Σύμφωνα με την Διεθνή Εκπαιδευτική Έρευνα, που διεξάγεται ανά τριετία από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (PISA), η επίδοση των Ελλήνων μαθητών που ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, στα δημόσια σχολεία, είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης). Σε σύνολο 37 χωρών, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 4^η θέση από το τέλος, ως προς την επίδοση των μαθητών στην κατανόηση κειμένου, στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες.

Σημαντικές, επίσης, είναι οι παρακάτω, δύο διαπιστώσεις: Α. ότι οι χώρες που διακρίνονται στην επίδοση των μαθητών τους είναι αυτές που παρουσιάζουν και την μεγαλύτερη ανάπτυξη (πρώτες στη σειρά, η Σιγκαπούρη, η Κίνα, η Ν. Κορέα, η Ιαπωνία, το Χονγκ Κόνγκ, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γερμανία…).

Και Β. ότι η επίδοση των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων στην χώρα μας είναι κατά 68 μονάδες υψηλότερη από την επίδοση των μαθητών των δημόσιων σχολείων (δυο χρόνια μπροστά, ως προς τις γνώσεις και τις ικανότητες).

Η υστέρηση των εκπαιδευόμενων αποδίδεται -γενικά- στους εξής λόγους:1.στις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. 2. Στις σχολικές υποδομές. 3.στην επάρκεια του επιστημονικού προσωπικού. 4. σε ενδοσχολικούς και εξωσχολικούς παράγοντες. 5. Στην εξάρτηση από την κεντρική κυβέρνηση.

Ασφαλώς , η οικονομική κατάσταση, το κοινωνικό, πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο, στο οποίο βρίσκεται η οικογένεια, οι αρχές και τα πρότυπα με τα οποία θα γαλουχηθεί το παιδί μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον επηρεάζουν την ηθικοπνευματική ανάπτυξη και την διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού.

Σημαντική, επίσης, είναι και η συμβολή της σύγχρονης υλικοτεχνικής υποδομής για την κανονική λειτουργία και απόδοση του σχολείου. Σημαντικές και οι μέθοδοι διδασκαλίας και τα εποπτικά μέσα·κατά την γνώμη μου, όμως, σημαντικότερος και απόλυτα καθοριστικός είναι ο ρόλος του ΔΑΣΚΑΛΟΥ και του ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ της σχολικής μονάδας. Ο δάσκαλος που διαθέτει την επιστημονική επάρκεια και την παιδαγωγική ευαισθησία , που πιστεύει και είναι αφοσιωμένος στο λειτούργημά του μπορεί -ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες- να εξουδετερώσει και την επίδραση των αρνητικών παραγόντων και να διαπλάσει «ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».

Το πρόβλημα της χώρας μας, σε σχέση με την δημόσια Εκπαίδευση, είναι πώς θα απελευθερωθεί ο Έλληνας εκπαιδευτικός από την δουλειά του σε μια στείρα συντεχνιακή λογική, που προτάσσει τα συμφέροντα του «Κλάδου» έναντι του συμφέροντος των μαθητών και της Εκπαίδευσης. Και, βεβαίως, δεν υποτιμώ την σημασία της «απελευθέρωσης» του εκπαιδευτικού λειτουργού από τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει και τα οποία τον επηρεάζουν αρνητικά στην εκπαιδευτική λειτουργία του· θεωρώ, όμως, ότι πρέπει πρώτα να καταξιωθεί στην κοινωνική συνείδηση αποδεικνύοντας ότι «παράγει», ορατά και μετρήσιμα αποτελέσματα -όπως αυτά που παρουσιάστηκαν από την έρευνα της PISA- να πρωταγωνιστήσει, πρώτα, στην προσπάθεια αναβάθμισης της παιδείας, στηρίζοντας τις μεταρρυθμίσεις που ψηφίζονται στο ελληνικό Κοινοβούλιο και οι οποίες αποτελούν αιτήματα και έχουν την αποδοχή της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.

