Το «Ε» με τον 72χρονο Μυτιληνιό Περικλή Τσιριγώτη, κάτοχο 16 διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και λάτρη της φωτογραφίας

Σε ένα παλιό σπίτι στην οδό Κυπαρισσίων, ζει ένας άνθρωπος που κάλλιστα θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει… «Κύρο Γρανάζη» της Μυτιλήνης. Απόφοιτος της Σχολής Ηλεκτροτεχνιτών της Μυτιλήνης, επισκευαστής ρολογιών, ραδιοφώνων, γραμμοφώνων, καμπαναριών, ερασιτέχνης φωτογράφος, αλλά και λάτρης του ποδηλάτου, ο Περικλής Τσιριγώτης έχει κατοχυρώσει στα 72 του χρόνια 16 διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ενώ στα χαρτιά του περιλαμβάνονται πολύ περισσότερες εφευρέσεις, που δεν έχει όμως ακόμη πατεντάρει. Τον επισκεφτήκαμε στο σπίτι του, είδαμε όλα όσα τον συντροφεύουν τόσα χρόνια, γνωρίσαμε την οικογένειά του και νιώσαμε κι εμείς τη μεγάλη του αγάπη για ό,τι έχει σχέση με την ηλεκτρονική και την ηλεκτρολογία, την πρώτη επαφή με την οποία είχε σε ηλικία έξι μόλις ετών.

Γεννήθηκε το 1940 στο Ίππειος, με πατέρα τσαγκάρη που τον… «ράβδιζε» για να τον πείσει να ακολουθήσει το επάγγελμά του. Ο Περικλής Τσιριγώτης, ωστόσο, δεν το έβαλε κάτω. Σε όλα τα παιδικά του χρόνια μελετούσε συνεχώς βιβλία, έχοντας αποφασίσει πως θα σπουδάσει ηλεκτρολόγος, ενώ στη Β΄ δημοτικού κατάφερε να κάνει την πρώτη του μικροεπισκευή.
Όπως θυμάται ο συγχωριανός του και πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ιππείου, Βαγγέλης Σάλτας, τη δεκαετία τού ’50 και πριν ακόμη έρθει το ηλεκτρικό ρεύμα στο χωριό, ο Περικλής είχε καταφέρει να δημιουργήσει το δικό του ηλεκτρικό κύκλωμα με διάφορες ενώσεις και να κάνει μια λάμπα να λειτουργήσει στο σημείο όπου βρισκόταν η μεγάλη μουριά του Ιππείου, εκεί όπου μαζεύονταν κάθε βράδυ οι γυναίκες του χωριού, αφήνοντας τους πάντες άφωνους.
«Ο Περικλής ήταν μυαλό ξυράφι», λέει ο κ. Σάλτας για το συγχωριανό του. «Πού τον έχανες, πού τον έβρισκες, κάτι θα μαστόρευε.»


Ο Περικλής Τσιριγώτης σήμερα, μπροστά από το αγαπημένο του τζουκ-μποξ (πάνω). Στα στενά της Μυτιλήνης με το αγαπημένο του παλιό εγγλέζικο ποδήλατο, που μετράει πάνω από μισό αιώνα ζωής (αριστερά). Στο εργαστήρι επισκευής ραδιοφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, στον Άγιο Συμεών, τη δεκαετία τού ‘70 (δεξιά)

