Μια πολύ σημαντική αλλαγή για την παγκόσμια ελαιοκομία προωθείται αυτή την περίοδο, η οποία και θα ανατρέψει πλήρως τα δεδομένα, απειλώντας με αφανισμό τον κλάδο στα νησιά. Τα ποιοτικά κριτήρια του παρθένου και του έξτρα παρθένου ελαιολάδου προβλέπεται να γίνουν πολύ πιο αυστηρά, τα εξευγενισμένα (ραφιναρισμένα) ελαιόλαδα δε θα μπορούν να τυποποιηθούν ως ελαιόλαδα και κατά συνέπεια θα υποβαθμιστεί πολύ η αξία τους. Οι κίνδυνοι και οι προκλήσεις που θέτει το νέο πλαίσιο, είναι τεράστιας οικονομικής σημασίας για την Ελλάδα και τη Λέσβο.

Είναι σίγουρο πως μετά την εφαρμογή των νέων κανόνων, η ελαιοκομία θα αλλάξει ριζικά.

Τεράστιες εκτάσεις παραδοσιακών ελαιώνων σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου θα τεθούν εκτός παραγωγής, εκατοντάδες χιλιάδες μικροί παραγωγοί θα χάσουν το εισόδημα που αποκομίζουν από αυτή την παραγωγή, ενώ στην αγορά θα κυριαρχήσει το ελαιόλαδο που παράγεται σε υπερεντατικούς ελαιώνες. Με τη σημερινή ανάλυση επιδιώκουμε να ανοίξουμε τη συζήτηση για το θέμα, καθώς υπάρχουν πολλές πτυχές που θα αναλύσουμε τις επόμενες ημέρες.

Τo θέμα έφερε στη δημοσιότητα με άρθρο του ο Βασίλης Ζαμπούνης στο Olivenews.gr. Το νέο πλαίσιο αποτελεί εισήγηση της Επιτροπής Ελαιολάδου της Καλιφόρνιας προς τις αρχές της συγκεκριμένη πολιτείας. Από τη στιγμή που θα υιοθετηθούν, θα γίνουν νόμος της πολιτείας και είναι ζήτημα χρόνου να ισχύσουν σε όλες τις ΗΠΑ. Η Καλιφόρνια διαθέτει τεράστιους ελαιώνες (υπερεντατικές καλλιέργειες) και οι ΗΠΑ είναι μια από τις πιο δυναμικές αγορές για το ελαιόλαδο, καθώς ετησίως καταναλώνει 300.000 τόνους λάδι, κάτι λιγότερο από το 10% της παγκόσμια παραγωγής. Συνεπώς είναι ζήτημα χρόνου από τη στιγμή που θα υιοθετηθούν οι νέες ρυθμίσεις από τις Αρχές των ΗΠΑ, να υιοθετηθούν και από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου και τις Αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το νέο πλαίσιο

Τα βασικά σημεία του νέου πλαισίου είναι η μείωση της οξύτητας του έξτρα παρθένου ελαιολάδου από τα 0,8 δέκατα στα 0,5 δέκατα και του παρθένου από τους δύο βαθμούς στον έναν. Τα ελαιόλαδα που διατίθεται στην κατανάλωση, μπορεί να έχουν τέσσερις τύπους: α) έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, β) παρθένο ελαιόλαδο, γ) μείγμα εξευγενισμένου με παρθένο ή έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και δ) εξευγενισμένο ελαιόλαδο.

Τα μείγματα ραφιναρισμένου ελαιολάδου με παρθένο δε θα μπορούν να φέρουν το τίτλο «ελαιόλαδο». Οι όροι «αγνό» και «ελαφρύ» καταργούνται επειδή θεωρούνται παραπλανητικοί. Καταργείται και ο όρος λαμπάντε (βιομηχανικό στα ελληνικά) και αντικαθίσταται από τον όρο crude (ακατέργαστο στα ελληνικά).
Όπως ήδη αναφέραμε πιο πάνω, οι χημικοί δείκτες του ελαιολάδου με βάση την πρόταση της Επιτροπής Ελαιολάδου της Καλιφόρνιας, θα γίνουν πολύ πιο αυστηροί.

Τέλος οι μικροί ελαιώνες

Η τάση για αυστηροποίηση των χημικών χαρακτηριστικών του ελαιολάδου δεν είναι καινούργια, έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια. Πρώτα στην Ιταλία και στη συνέχεια στην Ελλάδα. Όσοι την υποστηρίζουν, πιστεύουν πως θα βγουν ωφελημένοι οι παραγωγοί εξτρίσιμων ελαιολάδων. Επειδή δε, η Ελλάδα διαθέτει μεγάλες ποσότητες ελαιολάδων αυτής της κατηγορίας, εκτιμούν πως κερδισμένοι θα βγουν όλοι οι παραγωγοί του κλάδου, ή τουλάχιστον η μεγάλη τους πλειοψηφία.

Τα νέα χημικά όρια για το έξτρα παρθένο και παρθένο ελαιόλαδο τίθενται για εμπορικούς σκοπούς και όχι ως αποτέλεσμα επιστημονικών ερευνών που στοχεύουν στην προστασία του καταναλωτή. Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα βιομηχανικά λάδια, η τιμή των οποίων αναμένεται να υποχωρήσει ραγδαία, καθώς δε θα μπορούν να πουληθούν ως ελαιόλαδα και σχεδόν υποχρεωτικά θα χρησιμοποιούνται μόνο σε μείγματα με σπορέλαια.

Η επίτευξη των χημικών χαρακτηριστικών για το έξτρα παρθένο και παρθένο ελαιόλαδο που προτείνει η Επιτροπή Ελαιολάδου της Καλιφόρνιας, απαιτεί πολύ στενή επιστημονική παρακολούθηση των ελαιώνων, εκτεταμένη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, εκμηχάνιση της παραγωγής και κατά συνέπεια μεγάλες επενδύσεις.

Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να ξεχάσουμε την παραδοσιακή ελαιοκομία που αναπτύχθηκε στη λεκάνη της Μεσογείου επί αιώνες και δίνει εισόδημα έως τις μέρες μας σε εκατομμύρια παραγωγούς. Μόνο στη Λέσβο, οι παραγωγοί ελαιολάδου προσεγγίζουν τους 20.000, οι οποίοι διαθέτουν μικρούς ορεινούς και ημιορεινούς ελαιώνες. Οι ελαιώνες αυτοί είναι αδύνατο να μετατραπούν σε υπερεντατικούς και το ίδιο ισχύει και για όλα τα νησιά του Αιγαίου. Αυτό σημαίνει πως αν υιοθετηθεί η παραπάνω πρόταση, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι ελαιώνες της Λέσβου και όλου του Αιγαίου θα εγκαταλειφτούν και η παραγωγή ελαιολάδου θα μεταφερθεί σε πεδινές περιοχές.
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.