Ο δάσκαλος, που διδάσκει και αξιολογεί καθημερινά την απόδοση των μαθητών του, δεν είναι λογικό και αποδεκτό να αρνείται την αξιολόγηση που αφορά τον ίδιον. Δεν μπορεί να αρνείται στους γονείς και στην πολιτεία το δικαίωμα να ελέγχουν και να αξιολογούν το ποσοτικό και ποιοτικό αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής του λειτουργίας.

Σε όλες τις προηγμένες χώρες, οι εκπαιδευτικοί -και γενικά οι δημόσιοι υπάλληλοι- αξιολογούνται, επιμορφώνονται και ελέγχονται ως προς την επίδοσή τους. Και κανείς δεν προάγεται βαθμολογικά και μισθολογικά, χωρίς -προηγουμένως- να έχει αξιολογηθεί. Αντίθετα στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση -κατά παγκόσμια πρωτοτυπία- οι εκπαιδευτικοί διορίζονται, μονιμοποιούνται, προάγονται μισθολογικά και βαθμολογικά και -τελικά- συνταξιοδοτούνται, χωρίς -ποτέ- να έχουν αξιολογηθεί!

Και όσον αφορά στον ρόλο του Διευθυντή της σχολικής μονάδας: η εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία του σχολείου οφείλεται -σε ένα μεγάλο βαθμό- στον άξιο και με ανεπτυγμένη συνείδηση ευθύνης εκπαιδευτικό που αναλαμβάνει την διεύθυνση του σχολείου. Κατά τον «παραδοσιακό» ελληνικό τρόπο -γενικά σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης- οι προϊστάμενοι επιλέγονται με κριτήρια που δεν έχουν σχέση με την αξιοκρατία και, ειδικότερα, με την αξιολόγηση της ικανότητάς τους για την διοίκηση μιας εκπαιδευτικής μονάδας.

Γι’ αυτό το σύνηθες φαινόμενο που παρατηρείται στην διοίκηση των εκπαιδευτικών μονάδων είναι οι -«εκλεκτοί» από την εκάστοτε κυβερνώσα παράταξη- προϊστάμενοι να αντιμετωπίζουν με «συνδικαλιστική» (ή κομματική) λογική τα οργανωτικά και λειτουργικά προβλήματα στον τομέα της ευθύνης τους, να μην τολμούν να …κακοκαρδίσουν τους συναδέλφους τους εκπαιδευτικούς και να παραμένουν αδρανείς μπροστά σε φαινόμενα που υποβαθμίζουν την απόδοση των εκπαιδευτικών μονάδων που διευθύνουν.

Εάν θέλουμε, λοιπόν, να βελτιώσουμε το γνωστικό και, ευρύτερα, το μορφωτικό επίπεδο των μαθητών στα δημόσια σχολεία μας, πρέπει -πρωτίστως- να βελτιώσουμε το επίπεδο αυτών που διδάσκουν τα παιδιά του ελληνικού λαού -και, μάλιστα, τα παιδιά των μη προνομιούχων που φοιτούν στην δημόσια Εκπαίδευση.

Αλλά, για να επιτευχθεί αυτός ο -αυτονόητος- στόχος, πρέπει να ξαναπιάσουμε το… νήμα του ελληνικού Διαφωτισμού που ξεκίνησε με τον Κοραή, συνεχίστηκε με τον Δελμούζο, τον Γληνό, τον Κουντουρά και τον Τριανταφυλλίδη και σταμάτησε στον Παπανούτσο.

Θα χρειαστεί να γίνει το ιστορικό θαύμα: οι συνδικαλιστικές ηγεσίες των εκπαιδευτικών να συμφωνήσουν τον μήνα Ιούλιο -που είναι κλειστά τα σχολεία, αλλά που δεν είναι μήνας διακοπών- οι εκπαιδευτικοί να παρακολουθούν επιμορφωτικά σεμινάρια. Και οι εκπαιδευτικοί που θέτουν υποψηφιότητα ή επιλέγονται για τις διευθυντικές θέσεις στην Εκπαίδευση να παρακολουθούν ειδικά μαθήματα Διοίκησης Εκπαιδευτικών Μονάδων.

Έτσι -και μόνον τότε- μπορούμε να ελπίσουμε ότι θα « κάνουμε άλμα γρηγορότερο από την φθορά» και θα ανακόψουμε την πορεία της χώρας μας προς την παρακμή.