Τα μεγάλα αποθέματα ελαιολάδου στην Ισπανία, η αναμενόμενη υψηλή παραγωγή σε όλη τη Μεσόγειο, σε συνδυασμό με τη φημολογούμενη πτώση της κατανάλωσης, δεν ευνόησαν την άνοδο των τιμών στην αγορά του ελαιολάδου.
Μικρής έκτασης κινητικότητα παρατηρείται στην αγορά του ελαιολάδου. Ωστόσο δεν υπάρχει ανοδικό κλίμα στις τιμές κι αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, διότι υπό φυσιολογικές συνθήκες από τα μέσα του Αυγούστου και μετά οι διαθέσιμες ποσότητες βρώσιμων ελαιολάδων είναι εξαιρετικά περιορισμένες, με αποτέλεσμα να καταγράφονται ανοδικές τάσεις στις τιμές τους.
Επρόκειτο για μια εποχική άνοδο των τιμών, η οποία κρατούσε μέχρι τις αρχές του Νοεμβρίου, δηλαδή μέχρι να μπουν στην αγορά οι πρώτες ποσότητες φρέσκου ελαιολάδου, που οδηγούσαν σε πτώση τις τιμές. Αλλά ήταν σημαντικό ότι οι τιμές ξεκινούσαν από ψηλά. Φέτος τα μεγάλα αποθέματα ελαιολάδου στην Ισπανία, η αναμενόμενη υψηλή παραγωγή σε όλη τη Μεσόγειο, σε συνδυασμό με τη φημολογούμενη πτώση της κατανάλωσης, δεν ευνόησαν την άνοδο των τιμών.
Χθες το μεσημέρι ο διευθυντής της ΕΑΣ Λέσβου, Στρατής Χατζηδημητρίου, μας έλεγε: «Πράγματι, υπάρχει μια μικρή κινητικότητα στην αγορά του ελαιολάδου, αλλά δεν μπορεί να πει κανείς ότι έχει ανοίξει η ζήτηση. Όσο για τις τιμές, το προηγούμενο δεκαήμερο κατέγραψαν ένα μικρό σκαμπανέβασμα και τίποτα περισσότερο.
Αυτοί που έχουν καλά έξτρα παρθένα λάδια μπορούν να ελπίζουν ότι θα πετύχουν οριακά καλύτερες τιμές το επόμενο διάστημα, αλλά αυτή η εκτίμηση δεν είναι σίγουρο ότι θα επιβεβαιωθεί.»
Και ο αισιόδοξος
Πιο απαισιόδοξος είναι στις εκτιμήσεις του ο ελαιοτριβέας Βασίλης Κοκκινοφόρος, ο οποίος θεωρεί ότι οι τιμές παραγωγού δεν έχουν περιθώρια ανόδου εκτός από τις μικρές μεταβολές που παρατηρούνται για συγκυριακούς λόγους.
Σε αδρές γραμμές τα στοιχεία που καθορίζουν την πορεία της αγοράς του ελαιολάδου είναι τα εξής:
- Η Ισπανία αναμένεται το Νοέμβριο να διαθέτει αποθέματα 800.000 τόνων ελαιολάδου. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει πιθανότητα το επόμενο διάστημα να αυξηθούν οι τιμές του ελαιολάδου λόγω έλλειψης πρώτης ύλης. Ούτε οι ισπανικοί συνεταιρισμοί δείχνουν διατεθειμένοι να δημιουργήσουν συνθήκες τεχνητής έλλειψης πρώτης ύλης, γνωρίζοντας καλά ότι στην παρούσα οικονομική συγκυρία τέτοιες επιλογές εμπεριέχουν πολύ μεγάλο ρίσκο.
- Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι τη νέα χρονιά αναμένεται παραγωγή ρεκόρ στη λεκάνη της Μεσογείου. Δηλαδή τα διαθέσιμα αποθέματα ελαιολάδου θα αυξηθούν πολύ περισσότερο.
- Η κατανάλωση ελαιολάδου παρουσιάζει στοιχεία κάμψης. Στην Ελλάδα παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι η κατανάλωση τυποποιημένου ελαιολάδου έχει καταγράψει πτώση γύρω στο 20%. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως μεγάλο ποσοστό από αυτές τις απώλειες έχει αντικατασταθεί από το εμπόριο χύμα λαδιού. Η κατανάλωση ελαιολάδου στην Ευρώπη δε δείχνει να ακολουθεί τους ελληνικούς ρυθμούς, αλλά ακόμη κι αν καταγράψει άνοδο, αυτή θα είναι πολύ περιορισμένη και δεν πρόκειται να απορροφήσει τα υπάρχοντα αποθέματα.
