήσουν, «εδώ και τώρα», τις ανάγκες και τα αιτήματα του συνόλου της κοινωνίας ή μιας κοινωνικής ομάδας, αρκεί να υπάρχει η σχετική και ανάλογη « πολιτική βούληση»∙ εάν, όμως, ήταν δυνατόν να καθίσουν- έστω, και για λίγο- στην καρέκλα της εξουσίας, (όπως γινόταν στην Αρχαία Αθήνα με τους «κληρωτούς» Άρχοντες, που αναλάμβαναν την ευθύνη κάποιων αξιωμάτων με κλήρωση), τότε, ίσως, συνειδητοποιούσαν ότι οι δικαιοδοσίες των κυβερνώντων είναι «ορισμένες» και ότι οι δυνατότητές τους δεν είναι απεριόριστες∙ και ειδικότερα, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι εξαιρετικά δύσκολη- έως και αδύνατη- η αντιμετώπιση ορισμένων προβλημάτων και η ικανοποίηση πολλών αιτημάτων, τα οποία υποβάλλει ένα μέρος ή συνολικά η κοινωνία των πολιτών.

Οι κυβερνήσεις, βεβαίως, εκλέγονται, για να διαχειρίζονται τους πόρους και τα μέσα που έχει στην διάθεσή της η Πολιτεία, αποβλέποντας στην ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και στην βελτίωση των όρων της κοινωνικής ζωής∙ όμως η κυβερνητική εξουσία δεν είναι παντοδύναμη και ανεξέλεγκτη∙ διέπεται από αρχές και κανόνες και οι αποφάσεις και οι πράξεις της ορίζονται και περιορίζονται από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες.

Καταρχάς, υπάρχει το Σύνταγμα της δημοκρατικής Πολιτείας, η ισχύουσα νομοθεσία και η ανεξάρτητη Τρίτη Εξουσία της Δικαιοσύνης που ελέγχει την συνταγματικότητα των πράξεων της Εκτελεστικής Εξουσίας, καθώς και τους νόμους, που ψηφίζει η Νομοθετική εξουσία, και η οποία παρεμβαίνει και ακυρώνει κυβερνητικές αποφάσεις και ενέργειες που παραβιάζουν τις διατάξεις του Συντάγματος ή αντιβαίνουν προς τις αρχές και το πνεύμα του Δικαίου.

Και υπάρχουν, επίσης, οι συνταγματικά κατοχυρωμένες Ανεξάρτητες Αρχές, οι οποίες εποπτεύουν και ελέγχουν μεγάλους τομείς της Διοίκησης, καθώς και τα κοινοβουλευτικά κόμματα της Αντιπολίτευσης που ελέγχουν την κυβερνητική πολιτική.

Εκτός από τις αρχές και τους κανόνες του εσωτερικού Δικαίου, που ρυθμίζουν, επακριβώς, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις αρχόντων και αρχομένων και καθορίζουν τα πλαίσια μέσα στα οποία οφείλει να αναπτύσσεται η κυβερνητική πολιτική, υπάρχει και το Διεθνές Δίκαιο, καθώς και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, που διέπει τις διεθνείς σχέσεις και δεσμεύει τα κράτη- μέλη των διεθνών ή των ευρωπαϊκών οργανισμών (π.χ. η ένταξη και η παραμονή της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση(ΟΝΕ) των ευρωπαϊκών κρατών, καθώς και η δυνατότητα δανεισμού της από τις Αγορές του εξωτερικού, εξαρτάται από την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας και την δυνατότητά της να αποπληρώσει τα δανεικά∙ επίσης, για την προσέλκυση ξένων επενδυτών (που αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας) βασική προϋπόθεση αποτελεί η υψηλή αξιοπιστία της χώρας, αναφορικά με την τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων).

Οι δυνατότητες που έχει μια εκλεγμένη από τον λαό κυβέρνηση, ασφαλώς, εξαρτώνται και από υποκειμενικούς λόγους που έχουν σχέση με την γνώση και τις ικανότητες που διαθέτει η ηγεσία και το στελεχιακό δυναμικό της κυβέρνησης, με τον ιδεολογικό προσανατολισμό της και τον σεβασμό προς τις αρχές και τις αξίες της Δημοκρατίας, την αξιολόγηση και την ιεράρχησή των κοινωνικών και εθνικών αναγκών∙ και, επίσης, έχει σχέση με την γνώση που διαθέτει, σχετικά με την σύγχρονη πραγματικότητα- εντόπια και διεθνή- και ειδικότερα, σχετικά με τις κυρίαρχες δυνάμεις εσωτερικές και εξωτερικές, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν- θετικά ή αρνητικά- την κατεύθυνση και την απόδοση της κυβερνητικής πολιτικής.