Οι σπουδές στη Μυτιλήνη
Κόντρα λοιπόν στις προθέσεις του κυρ-Γιώργου, του πατέρα του, που είχε έρθει πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία και είχε παντρευτεί την ντόπια κυρα-Μαρία, σε ηλικία 17 ετών ο νεαρός Περικλής κατέβηκε στη Μυτιλήνη και σπούδασε για τέσσερα χρόνια στη Σχολή Ηλεκτροτεχνιτών της Βερναρδάκειου Σχολής, από την οποία αποφοίτησε με έπαινο για την άριστη επίδοσή του.
«Πάντα είχα κλίση στα ηλεκτρολογικά, ήταν κάτι με το οποίο ήθελα να ασχοληθώ, παρ’ όλο που ο πατέρας μου ήθελε να με κρατήσει κοντά του. Πήγαινα στο βουνό και διάβαζα, για να μη με βλέπει και νευριάζει. Μου άρεσε πολύ, όμως. Αυτά είναι πράγματα δοσμένα από το Θεό», λέει ο ίδιος για το έμφυτο ταλέντο του, που τον οδήγησε και σε πολλά άλλα μονοπάτια στη ζωή του.
Όσο σπούδαζε, νοίκιαζε ένα σπίτι στην περιοχή της Αλυσίδας, με τα λίγα χρήματα που του έδινε η οικογένειά του και δουλεύοντας παράλληλα ως παραπαίδι σε διάφορα ηλεκτρολογικά μαγαζιά, βοηθώντας τους ιδιοκτήτες τους σε κάθε είδους «θέλημα». Αργότερα κατάφερε να πιάσει «κανονική» δουλειά, από την οποία αμειβόταν με 300 δρχ. το μήνα, χρήματα που έδινε στους γονείς του, που με τέσσερα παιδιά τα έβγαζαν δύσκολα πέρα. Με το ποδήλατό του πήγαινε καθημερινά στη Σχολή και στη δουλειά, με το ποδήλατό του κατέβαινε και στο χωριό του κάθε Σαββατοκύριακο του χειμώνα για να βοηθήσει την οικογένειά του.
Με την αποφοίτησή του, έφυγε φαντάρος υπηρετώντας στην Αεροπορία για δυόμισι χρόνια, κερδίζοντας ωστόσο συνολικά 210 ημέρες τιμητικών αδειών, αφού αναλάμβανε να επισκευάσει όλα τα ρολόγια, τα ραδιόφωνα και τους ασυρμάτους.


Στην αποθήκη του σπιτιού του, με τα ποδήλατά του και τη μηχανή του (αριστερά). Στο Στρατό, παίζοντας μουσική (δεξιά)

Ραδιόφωνα, φωτογραφία και… BMW
Η μεγάλη του αγάπη για τη μουσική, τα ραδιόφωνα, τα γραμμόφωνα και ό,τι άλλο έπαιζε μουσική, τον συνόδεψε σε όλα τα χρόνια της ζωής του. «Από τα χέρια μου έχουν περάσει χιλιάδες ραδιόφωνα», λέει χαρακτηριστικά, μιλώντας για τα εργαστήρια που είχε ανοίξει κατά καιρούς τόσο στο Ίππειος και στη Μυτιλήνη, όσο και στην Αθήνα. Ειδικά στο χωριό του, έστησε το 1965 και το δικό του ραδιοφωνικό σταθμό, με τον οποίο έκανε εκπομπή βάζοντας τα αγαπημένα του ελληνικά τραγούδια, μέχρι που οι αρμόδιοι αποφάσισαν να τον «κλείσουν», αφού δεν είχε επίσημη άδεια.
Με επισκευές ραδιοφώνων ασχολήθηκε και στο εργαστήρι που είχε στον Άγιο Συμεών, στη Μυτιλήνη, αλλά και ως υπάλληλος σε μεγάλη αμερικανική εταιρεία με αντιπροσωπεία στην Αθήνα, απ’ όπου αμειβόταν με 16.000 δρχ. μισθό κάθε μήνα.
Ήταν η εποχή που είχε ήδη παντρευτεί τη σύζυγό του, Μαρία, που στην ηλικία των 14 ετών που πρωτοέγινε μάνα ήταν μια πανέμορφη κοπέλα. Παρ’ όλο όμως που με το μισθό εκείνο αγόραζε… «δύο σπίτια το μήνα», όπως λέει χαρακτηριστικά και ο ίδιος, προτίμησε να απαρνηθεί την οικονομική άνεση, για να ζήσει την περιπέτεια. Άφησε τη δουλειά του και με την BMW μηχανή που είχε αγοράσει σε ηλικία 23 ετών, αποφάσισε να συνεχίσει τις περιπλανήσεις του σε όλη την Ελλάδα, από την Καβάλα μέχρι την Πελοπόννησο, αλλά και στην Τουρκία.
Τόσο στα ταξίδια αυτά, όσο και όσο βρισκόταν στη Μυτιλήνη, ασκούσε πάντα το αγαπημένο του χόμπυ, που ήταν η Φωτογραφία. «Είχα ξεκινήσει από το 1955 να τραβάω, είχα τότε μια μηχανή αμερικάνικη παλιά. Μετά πήρα μια καλή μηχανή Kodak και άρχισα να συνεργάζομαι με το Βασιλείου στη Μυτιλήνη, που μου έδινε καλές μηχανές και για λογαριασμό του τραβούσα πορτραίτα, γάμους, τοπία κ.ά.. Μετά πήρα δική μου εκτυπωτική μηχανή και τύπωνα τις δικές μου ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Έχω φωτογραφίσει όλους τους γέρους του χωριού, έχω τραβήξει χιλιάδες φωτογραφίες», λέει για το χόμπυ του, μεγάλο μέρος του αποτελέσματος του οποίου βρίσκεται σήμερα στα χέρια του Πολιτιστικού Συλλόγου Ιππείου και χρησιμεύει για την Έκθεση Παλιάς Φωτογραφίας που πραγματοποιείται κάθε χρόνο.


