Μεγάλες ανατροπές στην κατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων στα νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα το Νομό Λέσβου θα φέρει η νέα ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική). Βασικό κριτήριο για τη λήψη των επιδοτήσεων είναι ο δικαιούχος παραγωγός να λάβει το χαρακτηρισμό του ενεργού αγρότη. Δηλαδή του παραγωγού που δεν κατέχει απλά μια επιλέξιμη προς επιδότηση έκταση, αλλά πράγματι παράγει αγροτικά προϊόντα. Με βάση τη συμφωνία για την ΚΑΠ, ενεργοί αγρότες θεωρούνται εκείνοι που λαμβάνουν τουλάχιστον το 5% του εισοδήματός τους από την αγροτική παραγωγή. Στο ποσοστό αυτό δε συμπεριλαμβάνονται κάθε μορφής αγροτικές επιδοτήσεις. Κατά συνέπεια, αφορά μόνο στο εισόδημα που απέκτησαν οι παραγωγοί από την πώληση των αγροτικών προϊόντων που παρήγαγαν.

Συνεταιριστές τής ΠΑΣΕΓΕΣ εκτιμούν ότι το ποσοστό τού 5% είναι πολύ μικρό και θα πρέπει να αυξηθεί ως το επίπεδο που ισχύει για το χαρακτηρισμό ενός παραγωγού ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότη. Σύμφωνα με νόμο που ψηφίστηκε επί υπουργίας Κατερίνας Μπατζελή, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες χαρακτηρίζονται οι παραγωγοί εκείνοι που το 35% του εισοδήματός τους προέρχεται από την αγροτική παραγωγή. Το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 25% όταν πρόκειται για παραγωγούς που ζουν και εργάζονται στα νησιά του Αιγαίου.

Αρκεί μια υπουργική απόφαση για να αναπροσαρμοστεί το κριτήριο υπολογισμού του ελάχιστου αναγκαίου αγροτικού εισοδήματος ώστε να χαρακτηριστεί ένας παραγωγός ενεργός αγρότης. Η νέα ΚΑΠ δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να προσδιορίσουν την πλειοψηφία των μέτρων που καλούνται να εφαρμόσουν.

Αν ένας δάσκαλος, αστυνομικός, τραπεζοϋπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας, που ζει και εργάζεται σε νησί του Αιγαίου, έχει δηλωμένο εισόδημα 20.000 ευρώ, για να συνεχίσει να λαμβάνει αγροτικές επιδοτήσεις θα πρέπει να αποδεικνύει ότι έχει εισοδήματα από αγροτική παραγωγή που σύμφωνα με τις προβλέψεις τής ΚΑΠ ανέρχονται στα 1.000 ευρώ. Αν υιοθετηθεί η πρόταση των συνεταιριστών τής ΠΑΣΕΓΕΣ, το ποσό θα ανέλθει στα 5.000 ευρώ. Το προερχόμενο από την αγροτική παραγωγή εισόδημα θα πρέπει να αποδεικνύεται από τιμολόγια και τη φορολογική δήλωση του παραγωγού.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι από το 2014 ή το αργότερο από το 2015, οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και οι παραγωγοί θα υποχρεωθούν να τηρούν βιβλία εσόδων-εξόδων. Τα έσοδά τους από την αγροτική παραγωγή θα φορολογούνται με συντελεστή 13%. Μέχρι σήμερα, η πλειοψηφία των παραγωγών φορολογείται με συντελεστές τεκμαρτού εισοδήματος. Για παράδειγμα, παραγωγός που καλλιεργεί 20 στρέμματα ελιές, δηλώνει τα στρέμματα που καλλιεργεί και το τεκμαρτό εισόδημα ανά στρέμμα που προσδιορίζεται κάθε χρόνο από το Υπουργείο Οικονομικών, π.χ. 26 ευρώ. Το συνολικό τεκμαρτό εισόδημα στην περίπτωση αυτή, λοιπόν, ανέρχεται στα 520 ευρώ.

Όταν θα ξεκινήσει η τήρηση βιβλίων εσόδων-εξόδων, οι αγρότες θα πρέπει να δηλώνουν ως φορολογητέο εισόδημα τα καθαρά έσοδά τους.

Κέρδη και ζημίες
Κατά συνέπεια, οι αγρότες-παραγωγοί που θα καλύπτουν το εισοδηματικό κριτήριο, θα εξασφαλίσουν τις επιδοτήσεις που σήμερα λαμβάνουν, αλλά θα κληθούν να πληρώσουν σημαντικά μεγαλύτερο φόρο εισοδήματος από αυτόν που έως τώρα πληρώνουν.

Χαμένοι θα βγουν οι παραγωγοί που δε θα καλύπτουν το εισοδηματικό κριτήριο. Στη Λέσβο και τη Λήμνο το σύνολο των παραγωγών που λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις, ανέρχεται στους 20.000 περίπου. Από αυτούς, η συντριπτική πλειοψηφία είναι ελαιοπαραγωγοί με μικρό κλήρο. Γι’ αυτούς η ελαιοκαλλιέργεια είναι συμπληρωματική πηγή εισοδήματος κι αν υιοθετηθεί το εισοδηματικό κριτήριο που έθεσε η ΠΑΣΕΓΕΣ, θα χάσουν τις επιδοτήσεις που λαμβάνουν μέχρι τώρα.

Η μόνη επιλογή που έχουν για να διασώσουν τις επιδοτήσεις τους, είναι να ενταχθούν στην κατηγορία των μικρών αγροτών. Οι μικροί αγρότες μπορούν να λαμβάνουν επιδοτήσεις έως 1.250 ευρώ το χρόνο και απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις που θέτει η νέα ΚΑΠ. Όμως δε θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε προγράμματα Νέων Αγροτών, Σχεδίων Βελτίωσης, Βιολογικής Γεωργίας, Ολοκληρωμένης Διαχείρισης κ.λπ..