Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

Στο πολύτιμο βιβλίο «Κώδηξ Ιεράς Εκκλησίας της Κοινότητος Σκαλοχωρίου "Άγιος Γεώργιος"», που εξέδωσε ο Σύλλογος Σκαλοχωριτών Λέσβου το 2005 και επιμελήθηκε ο φιλόλογος και σχολικός σύμβουλος Χρήστος Χατζηλίας, περιέχεται το μεταγραφημένο ομώνυμο χειρόγραφο του εικονιζόμενου Ανέστη Θεοδοσίου, γραμματέα της Κοινότητας τα έτη 1868-1914.

Στην ομιλία μου με τίτλο «Η απελευθέρωση του Σκαλοχωρίου στις 9-12-1912», στην αίθουσα του Συλλόγου Σκαλοχωριτών στην Αθήνα, το μεσημέρι της Κυριακής 10-12-2012, θα αναφερθώ και στην επιβεβαίωση των αποσπασμάτων του Θεοδοσίου, επισημαίνοντας τα εξής:

Α) Ο Θεοδοσίου γράφει: «Μετά την πτώσειν του Όρους Κλαπάδου έρχεται πλέον και η ελευθερία Σκαλοχωρίου τη εννάτη 10βρίου 1912 ημέρα Κυριακή μετά την θείαν λειτουργείαν εφάνησαν πρόσκοποι Αντάρτοι κατά πρώτον έος 10 άτομα οπλοισμένοι».

Ο Πλωμαρίτης καπνέμπορος, Αρχηγός των Προσκόπων ανταρτών, οπλαρχηγός Δημήτριος Στεφάνου, την επαύριο της απελευθέρωσης του Σκαλοχωρίου, έστειλε επιστολή στον αρχηγό των επιχειρήσεων ταγματάρχη Αλέξανδρο Μανουσάκη γράφοντας ότι μετέφερε 31 Τούρκους στρατευμένους από το Σκαλοχώρι στη φρουρά της Μονής Λειμώνος. Τη χαρακτηριστική αυτή επιστολή, της συνεργασίας του ταγματάρχη με τον οπλαρχηγό, την ανέσυρα από τα αρχεία του Γενικού Επιτελείου Στρατού και έχει ως εξής:

«Κύριε Ταγματάρχα. Σήμερον 10 του μηνός μετέφερα 27 αιχμαλώτους 3 δεκανείς και ένα επιλοχία, τους παρέδωσα εις την φρουράν του Μοναστηρίου. 4 τσουβάλια σφαίρας, 26 Μαρτίνη και 20 λόγχας. Άπαντες έφεδροι με τας στολάς των, υπάρχουν πολλοί εις διαφόρους τρώγλας ευρισκόμενοι. Διάταξέ μου τηλεγραφικώς να τους συλλάβω και καθαρίσω τα βορειοδυτικά χωριά, αλλά θέλω 10 στρατιώτας και όχι αντάρτας. Συνέλαβα και έτερα 20 μαρτίνι τα οποία τα έδωσα εις την Δημογεροντίαν Βατούσας, διότι τρομοκρατούνται ακόμα πολλά χωρία. Σε ασπάζομαι Δ. Στεφάνου. Μοναστήριον 10 Δεκεμβρίου 1912».

Β) Ο Θεοδοσίου γράφει: «Τη δωδεκάτη του αυτού Μηνός, μας ήλθε Αρχηαστινόμος με εξ, επτά πεζοναύτας εκ πέτρας». Η εφημερίδα "Σάλπιγξ", στις 15-12-1912, αναφέρει την επίσκεψη του αστυνόμου της Πέτρας Δημήτρη Αντωνιάδη, γράφοντας:

«Περί τους εκατόν οπλίται του τουρκικού στρατού αποσπασθέντες εκ του κυρίου σώματος και περιπλανηθέντες τήδε κακείσε κατέφυγον εσχάτως εις το χωρίον Σκαλοχώρι όπου παρέδοσαν τα όπλα των εις τον εκεί προύχοντα κ. Χ# Ηλίαν. Επειδή εξέφρασαν την επιθυμίαν των όπως παραδοθούν μόνον εις τακτικόν στρατόν διά τούτο ανεχώρησε προς παραλαβήν των ο εν Πέτρᾳ αστυνόμος κ. Δ. Αντωνιάδης μετ' αγήματος πεζοναυτών και πολιτοφυλάκων».

Γ) Ο Θεοδοσίου γράφει: «Τη δε 16=17, Έφθασεν ο Φρόαρχος του Μολύβου, κύριος Αθανάσιος Σαραντόπουλος με 150 στρατιώτας. {...} Μετά τρεις ημέρας αναχωρεί ο Φρόαρχος μετά του στρατού εις χωρίον φίλια αφήσας προς ημάς 20 στρατιότας και 10 δια Ανεμώτιαν δεν τη επεσκέφθη όμος».

Όπως γράφει στις 29-12-1912 η εφημερίδα "Λαϊκός Αγών", η μη απελευθέρωση της Ανεμώτιας από τον Φρούραρχο του Μολύβου λοχαγό Σαραντόπουλο στις 17 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε τελικά την παραμονή των Χριστουγέννων, στις 24-12-1912, ως εξής:

«ΕΞ ΑΝΕΜΩΤΙΑΣ. Υποδοχή αποσπάσματος. Την παρελθούσαν Δευτέραν 24 λήγοντος, απόσπασμα εκ 17 ανδρών του πεζικού υπό ένα λοχίαν επεσκέφθη και το ημέτερον χωρίον. Ολόκληρον το χωρίον μας έχον επί κεφαλής τους αξιοτίμους δημογέροντας, τους ιερείς και τον διδάσκαλον μετά των μαθητών εξήλθον εις προϋπάντησιν των ελευθερωτών μας και με ζητωκραυγάς και επευφημίας τους ωδήγησαν εις την ιεράν εκκλησίαν της Μεταμορφώσεως όπου ετελέσθη πανηγυρική δοξολογία.

Κατά ταύτην εξεφώνησε λόγον ο κάλλιστος διδάσκαλός μας κ. Νικόλαος Παπαευστρατίου, εξάρας τας αρετάς του απελευθερωτού Ελληνικού στρατού καταλήξας εις ουρανομήκεις ζητωκραυγάς υπέρ του Βασιλέως, του Διαδόχου, του Βενιζέλου και του στρατού. Είτα διηυθύνθησαν εις το σχολείον, όπου οι μαθηταί έψαλλον διάφορα ωραία και πατριωτικά άσματα ενθουσιάσαντα το κατακλύσαν αυτό πλήθος, το οποίον εν εξάλλω ενθουσιασμώ εζητοκραύγαζε.

Πολλαί δε περιποιήσεις επιδαψιλεύθησαν εις τους αγαπητούς στρατιώτας μας, οίτινες έμειναν κατενθουσιασμένοι. Εκ τούτων έμειναν 10 μόνον άνδρες προς φρούρησιν του χωρίου υπό ένα δεκανέα, των λοιπών αναχωρησάντων όπου το καθήκον τους εκάλει. Ανεμώτια 26/12/912».                                   

Αριστείδης Κυριαζής

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.