Τα περισσότερο, όμως, αυστηρά και - κατά κανόνα- ασφυκτικά πλαίσια, μέσα στα οποία εκτείνεται και μπορεί να αναπτυχθεί η όποια δυναμική μιας κυβέρνησης, τίθενται από την συγκυρία και τις υπάρχουσες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί και ισχύουν στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και διεθνώς.

Η οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται μια χώρα, αναπόφευκτα, προσδιορίζει και την κοινωνική κατάσταση και, κατ΄ επέκτασιν, την πολιτική της και- υπό ορισμένες προϋποθέσες- και την εθνική ανεξαρτησία, καθότι, όπως έλεγε ο Δημοσθένης, «δει, δη, χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων» (χωρίς χρήματα, τίποτα δεν μπορεί να γίνει, από αυτά που είναι ανάγκη να γίνουν), κανένα αίτημα δεν μπορεί να ικανοποιηθεί- ακόμα κι αν είναι δίκαιο και η κυβέρνηση θα ήθελε να το ικανοποιήσει.

Και, είναι γεγονός ότι,εκτός από τις εγγενείς αιτίες που ευθύνονται για το οικονομικό πρόβλημα μιας χώρας (όπως είναι το αναχρονιστικό σύστημα της οικονομικής ανάπτυξης, η χαμηλή παραγωγικότητα, η κακή ποιότητα και η έλλειψη ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων, καθώς η ανυπαρξία νέων επενδύσεων ή οι δυσμενείς φυσικές συνθήκες),την οικονομική κατάσταση μιας χώρας επηρεάζουν αρνητικά- και πολλές φορές, δραματικά- κάποιοι αστάθμητοι παράγοντες και εξωτερικές αιτίες, όπως είναι οι οικονομικές κρίσεις, η κλιματική κρίση και οι θεομηνίες, η πανδημική- υγειονομική κρίση και η ενεργειακή, οι πολεμικές συρράξεις και τα μεταναστευτικά ρεύματα, που προκαλούν, συχνά, επικίνδυνες αναταράξεις και διογκώνουν, περαιτέρω, τα υπάρχοντα προβλήματα δημιουργώντας πρόσθετες κοινωνικές ή εθνικές ανάγκες.

Μπροστά στα νέα δεδομένα, που δημιουργούν οι παραπάνω κρίσεις, αναγκαστικά, αναθεωρείται η πολιτική που είχε σχεδιαστεί, αλλάζουν οι προτεραιότητες, μετατίθενται ή ακυρώνονται παρεμβάσεις και μέτρα για την ποιοτική αναβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών, περικόπτονται δαπάνες για την βελτίωση του κοινωνικού κράτους και η πολιτική διακυβέρνηση περιορίζεται στα πλαίσια του «εφικτού»!

Η αδυναμία της πολιτικής να αντιμετωπίσει τις καταστροφικές συνέπειες των κρίσεων, να αποκαταστήσει, αμέσως, τις ζημίες, να κλείσει, τάχιστα, τα ρήγματα που προκλήθηκαν, στον κοινωνικό ιστό και να επουλώσει τα κοινωνικά τραύματα, προκαλεί, συνήθως, την οργή και την αγανάκτηση του λαού, που θεωρεί πως οι δυσκολίες της συγκυρίας είναι αποτέλεσμα της διαχειριστικής ανικανότητας των κυβερνώντων και πως η διόγκωση και όξυνση των κοινωνικών προβλημάτωνοφείλεται στην κοινωνική αναλγησία τους!

Και, τότε, η χώρα,συνήθως, εισέρχεται σε επικίνδυνες περιπέτειες, οι οποίες, ιστορικά, έχουν, προκαλέσει συμφορές και, πολλές φορές, ανεπούλωτα εθνικά τραύματα ( για τα οποία θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας).