Όσο οι εκλογές πλησιάζουν, τόσο ο προεκλογικός αγώνας κορυφώνεται. Οι αρχηγοί των κομμάτων οργώνουν όλη τη χώρα, περιέρχονται πόλεις και χωριά, ξεδιπλώνουν το πρόγραμμά τους και προσπαθούν να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι αυτοί μπορούν να λύσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα και οι πολίτες. Μιλούν για την οικονομία, την εξωτερική πολιτική, το μεταναστευτικό, την υγεία, την παιδεία κ.λπ. και λένε πράγματα που έχουμε ακούσει πολλές φορές στο παρελθόν. Όλοι τονίζουν πως οι ίδιοι νοιάζονται πραγματικά για τα προβλήματα της χώρας μας, ότι ξέρουν και μπορούν να τη βγάλουν από τα αδιέξοδά της, ενώ όλοι οι άλλοι ενδιαφέρονται για την εξουσία, για την «καρέκλα», ότι υποκρίνονται, ότι λένε ψέματα και ότι εξαπατούν τον λαό! Με λίγα λόγια υπόσχονται πως, αν ο λαός τούς εμπιστευθεί, θα κάνουν «παράδεισο» τη χώρα!

Βέβαια, το κάθε κόμμα, για να πετύχει τους στόχους του, επιστρατεύει όλες τις δυνάμεις του, όλα τα μέσα που διαθέτει, θεμιτά και αθέμιτα, και επινοεί διάφορα συνθήματα, ελκυστικά και πολλές φορές δημαγωγικά και λαϊκίστικα. Έτσι, στην παρούσα προεκλογική εκστρατεία όλοι μιλούν για «δικαιοσύνη» χρησιμοποιώντας συνθήματα όπως το «δικαιοσύνη παντού» ή το «δίκαιη ανάπτυξη» κ.λπ. Όλοι έχουν καταλάβει πόσο γοητευτική είναι η έννοια «δικαιοσύνη» και την έχουν τοποθετήσει πρώτη πρώτη στη φαρέτρα τους.

Πράγματι, ο Πλάτων, όταν οραματιζόταν την ιδανική του Πολιτεία, όρισε τρεις τάξεις ανθρώπων, τους άρχοντες, τους φύλακες και τους δημιουργούς. Όρισε ακόμη πέντε μόρια της αρετής και είπε πως οι άρχοντες πρέπει να έχουν την αρετή της σοφίας, οι φύλακες την αρετή της ανδρείας και οι δημιουργοί, οι υπόλοιποι πολίτες, την αρετή της σωφροσύνης. Είπε μάλιστα πως πάνω από αυτές τις αρετές βρίσκεται η αρετή της δικαιοσύνης που αποτελεί την κορωνίδα των αρετών και συμβάλλει στην αρμονική και εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας. Οι αρχαίοι, μάλιστα, είχαν θεοποιήσει τη δικαιοσύνη και την είχαν αποκαλέσει «σύνθρονον θεών».

Την ίδια σημασία αποδίδει στη δικαιοσύνη και η χριστιανική θρησκεία, όπως συνάγεται από τη χριστιανική διδασκαλία και τα ιερά κείμενα. Είναι γνωστή η προτροπή «δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης» (Ησαίας ΚΣΤ 9). Ο Τωβίτ, πάλι, είχε πει πως «είναι πιο καλό το λίγο που αποκτά κανείς με δίκαιο τρόπο παρά το πολύ που αποκτά με την αδικία (ΙΒ 8: Αγαθόν το ολίγον μετά δικαιοσύνης ή το πολύ μετ’ αδικίας), ενώ ο Απόστολος Πέτρος λέει σε μια επιστολή του «καινούργια γη προσδοκούμε, στην οποία η δικαιοσύνη κατοικεί» (Γ 1-3: «Γην καινήν προσδοκώμεν, εν ηι δικαιοσύνη κατοικεί).

Αλλά και πολλοί άλλοι διανοούμενοι, αρχαίοι και νεότεροι, είχαν διαπιστώσει τη μεγάλη σημασία και συμβολή της δικαιοσύνης στην ανθρώπινη συνύπαρξη και ευτυχία. Ο Πυθαγόρας, για παράδειγμα, είχε πει «Δικαιοσύνην άσκει και λόγω και έργω», δηλαδή να ασκείς τη δικαιοσύνη και με τα λόγια και με τις πράξεις σου, ενώ ο Πλούταρχος είχε τονίσει πως «Εν παντί δει καιρώι το δίκαιον επικρατείν» , δηλαδή πως σε κάθε περίπτωση πρέπει να επικρατεί το δίκαιο. Πράγματι, η δικαιοσύνη είναι το πιο μεγάλο συμφέρον του ανθρώπου στη γη, ο δεσμός που συγκρατεί τα πολιτισμένα όντα και τα πολιτισμένα έθνη και, εάν αυτή κυβερνούσε τον κόσμο, η λέξη ευσπλαχνία θα ήταν άγνωστη ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά και περιττή.