- Οι πληροφορίες από την Ισπανία αναφέρουν ότι αναμένεται τα ελαιόλαδα της νέας χρονιάς να είναι εξαιρετικά καλής ποιότητας. Κατά συνέπεια θα έχουν μεγάλο περιορισμό στις διαθέσιμες ποσότητες βιομηχανικού ελαιολάδου από την αγορά αυτή. Το στοιχείο αυτό, εφόσον επιβεβαιωθεί, θα δημιουργήσει πολλές ανατροπές στην αγορά. Η υπερεπάρκεια στα έξτρα παρθένα και τα παρθένα ελαιόλαδα εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε πτώση τις τιμές. Μαζί με τις τιμές των παρθένων και των έξτρα παρθένων ελαιολάδων, θα υποχωρήσουν και οι τιμές των βιομηχανικών, γιατί πολύ απλά όταν οι τυποποιητές μπορούν να βρουν παρθένα και έξτρα παρθένα ελαιόλαδα σε ικανοποιητικές τιμές, δεν έχουν κανένα λόγο να αγοράσουν βιομηχανικά ελαιόλαδα.
- Σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, την περίοδο 2010 - 2011 η παραγωγή ελαιολάδου στη Λέσβο θα κυμανθεί μεταξύ 12.000 και 15.000 τόνων.
Οι τιμές
Σύμφωνα με τον τελευταίο τιμοκατάλογο που εξέδωσε το παρατηρητήριο τιμών του περιοδικού «Ελιά και Ελαιόλαδο», η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου 0,3 βαθμών στη Σητεία κυμαίνεται στα 2,45 ευρώ το κιλό, ενώ στο Ηράκλειο το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο πωλείται προς 2,20 έως 2,35 ευρώ το κιλό. Στο Ρέθυμνο η τιμή έχει διαμορφωθεί στα 2,30 ευρώ το κιλό, όπως και στη Μεσσηνία. Λίγο ψηλότερη είναι η τιμή στη Λακωνία, στα 2,40 ευρώ το κιλό. Στη Λέσβο δεν υπάρχει τιμή για τα ελαιόλαδα αυτής της ποιότητας διότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες ποσότητες προς πώληση. Στην Ιταλία οι τιμές είναι σε πολύ καλύτερα επίπεδα, αφού κυμαίνονται από τα 2,65 έως τα 2,80 ευρώ το κιλό.
Όλες οι παραπάνω τιμές αφορούν ποσότητες ενός βυτίου τουλάχιστον, παραδοτέου έξω από την πόρτα του ελαιοτριβείου στο οποίο είναι αποθηκευμένο.
Η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου των 0,8 βαθμών στη Σητεία είναι 2,25 ευρώ το κιλό και στη Μυτιλήνη 2,30 ευρώ, όπως και στην Λακωνία. Στην Ισπανία η τιμή για τα λάδια αυτής της ποιότητας είναι 1,95 έως 2,04 ευρώ το κιλό, ενώ Ιταλία κυμαίνεται μεταξύ 2,35 και 2,45 ευρώ το κιλό. Στα βιομηχανικά ελαιόλαδα, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Λέσβο, παρατηρούμε ότι η τιμή για το πεντάρι διαμορφώνεται στο 1,67 ευρώ το κιλό και στη Μεσσηνία και το Ρέθυμνο και στο 1,57 ευρώ. Στην Κέρκυρα είναι πολύ χαμηλότερα, στο 1,40 ευρώ το κιλό. Στην Ισπανία οι τιμές διαμορφώνονται στο 1,65 έως 1,80 ευρώ το κιλό και στην Ιταλία στο 1,70 ευρώ. Όπως στα έξτρα παρθένα, έτσι και στα βιομηχανικά οι τιμές αφορούν σε ποσότητες ενός βυτίου που παραδίδεται στην πόρτα του ελαιοτριβείου.
Συγκρίνοντας τις παραπάνω τιμές με αυτές που είχε ανακοινώσει το παρατηρητήριο πριν από δύο εβδομάδες, διαπιστώνουμε μια οριακή αύξηση στις τιμές του βιομηχανικού ελαιολάδου στη Λέσβο κατά 0,02 ευρώ.
Στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο των 0,3 βαθμών παρατηρούμε ότι η τιμή παρουσιάζει τάσεις υποχώρησης.
Με βάση τα όσα αναφέραμε πιο πάνω, είναι φανερό ότι τα περιθώρια ανόδου των τιμών είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Επιπλέον οι πιέσεις που δέχεται στον τομέα του εμπορίου το ελαιόλαδο σχεδόν μηδενίζουν τις πιθανότητες να γίνουν εμπορικά παιχνίδια. Μια πρακτική που ήταν πολύ συνηθισμένη τα προηγούμενα χρόνια.