Απαντώντας στην πρόταση Μουτζούρη για την προκυμαία της Μυτιλήνης

Το κυκλοφοριακό της μυτιληνιάς προκυμαίας αποτελεί αλήθεια το σοβαρότερο πρόβλημα της πόλης; Τόσο σοβαρό που να απαιτεί μια επίλυση τόσο δαπανηρή όσο το έργο της κατασκευής τεσσάρων (!) λωρίδων κυκλοφορίας με επιχώσεις στο λιμάνι και περιορισμό του πεζοδρομίου; Αυτό το άρθρο επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή στα φανερά, τα κρυμμένα και τα υπονοούμενα ζητήματα που θέτει πρόταση που ακούστηκε από εξέχον μέλος της κοινωνίας των Αθηνών.
Είναι αλήθεια ότι καμμιά φορά, όχι σε καθημερινή βάση και πολύ σπάνια τους χειμερινούς μήνες, μπορεί να συναντήσεις κίνηση στην προκυμαία. Το σύνολο της καθυστέρησης που προκύπτει ξεπερνά πολύ σπάνια το ένα τέταρτο της ώρας. Ενώ υπάρχει πάντα και η επιλογή της βόρειας παράκαμψης, την οποία επιλέγουν όλο και περισσότεροι κάτοικοι της πόλης, ειδικά οι πιο πρακτικοί. Οι υπόλοιποι προτιμάμε την προκυμαία για να χαζέψουμε περνώντας τον κόσμο και την όμορφη εικόνα της, γιατί αυτοί είναι και οι λόγοι που επιλέγουμε να ζούμε σε αυτήν εδώ την πόλη.
Σήμερα υπάρχουν δρόμοι οι οποίοι είναι αβίωτοι. Γιατί είναι στενοί και η κυκλοφορία σε αυτούς αυξημένη, όσο και απαξιωμένοι ως χώροι κατοικίας ακριβώς λόγω της έντονης και επικίνδυνα ταχείας κυκλοφορίας δικύκλων κυρίως και αυτοκινήτων.
Τολμά κανείς να ανοίξει την πόρτα στην οδό Θεοκρίτου, το στενό δρόμο που ενώνει τον Πλάτανο με την περιοχή του Παιδικού Σταθμού στο Συνοικισμό; Στη Λαγκάδα, πάλι, επί της οδού Ζωοδόχου Πηγής, ενός δρόμου με πολύ όμορφη αίσθηση γειτονιάς, επιλέγει πια κανείς να κατοικήσει; Και τούτο, αν και η οδός Ζωοδόχου Πηγής δεν είναι η αρμόζουσα έξοδος μίας πόλης προς το υπόλοιπο νησί.
Προτείνεται, λοιπόν, ένα έργο στην προκυμαία που θα επιτρέψει την αύξηση της ταχύτητας των οχημάτων από το Τελωνείο ως την πρώην Νομαρχία. Και στα ζητήματα που θέτει η αυξημένη ταχύτητα στην οδό Θεοκρίτου και στη Ζωοδόχου Πηγής τι απαντά ο προτείνων το έργο της προκυμαίας;
Δεν έχει δει τη βόλτα του καλοκαιριού; Το πεζοδρόμιο προς τη θάλασσα, αν και παραμελημένο, είναι το μοναδικό μέρος που μπορούμε να περπατήσουμε και να χαρούμε την εξαίρετη εικόνα της πόλης, της προκυμαίας χωρίς αυτοκίνητα που τρέχουν με ταχύτητα αποστάσεις λίγων δεκάδων μέτρων.
Σε τι είδους πόλη, λοιπόν, θέλουμε να ζούμε; Σε μια πόλη με φαρδείς δρόμους και διπλές λωρίδες κυκλοφορίας γεμάτες αυτοκίνητα και χωρίς πεζοδρόμια; Επιτρέπει η κλίμακα των κτισμάτων της προκυμαίας μια τόσο έντονη παρέμβαση; Οι προτεινόμενες τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας όχι μόνο δε συνάδουν με την αρμονία της πόλης, αλλά θα παρέμεναν άδειες κατά το μεγαλύτερο μέρος της μέρας και σίγουρα της νύχτας. Κατά τις ώρες αυτές η αύξηση στην ταχύτητα των οχημάτων θα απέτρεπε τη χρήση της προκυμαίας από τους πεζούς. Είναι, άραγε, σωστό μεγάλα και δαπανηρά έργα στις πόλεις να σχεδιάζονται για τρεις ώρες την ημέρα κατά τις οποίες υπάρχει - αν υπάρχει - κυκλοφοριακός φόρτος;
Τι είδος μάθημα ζωής μάς δίνει μια τέτοια πρόταση; Ότι εξαρτιόμαστε από το αυτοκίνητο; Ότι η ποιότητα ζωής σε μία πόλη είναι ανάλογη με την ταχύτητα με την οποία κινείται το όχημά μας σε αποστάσεις - το ξαναλέω - λίγων δεκάδων μέτρων; Σε μια πόλη σαν τη Μυτιλήνη ισχύει αυτό; Ή μήπως η μεγάλη ταχύτητα των κινούμενων οχημάτων καταστρέφει τα χαρακτηριστικά που της δίνουν τον σπάνιο χαρακτήρα της;
Αν το λιμάνι είναι το πρόβλημα, κατά την θερινή περίοδο να μετακινηθεί το λιμάνι. Εκεί να επενδυθούν τα χρήματα. Σαφώς είναι καλό να γίνει στην προκυμαία ο ποδηλατόδρομος, αλλά για να συμβάλλει στον περιορισμό της χρήσης των αυτοκίνητων και των μοτοσυκλετών και όχι για να χρησιμοποιείται για πάρκινγκ αυτοκινήτων.
Μήπως ο δρόμος είναι απλά το όχημα να φτάσει κανείς στα αυτιά των πολλών, που είναι μαθημένοι από την εποχή του γέρου Καραμανλή να ταυτίζουν το δρόμο με την ανάπτυξη; Σήμερα έχουμε ανάγκη πολύ περισσότερο από κοινωνική πρόνοια, από εσωτερικό δίκτυο δρόμων και πεζοδρομίων σε κάθε γειτονιά, από βελτίωση της συγκοινωνίας.
Δεν υπάρχει πια χώρος στο μυαλό και την καρδιά μας για κινήσεις εντυπωσιασμού με αγαθές ή μη προθέσεις. Απαιτείται σχεδιασμός ουσίας και συνέπειας προς αυτό που είμαστε και αυτό που επιδιώκουμε.
Όχι άλλος αποπροσανατολισμός με μεγαλοστομίες, αλλά ουσιαστική δουλειά με ειλικρίνεια και περίσκεψη.

* Η Ιωάννα Βαλλίνα είναι αρχιτέκτονας.