Ακόμη και στο Στρατό επισκεύαζε ασυρμάτους και ραδιόφωνα (αριστερά). Σε ηλικία περίπου 20 ετών, με εμφάνιση πολύ… προχωρημένη για την εποχή του (δεξιά)

«Κύρος Γρανάζης» στη Μυτιλήνη
Εν τω μεταξύ, κάθε φορά που η γυναίκα του ήταν ετοιμόγεννη, επέστρεφαν στο χωριό τους. Έφεραν στον κόσμο συνολικά πέντε παιδιά, τέσσερις κόρες κι ένα γιο, και στα τέλη της δεκαετίας τού ’80 νοίκιασαν το σπίτι στο οποίο κατοικούν σήμερα οι δυο τους, στην οδό Κυπαρισσίων στο κέντρο της Μυτιλήνης.
Εκεί, μέσα σε παιδιά, ραδιόφωνα, μικροαντικείμενα κ.ά., ο κυρ-Περικλής ξεκίνησε να κάνει τις δικές του «εφευρέσεις». Την πρώτη από αυτές, τον «Ηλεκτρονικό Πιλότο Φανών Αυτοκινήτου», την κατοχύρωσε το 1976. Ήταν ένα κύκλωμα που κατάφερνε με αισθητήρα να κατεβάζει μόνο του σκάλα στα φώτα, για να μην «τυφλώνεται» ο οδηγός που ερχόταν από το αντίθετο ρεύμα. Στα χέρια του έχει συνολικά 16 κατοχυρωμένα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, μεταξύ των οποίων κερί που σβήνει μόνο του, χωνί που δέχεται υγρό χωρίς να χρειάζεται να σηκωθεί από το δοχείο κ.ά., ενώ οι εφευρέσεις του αγγίζουν τις 70, χωρίς ωστόσο να έχουν κατοχυρωθεί στην πλειοψηφία τους, αφού το κόστος για κάτι τέτοιο ήταν απαγορευτικό για τον ίδιο. Άλλες εφευρέσεις του δε θέλει να αποκαλύψει δημοσίως, γιατί ακόμη δεν έχουν λήξει ή δεν έχουν κατοχυρωθεί. Αρκετές όμως τις είδαμε και παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, δεδομένου μάλιστα ότι τις εφηύρε ένας άνθρωπος που πορεύτηκε τελείως μόνος του στη ζωή του, χωρίς περαιτέρω σπουδές και οικονομικές δυνατότητες.
«Τι να το κάνεις με τις εφευρέσεις; Χαμένος πήγε, θα μπορούσαμε τουλάχιστον να βοηθήσουμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας, αλλά δε μας στήριξε κανείς», λέει η σύζυγός του, αφού τόσες ώρες δουλειάς στο εργαστήρι που έχει εγκαταστήσει στο σπίτι τους, δεν έχουν αποφέρει κανένα οικονομικό όφελος.


