Η απαξίωση του πολιτικού συστήματος στη χώρα μας έχει πια παγιωθεί κατά τα τελευταία χρόνια. Αποδεικνύεται από τη στάση των πολιτών στις πρόσφατες εκλογικές παντός τύπου αναμετρήσεις (με συνεχή αύξηση της αποχής), από τις δημοσκοπήσεις, από τις συζητήσεις στις παρέες μας, από την ολοένα και μεγαλύτερη αδρανοποίηση των πολιτών ως προς τα «κοινά». Η κοινωνία της φτώχειας των δεκαετιών του ‘50, ‘60 και ‘70, μετά από μια περίοδο αναλαμπών, έχει μετατραπεί σε κοινωνία της πλήξης.
Μετά και την παταγώδη αποτυχία της κυβέρνησης Καραμανλή σε όλους τους τομείς άσκησης πολιτικής, η χώρα μας χρειάζεται ριζικές αλλαγές σε θεσμούς, τρόπους άσκησης της εξουσίας, διανομή και αναδιανομή πλούτου κ.ά.. Όλες αυτές οι αλλαγές έχουν αποτυπωθεί με τους πέντε εθνικούς στόχους που έχει θέσει ο Γιώργος Παπανδρέου. Προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την υλοποίηση των στόχων αυτών, και με δεδομένη τη δυσπιστία των πολιτών, είναι η σκληρή σύγκρουση συμφερόντων. Κατά την άποψή μου, η «μητέρα» όλων των αλλαγών που απαιτούνται πρέπει να είναι οι δομικές αλλαγές του πολιτικού μας συστήματος. Το πολιτικό μας σύστημα είναι πια αναχρονιστικό, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα σύγχρονα προβλήματα της εποχής μας, δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις σημερινές ανάγκες και προσδοκίες των πολιτών. Η χώρα μας βιώνει ταυτόχρονη κρίση αξιών, πολιτικών θεσμών, αλλά και πολιτικού προσωπικού.
Αυτή η κρίση οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ελληνικό μοντέλο της κομματικοκρατούμενης δημοκρατίας αντί της κομματικής δημοκρατίας των δυτικών χωρών, στην εγκαθίδρυση του πελατειακού συστήματος με αποτέλεσμα τη στρέβλωση του πολιτικού γίγνεσθαι υπό την τρομοκρατία του πολιτικού κόστους. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν κυνηγάνε οι υποψήφιοι βουλευτές την ψήφο (που είναι το θεσμικά ορθό), αλλά το σταυρό, με αποτέλεσμα τον εθισμό της κοινωνίας στην πρακτική της ανταλλαγής. Και αυτό έχει ως συνέπεια την κατάργηση στην πράξη της θεμελιώδους αρχής της αντιπροσώπευσης διά της ανάδειξης των καλυτέρων, και αντί αυτής την πρακτική της διαμεσολάβησης εκπροσώπων προς την εξουσία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όμως, στρεβλώνεται η θεμελιώδης συνταγματική αρχή που αναφέρει πως… πηγή και φορέας των εξουσιών είναι ο λαός… Να γιατί κυριαρχεί η μικροπολιτική και η διαπλοκή στη χώρα μας, να γιατί βρίσκει φιλόξενους χώρους η διαφθορά, να γιατί λείπει η τόλμη για μεγάλες συγκρούσεις και επίλυση σοβαρών προβλημάτων που ταλανίζουν χρόνια την κοινωνία μας.
Εκτός όμως από αυτήν την παθογένεια, υπάρχει και μια άλλη εξίσου σημαντική. Οι καριερίστες πολιτικοί. Και αναφέρομαι σε όλα τα πολιτικά αξιώματα: βουλευτές, νομάρχες, δημάρχους. Η έννοια τού «υπηρετείν» το δημόσιο συμφέρον έχει πια χαθεί και έχει αντικατασταθεί από τον επαγγελματισμό των πολιτικών που προσπαθούν να επιβιώσουν με οποιονδήποτε τρόπο. Στην πορεία γίνονται απλοί διαχειριστές, αφού δε διαθέτουν πια ιδέες και καινοτόμο ματιά στα πράγματα. Ταυτόχρονα συμπιέζουν το σύστημα προς τα κάτω, με αποτέλεσμα την πολιτική υποεκπροσώπηση νεώτερων ηλικιών και φυσικά τη στέρηση του πολιτικού γίγνεσθαι από φρέσκιες ιδέες.
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για κατάργηση του σταυρού και μικτό σύστημα μονοεδρικών (πλειοψηφικό) και εδρών στην επικράτεια ανά περιφέρεια (με απλή αναλογική), πρόταση για την οποία έχει δεσμευθεί ο Γιώργος Παπανδρέου, υποστηρίζοντας μάλιστα πως αν δε γίνει αυτή η αλλαγή δε θα επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι, θα επιφέρει δραστικές αλλαγές στα πολιτικά δρώμενα της χώρας μας. Και κατά την άποψή μου, θα ήταν πιο ολοκληρωμένη αν προέβλεπε τις θητείες (δυο) σε όλα τα αξιώματα που προανέφερα, όπως ισχύει σε πολλές ώριμες και ποιοτικές δημοκρατίες εδώ και πολλά χρόνια.