Ο ποταμός, γνωστό σαν Αντριώτης (ή Αντρειώτης) είναι βασικό παρακλάδι του Ευεργέτουλα! Δημιουργεί μια πλατιά ρεματιά, κατάφυτη από οπωροφόρα δένδρα. Έρχεται κάτω από το Σανατόριο, πίσω από την Καλαθού της Αγιάσου και την Λιάκα του Ασώματου, περνά από τους Αγίους Αναργύρους, τη Νυχτάντα και ενώνεται χαμηλά με το παραπόταμο της Καρίνης! Η αρχή του δένεται με το πέρασμα από γεφύρι, των Γεραγωτών, προς το προσκύνημα της Παναγιάς, με τον «Ψωριάρη» την τελευταία δύσβατη ανηφόρα, προς το Σανατόριο! Δύο λιθόστρωτα, το ένα από τους Αγίους Αναργύρους και το άλλο από τον Ταξιάρχη, ένωνε τα χωριά αυτά με την εύφορη τοποθεσία! Το δεύτερο βγαίνει στην δεξαμενή της Αγιάσου! Στην πλαγιά της Καλαθούς τα αστείρευτα νερά των πηγών του Καριώνα, γύριζαν πολλούς νερόμυλους, πότιζαν τα περιβόλια και οδηγήθηκαν κάποτε στην Μυτιλήνη (το 1929 επί Δημαρχίας Πετρόπουλου!). Οι πηγές, κατάφυτες από πλατάνια, περιβόλια και καστανιές, αναπτύσσονται με φρεάτια, υδροφράκτες και αύλακες! Οι νερόμυλοι που βρήκα στην έρευνα μου ήταν 10, όπως τους αναφέρει και ο Στρατής Κολαξιζέλης, στις αρχές του 20^ου αιώνα. Μπαίνοντας στη ρεματιά, από τους Αγίους Αναργύρους, συναντάμε τον τελευταίο, του Τζάμπρα, ενώ υψηλότερα υπάρχει η Παναγιά η Καμαριώτισσα! Παντού μικρά σπιτάκια, σέτια, παλιά περιβόλια, καστανιές, κερασιές, μηλιές!

Το εκκλησάκι των Αρχιστράτηγων Μιχαήλ και Γαβριήλ, ήταν το κέντρο του οικισμού Άντρια, με αρκετά σπιτάκια, τάφους, νερά και ένα παλιό βυρσοδεψείο! Ένα κτίσμα παμπάλαιο με αψιδωτή πόρτα! (επίσκεψη και φωτογραφία από το 1998) Εκεί δίπλα υπήρχαν και οι τρεις από τους δέκα νερόμυλους! Το 1548 το χωριό Andrya μετράει 38 σπίτια και λειτουργεί 3 νερόμυλους! Έχει όμως μεγάλη παραγωγή αγαθών, και πληρώνει 4374 Α φόρο! Το σιτάρι (984 Α), ο μούστος (853!), το λάδι, το λινάρι, το κριθάρι, τα καρύδια, τα κάστανα, οι ελιές και το λάδι, τα κουκούλια, τα κουκιά, τα σύκα, οι κυψέλες, το βαμβάκι, οι μπαχτσέδες, τα μποστάνια, τα αμύγδαλα, δείχνουν την εύφορη κοιλάδα και τους γύρω λόφους! Το χωριό «φαίνεται» στον Κώδικα της Μητρόπολης Μυτιλήνης του 1565 σαν «Άνδρια δέκα» (ίσως για τον αριθμό των νερόμυλών του). Επίσης στα τεφτέρια Ελεών του Παναγίου Τάφου, το 1653 βρίσκεται σαν «Άντρια Οκτώ»!! Το 1850 ο Σταυράκης Αναγνώστης το μνημονεύει σαν «τοποθεσία»!

Βιβλιογραφία:

1. «Στα Χνάρια τα Παλιά», σελ. 111 και σημειώσεις από την έρευνα του 1998
2. Καμπουρίδης, φόροι του 1548, σελ. 516
3. Μάκη Αξιώτη: «Οι Υδρόμυλοι της Λέσβου»
4. Μάκη Αξιώτη: «Η ύδρευση της Μυτιλήνης την Μεταβυζαντινή Περίοδο. Ανάτυπο από Λεσβιακά», Δ τομ., 1992.

με τις πηγές του Καριώνα

τα διάσπαρτα σπιτάκια

την Παναγιά με τον αείμνηστο Στρατή Μουφλουζέλλη

τον κάτω νερόμυλο του Τζάμπρα

τους Αρχιστράτηγους στα Άντρια

τους τάφους του χωριού

και τα κεράσια (1998)