Στο σπίτι του, με τη σύζυγό του, Μαρία, την κόρη του Βασιλική και την εγγονή του Μαρία (αριστερά). Η σύζυγός του, Μαρία, σε νεαρή ηλικία στο Ίππειος, με την κόρη τους Βασιλική (φωτό τραβηγμένη από τον ίδιο) (δεξιά)

Εκκρεμεί ένα σπίτι…
Σήμερα, ο Περικλής Τσιριγώτης συνεχίζει να μαστορεύει και να καταπιάνεται με ό,τι πέσει στα χέρια του. Έχει επισκευάσει χιλιάδες ρολόγια κάθε τύπου, από χειρός μέχρι τοίχου, ενώ συντηρεί και τα κωδωνοστάσια της Μητρόπολης και των ναών Ζωοδόχου Πηγής και Καγιανίου, κάνοντας κάτι που, σύμφωνα με τον ίδιο, κανείς άλλος στη Μυτιλήνη δε γνωρίζει πώς να κάνει. «Είναι κάτι που θέλει λεπτοδουλειά», λέει. «Εμένα βέβαια δε με ξέρει κανείς, αφού μου τα δίνουν από τα μαγαζιά, τα φτιάχνω και τους τα δίνω πίσω.»
Είναι άνθρωπος μοναχικός, αφού νιώθει πως δεν ταιριάζει με πολλούς. Κυκλοφορεί πάντα πάνω στο αγαπημένο του εγγλέζικο ποδήλατο της δεκαετίας τού ’50, που φροντίζει να συντηρεί τακτικά για να το έχει πάντα δίπλα του. Μαζί με αυτό, στην αποθήκη απέναντι από το σπίτι του φυλάει τα τέσσερα ακόμη ποδήλατά του, μάρκες που δεν κυκλοφορούν πια, καθώς και την παλιά του BMW, την οποία χρησιμοποιεί όταν ο καιρός είναι καλός για να κάνει εκδρομές σε όλο το νησί. Οι εκδρομές, ειδικά οι οικογενειακές, είναι άλλωστε μια από τις απολαύσεις που έχει στη ζωή του, με τη σύζυγό του, τα παιδιά του και τα εγγόνια του.
«Το ποδήλατο είναι ένα εργαλείο πολύ χρήσιμο, δε θέλει καύσιμο και είναι οικονομικό. Δυστυχώς, παρ’ όλο που απ’ όσο ξέρω στην Καρδίτσα έχουν κάνει ποδηλατόδρομους, στη Μυτιλήνη οι οδηγοί ακόμη δεν προσέχουν τους ποδηλάτες», λέει για το καθημερινό του μέσο μετακίνησης.


Στην Αθήνα, όταν εργαζόταν σε μεγάλη εταιρεία (αριστερά). Με την αγαπημένη του BMW μηχανή, σε ταξίδια στις Σέρρες και την Καβάλα (δεξιά)

Στο σπίτι του, σε διάφορες γωνιές φροντισμένα, το αγαπημένο του τζουκ-μποξ με τραγούδια λαϊκά και ρεμπέτικα και τη φωνή του Καζαντζίδη να συνοδεύει τη γνωριμία μας, ένα παλιό ραδιόφωνο των αρχών του προηγούμενου αιώνα, διάφορα τρανζίστορ και η εκτυπωτική του μηχανή για τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες που τραβούσε.
Μια κληρονομιά πολύτιμη για τα παιδιά και τα εγγόνια του, που δυστυχώς δεν έχει καταφέρει να μεταφέρει ακόμη στο σπίτι που άρχισε χρόνια πριν να χτίζει για την οικογένειά του, αφού τις εργασίες σταμάτησε η Πολεοδομία.
«Δεν έχετε κάτι που δεν έχετε κάνει, κ. Περικλή. Τα πάντα έχουν περάσει από τα χέρια σας», του λέμε λίγο πριν φύγουμε.
«Τι τα θες, τόσες εφευρέσεις στα ράφια μένουνε. Είμαι πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης…», απαντά, απογοητευμένος που δεν έχει μπορέσει να φτιάξει ένα πιο μεγάλο και καινούργιο σπίτι, που θα χωρούσε τα αγαπημένα του αντικείμενα και θα έδινε περισσότερες ανέσεις στον ίδιο και την οικογένειά του. Ευχόμαστε να τα καταφέρει, γιατί αυτό θα ήταν για τον ίδιο μια επιβράβευση, όπως αυτή που δεν είχε τόσα χρόνια που ασκεί το μεγάλο του ταλέντο.