Το διαδίκτυο είναι ένας χώρος που προσφέρει στο παιδί ή στον έφηβο την ευκαιρία να αντλήσει πλήθος αξιόπι­στων πληροφοριών, να αναπτύξει νέες φιλίες, να ενσαρκώσει πολλαπλούς ρόλους και χαρακτήρες μέσα από μια εικο­νική πραγματικότητα.

Ωστόσο, η χρήση του διαδικτύου εγκυμο­νεί διάφορους κινδύνους, αφού το παιδί μπορεί να έλθει σε επαφή με διάφορα ά­τομα, τα οποία μπορούν να κρυφτούν πί­σω από την ανωνυμία τους και να εκμεταλλευ­τούν την παιδική αφέλεια και περιέργεια. Η φύση του είναι ιδιαίτερα ελκυστική και αυτό έχει αποτέλεσμα την πολύωρη απασχόληση μαζί του. Αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται αθώο, όταν όμως ξε­περνά τα φυσιολογικά όρια μπορούμε να μιλήσουμε για εθισμό. Η επίμονη ενασχόληση με τον υπολογιστή μπορεί να υποδηλώνει ότι το παιδί βιώνει έντονη ανάγκη για απόσυρση, για απο­φυγή διαπροσωπικών επαφών και αναζήτησης νοήματος μέσω επαφής με την τεχνητή πραγμα­τικότητα. Οι παράγοντες που συνδέονται με την υπερβολική χρήση του διαδικτύου και του υπο­λογιστή γενικότερα μπορεί να είναι άγχος, κατά­θλιψη, διαταραχές προσωπικότητας, κοινωνική φοβία.
Οι γονείς θα πρέπει να ανησυχήσουν για το παιδί τους και να αναρωτηθούν αν έχει πέσει σ’ έ­να φαύλο κύκλο εξάρτησης, όταν εκείνο παρου­σιάζει τα εξής συμπτώματα:
- Έντονη ενασχόληση με τον υπολογιστή, η ο­ποία έχει συνέπειες στην οικογενειακή, κοινω­νική και σχολική του ζωή.
- Απότομη μείωση στη σχολική του επίδοση.
- Παραμέληση της διατροφής και της προσωπικής του ζωής.
- Πονοκέφαλοι, ίλιγγοι ή άλλες σωματικές ε­νοχλήσεις.
- Απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του.

Οι γονείς, προκειμένου αποφευχθεί αυτή η κατάσταση, θα χρειαστεί να δομήσουν μια ειλικρινή σχέση που θα στη­ρίζεται στο γόνιμο διάλογο. Επίσης, είναι σημαντικό να σταματήσουν να χρησιμοποιούν αναποτελεσματικούς τρόπους, όπως να απειλούν το παιδί ότι θα του πάρουν τον υπολογιστή, να διαπληκτίζονται μαζί του, να προκαλούν βλάβη στον υπολογιστή. Τέτοιου είδους χειρισμοί έχουν αποτέλεσμα να δυ­σχεραίνουν την επικοινωνία ανάμεσα στο παιδί και στο γονιό και το χάσμα μεταξύ τους να αυξάνεται καθώς και οι δύο πλευρές χάνουν τα όρια. Οι γονείς είναι απαραίτητο να γνωρίσουν αυτό το μέσο που έ­χει εισβάλει στη ζωή μας και παράλληλα να επιδεί­ξουν ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες του παιδιού τους στο internet. Οι γονείς που έχουν παιδί μικρότερης ηλικίας θα χρειαστεί να χρησιμο­ποιούν το διαδί­κτυο μαζί του, ώστε να του δίνουν τις κατάλληλες κατευθύνσεις όσον αφορά το ποιες ιστοσελίδες είναι κατάλληλες και αναλογικές με την ηλικία, με τα εν­διαφέροντα και την προσωπικότητά του. Αυτός ο τρόπος θα τους επιτρέψει να επιβλέπουν τις δραστηριότητές του και παράλληλα να ξοδεύουν δημιουρ­γικό χρόνο μαζί του.
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, ο υπολογιστής είναι καλό να βρίσκεται σε κοινόχρηστο και επιβλεπόμενο χώρο, ώστε να ελέγχεται διακριτικά η δραστηριότητα του παιδιού. Επίσης, οι γονείς πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι στο internet υ­πάρχουν επιτήδειοι, οι οποίοι επιθυμούν να τα ξεγελάσουν, γι’ αυτό θα πρέπει να προσέχουν, να μην αποκαλύπτουν προσωπικά τους στοι­χεία, να μη στέλνουν υλικό από το δικό τους υπολογιστή, να είναι επιφυλακτικά με όσα διαβά­ζουν ή βλέπουν ή τους λένε άλλοι χρήστες γιατί μπορεί να μην είναι αληθινά, αφού το διαδίκτυο έχει το προνόμιο της ανωνυμίας και συχνά τα ο­νόματα που χρησιμοποιούνται είναι ψευδώνυ­μα. Τέλος, να θέσουν σταθερό χρονικό όριο που το παιδί θα ασχολείται με τον υπολογιστή και παράλληλα να ενθαρρύνουν άλλες ελεύθερες δραστηριότητες, είτε με τους ίδιους είτε με συνομηλίκους του.

* Η Αποστολία Ντέκοβα είναι κλινική ψυχολόγος.