Αλήθεια, ποια στάση τηρούν οι σημερινοί άνθρωποι, ακόμη και οι Χριστιανοί, απέναντι σε αυτή την αρετή της δικαιοσύνης; Και οι σημερινοί άνθρωποι αναγνωρίζοντας θεωρητικά την αξία της δικαιοσύνης φρόντισαν να καθιερώσουν κάποιους κανόνες «διεθνούς δικαίου» και όρισαν μάλιστα θεματοφύλακα αυτών τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) που ίδρυσαν τον Οκτώβριο του 1945, μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και τις ολέθριες συνέπειές του. Είναι αλήθεια πως και ο Οργανισμός αυτός δε δικαίωσε το όνομά του και δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στη σοβαρή αποστολή του πρώτα πρώτα γιατί πολλές φορές έκανε επιλεκτική απονομή του δικαίου και έπειτα γιατί ο ίδιος στηρίζεται σε μιαν ανισότητα, μια αδικία που ευνοεί το λεγόμενο «δίκαιο του ισχυρού». Τα πέντε μόνιμα μέλη του, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Μεγάλη Βρετανία κι η Γαλλία, διαθέτουν το δικαίωμα του «βέτο» και μπορούν να μπλοκάρουν οποιαδήποτε απόφαση. Επαληθεύεται, έτσι, ο Πασκάλ, που υποστήριζε πως η δύναμη/ εξουσία και η δικαιοσύνη δε συμβιβάζονται, γιατί η δύναμη/ εξουσία ποτέ δεν παραδέχτηκε τη δικαιοσύνη, λέγοντάς της πως είναι άδικη, ενώ η ίδια είναι δίκαιη. Και έτσι μη μπορώντας να κάνουμε δυνατό το δίκαιο κάναμε δίκαιο το δυνατό. Εξάλλου, όλοι οι αυταρχικοί ηγέτες, όπως ο Πούτιν και ο Ερντογάν, επικαλούνται το «διεθνές δίκαιο» που μπάζει από παντού, όταν θέλουν να προωθήσουν τα άνομα και παράνομα συμφέροντά τους.

Ο Αριστοτέλης έλεγε πως «δικαιοσύνη είναι η αρετή η οποία συνίσταται στο να έχει ο καθένας τα δικά του, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου». Είχε δίκιο ο μεγάλος φιλόσοφος με την προϋπόθεση ότι ο Νόμος είναι σύμφωνος με την ηθική, γιατί δυστυχώς και οι νόμοι εξυπηρετούν πολλές φορές διάφορες σκοπιμότητες και μικροπολιτικές. Η δικαιοσύνη είναι τετράγωνη, ίση και όμοια σε όλα τα σημεία της, έλεγε ο Πυθαγόρας. Δυστυχώς, σήμερα αυτή θεωρείται ένας ζυγός που τη βελόνα του ο κάθε άνθρωπος τη βλέπει λοξά από τη δική του πλευρά. Όλοι προτιμούμε τη δικαιοσύνη που κλίνει λίγο προς το μέρος μας και εξυπηρετεί τα συμφέροντά μας.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν το δίκαιο άδικο και το άδικο δίκαιο και ο Σολομών είχε πει πως «όποιος κρίνει δίκαιο τον άδικο και άδικο τον δίκαιο είναι ακάθαρτος και βδελυρός ενώπιον του Κυρίου» (Παροιμ. ΙΕ 15: Ος δίκαιον κρίνει τον άδικον, άδικον δε τον δίκαιον ακάθαρτος και βδελυρός παρά Κυρίωι». Και ο Ησαϊας είχε πει «Αλίμονο σε αυτούς που θεωρούν το πονηρό καλό και το καλό πονηρό και αυτοί που θεωρούν το πικρό γλυκό και το γλυκό πικρό (Ουαί οι λέγοντες το πονηρόν καλόν και το καλόν πονηρόν * οι τιθέντες το πικρόν γλυκύ και το γλυκύ πικρόν). Και ο Κύριλλος διατύπωσε μια παρόμοια άποψη λέγοντας «το να απονέμεις ίσα σε άνισους είναι χαρακτηριστικό της πιο μεγάλης αδικίας» (Το απονέμειν ίσα της ανίσοις της μεγίστης εστί αδικίας).

Η δικαιοσύνη, δυστυχώς, από ηθικό αίτημα συνεχώς αποστασιοποιείται ως πράξη και ποτέ δεν ολοκληρώνεται. Το δίκαιο που κομπάζει αλαζονικά αρχίζει να γίνεται αδικία, γι’ αυτό άλλωστε ο Κικέρων λέει πως πολλές φορές η «άκρα δικαιοσύνη άκρα αδικία εστί» ( Summum jus summa injuria est). Όλοι, λοιπόν, κόπτονται για τη δικαιοσύνη και το δίκαιο. Το ζήτημα είναι τι θεωρεί κανείς δίκαιο και αν είναι πραγματικά διατεθειμένος να το εφαρμόσει……..